- 67
Simoun, tapus sa dugay nga pagduhaduha, miduol kang Basilio ug, human kini niya akbaye sa abaga, sa tingog nga mahinuklugon, gisultihan niya pag-ingon:
— Basilio, ikaw nagabaton ug usa ka tinagoan nga takus makadaut kanako, ug niining higayona karon hingbaw-an mo na usab ang lain kong tinagoan nga, kon ibutyag, makaguba sa tanang mga buhat nga gihunahuna kong hihimuon, ug tungud niini, ang akong kinabuhi anaa sa imong mga kamot. Aron ako mahigawas sa tanang kadaut ug aron sa kaayohan sa butang nga akong gitinguha, angayan unta nga hunoson ko ang imong kinabuhi, kay unsa may bili sa kinabuhi sa usa ka tawo sa atubangan sa tuyo nga akong ginagukod? Kining higayona maayo unta kaayo alang kanako kay walay nasayud nga ako mianhi dinhi aduna akoy hinagiban ug ikaw wala; ang imong kamatayon takus unta ikapasangil sa mga tulisan, kon dili man ugaling ipasangil sa laing hinungdan nga dili magasubay sa mga balaod sa kinaiyahan . . . apan, bisan pa niini, pasagdan ko nga ikaw magapadayon pagpuyo ning kinabuhi ug molaum ako nga dili unya magabasul niini. Ikaw nagahago, nakigbugno sa dakung kabigot ug nagmakanunayon . . . ug, sama kanako, ikaw usab adunay mga utang nga paninglonon sa katilingban; gibuno ang imong manghod, ang imong inahan nabuang, ug ang katilingban wala mosilot sa mamumuno ni sa berdugo. Ikaw ug ako nahatipon sa laray sa mga tawo nga giuhaw sa katarungan, ug, inay kita magaunay pagpinatyanay, kinahanglan hinuon maghinabangay.
Si Simoun mihunong pinugngan ang usa ka panghupaw ug unya mipadayon nga nagakutab pagsulti tinutok sa layo ang mga mata:
— Oo, ako mao kadtong tawo nga, napulog-tulo na ka tuig karon, mianhi dinhi nga masakiton ug kabus kaayo aron pagtambong sa katapusang mga takna sa usa ka kalag nga dakuan, mapuanguron nga nagpakamatay tungud kanako. Dinagmalan sa usa ka malaksot nga paagi sa pamunoan sa katilingban, nagalaroy-laroy ako sa kalibutan, naghago sa adlaw ug sa gabii aron pag-umol ug usa ka dakung katigayonan ug pagtuman sa gihu nahuna kong buhaton. Karon mibalik ako dinhi aron paglumpag nianang paagi nga akong gihisgotan, pagpanglimbasug aron siya madunot pagdali, pagtukmod kaniya ngadto sa bung-aw nga sa walay alamag iyang gidulongan, ug kini pagakab-uton ko ga-
