204
kayumanggi, luhayluhay na maglakaw na nagsusunod sainda asin minapataratara kaiba an hirong mapagampon sa tolong katood na nagngingisi saiya. . . martir kan saiyang mga kaisipan, kan bunga kaiyan.” Su bag-ohan natagob nin pagtaka asin kagalangan sa hagbayon. “May pagkamangmang, alagad iyo,” an padagos ni Tadeo; “namondag sa San Pedro Makati asin nagtitios na madaihan nin dakol na mga bagay; dai nagkakarigos haros sagkod noarin pa man, dai man minatamtam sa orig ta, alinsunod saiya, dai kaiyan nagkakaon an mga kastila asin sa siring mansanang dahelan dai nagkakaon nin bagas, patis, minsan bagoong dawa magadan sa punaw asin magturubig an saiyang ngimot... An gabos na hale sa Europa, lapa o preserbado, langit sa saiyang pagnamit asin may mga sambulan nang ilinigtas sya ni Basilio sa sarong marigon na gastritis ta kominaon nin sarong tarrong mostaza sa pagpatunay na sya europeo!” Kan horas na ito su orquestra tomingtog nin valse. “Nakikita mo an ginoo na iyan, iyan maniwang na iyan na nagpaparakalatkalat sa paghanap nin taongkagalangan? Iyo an bantog na gobernador sa Pangasinan, sarong marhay na tawo na nawawaran nin apetito kun dai natataong-galangan sarong indio ... Pigdiitdiitan na magadan kun dai nabutsanan su bando de los saludos na pinagkakautangan nya kan saiyang kabantogan. IMakauogay na ginoo! tolo nang aldaw na ominabot hale sa lalawigan asin kaniguan na pagkaniwang! oh! uya an dakulang tawo, an bantog, bukaha an saimong mga mata” “Siisay? iyan korondot an kiray?” “Oho iyo iyan si Don Custodio, an liberal na si Don Custodio, korondot an kiray huli ta may pinagiisip na sarong mahalagang mokna ... kun magkaorotob an mga kaisipan na rayaon sa saiyang payo, ibang bagay gayod! Ah! Hoyan nagdadangadang si Makaraig na kasaro mo sa harong!” Ominabot man nanggad si Makaraig kaiba si Pecson, si Sandoval asin si Isagani. Pagkahiling sainda ni Ta deo, omenenotan asin pinataratara an mga ito. “Dai ka maiba?” an hapot saiya ni Makaraig. “Dai kami nakakoa nin ticket...” “Tamang tama, igwa kami nin sarong sa paleo,” an
