78
london dinhi sa Pilipinas! Maayo; kon kana ihatag kanimo, magpasalamat ka sa maayo mong palad.
Si Basilio, sanglit naanad sa pagsugot ug pag-antus sa mga binuang ug sa mangil-ad nga buut ni Kapitan Tiago, ug nabuyo kang Simoun nga daw nakita niyang nagabarug sa usa ka dapit nga natumog sa mga luha ug nabulit sa dugo, namalibad ug miingon nga wala siyay igong katakus sa pag-apil-apil sa mga bulohaton sa pamunoan, nga wala siyay hunahunang kaugalingon kay wala man niya katun-i kadtong butanga, apan nga andam siya sa pag-alagad sa adlaw nga kana pangayuon kaniya, nga niadtong higayona usa da ka butang nga kinahanglanon ang iyang nakita, ang pag-iwag sa salabutan sa lungsod, ubp., ubp. Sa usa ka panlihok giputol ni Simoun ang iyang sulti, ug sanglit hapit na man mabuntag, miingon siya:
— Batan-on, dili ko ikaw ingnon nga tipigan mo ang akong tinagoan, kay nasayud ako nga ang kabuot maoy usa ka imong mga hiyas nga maayo, ug bisan pa imo akong isumbong, ang mag babaligyag alahas nga si Simoun, ang higala sa mga punoan ug sa mga kapunongan sa mga praylc, labing tuhoan kay sa tinon-an nga si Basilio, nga gikatahapan nang manggugubut tungud kay, bisan siya “indio,” miusbaw ug milabaw man sa iyang mga ka nban, ug tungud kay sa “carrera” nga iyang gitun-an makahibalag man siya ug mga kaparang nga makagagahum. Apan, bisan nakawang ang akong mga paglaum kanimo, sa adlaw nga mausab ang imong hunahuna, pangitaa ako sa akong balay sa Escolta ug alagaran ko ikaw sa maayong kabubut-on.
Si Basilio mipasalamat sa hamubo nga pagkasulti ug milakaw.
— Wala ba kaha ako makatunong pagsulti kaniya? — nagkanayon si Simoun sa diha nga nag-usara na lamang siya; — nagduhaduha ba kaha siya kanako kun labihan ba nga nakatago sa gihunahuna niyang paagi sa panimalus nga mahadlok siyang mosulti niana bisan sa taliwala sa kamingawan sa kagabhion? Kun tungud ba usab kaha kay ang hataas nga panahon sa iyang pagkaulipon nakapalong sulod sa iyang kasingkasing sa tanang pagbatinga kaugalingon sa tawo ug mao day nahibilin ang tinguha sa pagpuyo ug kinabuhing lawasnon ug pagpasanay sa iyang kaliwat? Kon mao kana, ang hulmahan malaksot diay ug kinahanglan tunawon siya pag-usab . . . Busa, daghan pang kinabuhi ang
