342
— Buot ba ikaw mamatay? — gipangutana siya.
Si Isagani igo lang mipakibo sa iyang mga abaga ug mipadayon gihapon pagtan-aw.
Si Basilio buot pa gayod moguyod kaniya pag-usab.
— Isagani, Isagani, paminawa ako, dili kita maglangan! Kanang balaya napuno kana sa naina, muaslay kana karon dili madugay, sa usa lamang ka pagtandong, sa usa lamang ka paghibulong ... Isagani, ang tanan mawagtang hitabunan sa iyang mga ginun-ob!
— Hitabunan sa iyang mga ginun-ob — gisubli pagpamulong ni Isagani ingon sa buot musabot ug wala gayod mobulag pagtan-aw sa tambuanan.
— Oo, hitabunan sa iyang mga ginun-ob, oo, Isagani! Tu ngod kang Bathala, tana! Asuyan ko da ikaw unya, tana! Laing tawo nga labi pang alaot kay kanimo ug kanako, maoy nagsilot kanila... Nakita mo kanang kahayag nga maputi, matin-aw, sahi sa suga nga dagitabnon, nga gikan sa sotea? Mao kana ang kahayag sa kamatayon! Usa ka lamparahan nga gisudlag daghang dinamita, sa usa ka kan-anan nga gibutangag daghang mina,... mobuto kana karon ug bisan usa ka ilaga walay maluwas nga mabuhi, tana!
— Dili! — mitubag si Isagani nga naglingolingo sa dakong kasubo sa iyang ulo; buot ako magpabilin dinhi, buot ako mutan-aw kaniya sa katapusang higayon ... ugma, si Paulita malain na!
— Nga matuman ang pagbuot sa palad! — mao day napamulong ni Basilio nga milighot sa labing madali.
Si Isagani nakakita nga ang iyang higala nahilayo sa usa ka paghilayo nga naila sa usa ka matuod nga kahadlok ug nagpadayon gihapon siya pagtan-aw ngadto sa makabigon nga tamboanan, sahi sa olitawo sa Toggenburg nga naghulat nga manambo ang iyang hinigugma, nga gisugilon kanato ni Schiller. Niadtong higayoha ang hawanan sa balay walay tawo; ang tanan nangadto sa kan-anan. Iyang gihinumdoman ang iyang nawong nga gakalisang, siya, nga nianang tanan wala gayod makibo, nagsugod na siya pagpalandong. Usa ka hunahunang dayag mipakita sa iyang handuraw: ang balay ilupad gayod ug si Paulita mahiuban kaniya, si Paulita mamatay ga yod sa usa ka kamatayon nga makalilisang....
