Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/37

This page has been proofread.


27

Ominodong uli nin kadikit su gurang na teniente.

“Kan panahon ito naglilibot sa saimong lalawigan an sarong halé sa pagkaartillero na hinalé sa pangkat huli ta labilabi kamaringis asin makuri kamangmang. Nin huli ta kaipuhan magbuhaybthay itong tawo asin ta dai togot saiya an mga toklos nin hawak na mangyayaring makarama kan samong dangog, nagkamit nin empleo, inda kun kiisay, na iyo an pagsingil nin mga buhis dapit sa mga lunadan. An daing palad na ini dai nin anong pinagadalan asin namidbiran tolos kan mga indio; sa sainda sarong bagay na katakataka na magkaigwa nin sarong kastila na dai tataong magbasa, dai man tataong magsurat. Gabos anas pagtuya-tuya sa daing palad na ito na binabayadan nin panghihimula nin lawog su buhis na saiyang pinagsisingil, asin talastas niya na pinagtutuya-tuya siya, na iyong orog na minaparaot kan saiyang ugalé lapastang asin dati nang maraot. Tinotuyong itinatao saiyang pasuhi an surat, sagin siya nagbabasa asin ilinalagda an saiyang ngaran huli sa mga sorosaralbid na mga kurit-kurit sa kabtang na nakikita niyang daing surat. Nagbabayad su mga indio, alagad pinagtutuya-tuya siya nanggogoop na sana alagad nagkokobra asin sa siring na ining pagkamugtak daing ginagalangan na siisay man asin ta nagkapasimbagan nin mga magagabat na tataramon saka su saimong ama.”

“Nangyari, sarong aldaw na kan saiyang pinagpaborobalingtok an sarong papel na itinao saiya sa sarong tiendahan, sa isip niyang ibugtak ito sa tamang kamugtakan, pinonan nin sarong aking naglalabas na pasaboton su saiyang mga kairiba na nagngingisi asin ipinagtotokdo siya kan moro. Nadadangog kan tawo su mga pagngisi asin nakita niyang namilodbikod su tuya sa lawog kan mga duduman, dai na nakatios, huminidale katoparing asin binorokod su mga aki na nagkukururahaw nin ba, bi, bo, bu. Namarongparong su paghiling asin kan dai maabot ang mga ito, binarabad kan sogkod. Nalugadan su saro sa payo asin napukan, dangan saiyang dinolok, tinimaktimakan, asin su duduman na nagtuyatuya dai nin nangahas umagap. Sa karaotan nin palad napaagi duman su saimong ama. Sa kaangotan, dominalagan pasiring sa cobrador, kinaptan ito sa takyag asin sinolsol nin marhay. Ini naanggot na gayo, ibiniyaw su kamot, alagad dai tinaohan nin pa-