Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/112

This page has not been proofread.

१० चौ.मी.क्षेत्रफळ आशिल्ली वस्तू ह्या रडाराच्या आदारान अचूकपणान टिपूं येता. उजवाड लिखणीच्या (लिखणीच्या आकाराच्या आवरणांत बसयिल्लें आनी प्लास्टिकाच्या उजवाडाची नळी वा तंतू जोडिल्ले ल्हान उजवाड बिंदू गटाचे प्रकाश विद्युत्) आदारान जाय त्या लक्ष्याची म्हायती पड्डयार हाडटात आनी ते प्रमाण पयलींचे नोंदींत बदल करूं येता. रडार सामग्रींत (१)अविरत तरंग रडार,(२)स्पंद डॉप्लर रडार,(३)कलामेलित स्पंद डॉप्लर रडार आनी (४)स्पंद संकोचक रडार दिसतात.

प्रेशकाचे (१)मॅग्नेट्रॉन,(२)क्लायस्ट्रॉन आनी (३)प्रगामी तरंगनलिका हे मुखेल घटक.

ग्राहीः रडार यंत्रेणेंत दोन तरांचे ग्राही वापरतात. जर अंतर चड व्हड नासत आनी प्रतिध्वनी फावोशे शक्तीवंत आसत जाल्यार हक् ग्राही वापरतात. हेर सगळ्या वेळार परासंकरण ग्राही वापरतात(रेडिओ ग्राही). हे तरेचे ग्राहीची संवेदनक्षमताय भायलो आवाज, गोंदळ आनी संकेत हांची तुळात्मक खराय हांचेवयल्यान थरोवपाक येता.

आकाशकः आकाशक हो मेकळें मळब आनी रडार संच हांकां जोडपी दुवो. प्रेशणाच्या वेळार आकाशक प्रेशकांक जोडटात आनी ग्रहणाच्या वेळार तो ग्राहीक जोडटात. हें काम प्रेशण ग्रहण स्विच करता. कांय सुवातींचेर प्रेशणाखातीर आनी ग्रहणाखातीर स्वतंत्र आकाशक वापरतात.

रडाराचे उपेगः रडाराचो उपेग नागरी विमान येरादारेंत व्हड प्रमाणाचे जाता. तेभायर तारवांची येरादारी, रस्त्यावयल्या वाहनांच्या वेगांचें मापन, तशेंच हवामानांतल्या संभाव्य बदलांचो अदमास हांचे खातिरय जाता. सवण्यांच्या वा किडयांच्या(देखीक-टोळाच्या)चोम्यांचो अभ्यास करपाखातिरय रडाराचो उपेग करतात. रडाराच्या आदारान चंद्र, बुध, शुक्र, मंगळ कांय ल्हान गिरे, गुरूचे युरोपा, गॅनिमिड आनी कॅलिल्टो हे उपगिरे तशेंच सूर्य हाचोय अभ्यास केलो. रडाराचो उपेग दोन तरांनी करतात.(१)लक्ष्याचो सोद आनी(२)लक्ष्याच्या मार्गाचें निरीक्षण.

रडाराचो उपेग उच्चतामापक(उचाय मेजपाचें साधन)म्हणुनय करतात. विमानाचो पृथ्वीसापेक्षवर्ग डॉप्लर मार्गनिर्देशक रडाराच्या आदारान मेजतात. व्हड विमानतळ आनी बंदरांनी विमानांची वा तारवांची येरादारी सुरक्षीत दवरपाखातीर रडाराचो उपेग करतात. खंयच्याय खाशेल्या भूंयपृश्ठाचो नकासो काडपाखातीर रडाराचो उपेग करतात. विमानाच्या मार्गांतलीं संभाव्य वादळां टाळपाखातिरय रडार उपेगी पडटा. हालींतेंपार रस्त्यावयल्या वाहनांचे संख्येंत आनी तांच्या वेगांत सुमाराभायर वाड जाल्ल्यान तांचेमदले संभाव्य अपघात टाळपाखातिरय सामक्या ल्हान आकाराचें रडार तयार केलां.

प्रतिसाद-प्रेशकः प्रतिसाद प्रेशक विमानांत वा उपगिऱ्यांत बसयिल्ले आसतात. कसलोय खाशेलो संकेत आयलो जाल्यारूच त्या संकेताक जाप म्हणून संकेत धाडटात. हरशीं ते कांयच काम करिनात. हांचो उपेग दुसऱ्या म्हाझुजांत ब्रिटन आनी अमेरिकन व्हड प्रमाणांत आपलीं इश्ट राश्ट्रांचीं विमानां वळखुपाखातीर केल्लो.

रडार निश्फळीकरण येवजणः दुसऱ्या म्हाझुजाचे सुरवाती सावन दुस्मान पक्षाच्या रडाराचें अचूकपण कशें उणें करपाचें वा तें पुराय तरेन निश्प्रभ कशें करपाचें हाचेर उपाय सोदपाक सुरवात जाली. हाका रडार प्रतिरोध यंत्रणा अशें नांव दिलें जाल्यार ताका जाप म्हणून रडार प्रति-प्रतिरोध यंत्रणा सोदून काडल्यो.

रणगाडोः आधुनिक काळांतलें एक अस्त्रक्षेपक झुजारी वाहन. नाळ आनी मशीनगन हांणी सुसज्ज आशिल्लो चिलखती रणगाडो खंयच्याय प्रदेशांतल्यान, कसल्याय मार्गान वचूंक शकता अशा लंबगोलाकार तिख्याच्या पटयांची रणगाडयांच्या चाकांक वेवस्था केल्ली आसता.

रचणुकेचे नदरेन रणगाडयाचे तीन वांटे जातातः १)संधारण(सस्पॅन्शन), २)काया(हल) आनी ३)घुमट(टरॅट). रणगाडयाचें सस्पेन्शन बोगीव्हील्स, रोलर्स, स्प्रिंग ट्रॅक्स, स्प्रॉकेट आनी आयड्लर व्हील हांचेर आदारीत आसतात. रणगाडयाच्या कायाचे फुडले वटेन चड दाटायेचें जाल्यार हेर वटेन उणे दाटायेचें तिख्या कवच आसता. तांचेर रायफल, मशीनगनाच्या माऱ्याचो कांयच परिणाम जावपाक शकना. चिलखतभेदी व्हडल्यो गुळ्यो मात हें कवच फोडपाक शकतात.

रणगाडयावयले नाळीचो वा मशीनगनाचो मारो करपाचें कार्य घुमट करता. ३६० परिघांत खंयचेय दिशेक आनी जायत्या कोनान तें घुंवडावपाक मेळटा. ऊंच-सकयल जमनीवयल्यान वता आसतनाय नाळीचो नेम लक्ष्याचेर थीर दवरपाची यंत्रणा आसता. रणगाडयाचें इंजीन पॅट्रॉल, डिझल वा हेर इंधनांचेर चलता.

रणगाडयावयलीं स्वयंचलीत मशीनगनां वेगवेगळ्या क्षमतायांचीं आसपाक शकतात. तातूंत विमानविरोधी मशीनगनाचोय आस्पाव जाता. धुंवराच्यो नळकांडयो आनी हेर क्षेपणास्त्रां सोडपाची वेवस्थाय रणगाडयांत आसता. चालक, गनर आनी कमांडर अशो उण्यांत उण्यो तीन व्यक्ती ह्या झुजारी वाहनाचेर आसतात. तांच्या कामाप्रमाण रणगाडयाचे तीन विभाग जातात- चालक ज्या जाग्यार बसून रणगाडो चलयता तो चालक विभाग(ड्रायव्हींग कंपार्टमेंट), रणगाडो पुरायपणान बंद दवरून उपरिदर्शक(एपिस्कोप) वा परिदर्शक(पेरिस्कोप)हांच्या उपेगान चालक तो चलयता. झुजारी विभागांत(सायटींग कंपार्टंमँट)गनर आसता. हालींच स्वयंचलीत पद्दतीन तातूंत गुळे चडयतात. ह्या विभागांत खुबसो दारूगुळोय दवरिल्लो आसता. कमांडरान दिल्ले हुकूम अंमलांत हाडप हें गनराचें काम.