Page:Hare-sa-sako-pagdoot-noli-me-tangere.pdf/50

This page has been proofread.


40

sa cuartel; su kalong de copa asin su frac sa bulangan, sa sadan, sa mga procesion, sa mga tindahan nin mga intsik, asin kun nagkakalo asin nakasolot kan frac si Capitan Tiago ginaganot kapot su baston na may borlas, nagtitigayon, naghuhusay, asin naglalaglag sa sarong katakatakang kasilansikanan asin sa sarong orog pa katakatakang kapormalan. Sa bagay na ini nakikita kan mga may kapangyarihan na siya sarong marhay na tawo, sangkap nin orog kamabansay na boot, moninong, malolot, makinuyogkuyog, mainaladka, dai nagbabasa nin ano man na libro, minsan pahayagan na halé sa Espania minsan ngani marhay siyang magkastila; hinihiling siya siring kan paghiling nin sarong makautigay na estudiante kun oras nang pagsokol kan saiyang sapatos na daan, bariking huli sa saiyang lakawon. Sa saiya minaluwas na tunay idtong mga bako asin sa cristianong mga kataga nin tataramon na beati pauperes espiritu asin beati possidentes (57) asin ikakapanongod na gayo saiya siring sa sabi nin ibang maleng hubad kan tataramon na griego: Pagomawon an Dios sa kaitaasan asin katoninongan sa ibabaw nin daga sa mga tawong magkaigwa lamang nin mabansay na boot tanganing mabuhay na matiwasay. Ibinibilang siyang mangmang kan mga parakasala, an mga daing sukat minasabi na siya daing pagkaugay, maginamogamo sa ngaran na pagtios, asin an saiyang mga nasasakopan minasabi na siya mapanghamak asin maisog. Asin an mga babaye? Ah, an mga babayé! Nangbobolongbogong an mga huringhuding na nakakahalé nin dangog sa mga maaating mga harong na nipa asin pinatotoohan na gayo na may nadadangog na mga inagrangay, mga siniloksigok na nasasabayan, kun gayod, kan inuha nin sarong omboy. Labing sarong binibini an itinotoro kan moro nin mga kanaratad; daing kalaenan an saiyang hilingnon asin imyos an lawog. Alagad an mga bagay na siring dai nakakapurisaw saiya, daing siisay man na binibining nakakaribaraw saiya; sarong gurang na babaye an nagriringgaw saiya, sarong magurang na babaye an nakikipalabawan saiya sa ngaran na pagsa-diosnon asin ta nagkanigong magkamit sa mga cura nin odok na mga kaomawan asin mga pagsadol na dai niya nakamtan sagkod pa man sa bilog niyang pagkabuhay. Sa pagultanan ni Capitan Tiago asin kan balong iniho, tagapagmana nin mga tugang