Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/460

লীলতাঘহিন্স केलीच, पूण तेभायर तो आंध्र प्रदेशांतल्या श्रीशैल पर्वता सारक्या वाठारांतूय वचूल आयलो.अशे तरेल सुमार ९५0 लीळा ताणें पुंजायल्यो. हातूंत पंथांतल्या आजी समाजांतल्या विंगड विंगड वाठारांतल्याल विद्वाज - अशिक्षितांचो, गरीब - श्रीमंताचो आस्पाव आप्ता. पुंजायल्या ह्या ‘लीळांक' जाणदेवाचायसिारक्या अधिकारी आळी जाणकार मजशांकडल्याज मान्यताय भेळोवल घेतली. हाका लागूज ह्या लीळांच्या श्वरेपणाविशीं दुबावाक वाव उल्लो जा आजी तांचे संकलज - संपादज म्हळ्यार श्रीचक्रधरस्वामीची वाङ्मयीज मूर्त जावंक पावली. अशे तरेज ह्या ग्रंथाचो जल्म जालो. ह्या ग्रंथसिध्दीचें हें काम ख़ुबूच कश्टांचें आजी काळएवायरें. पूण ताणें तें अथक परिश्रमाज यशस्वीपणाल तडीक पावयलनें. ताच्या ह्या वावशविशीं, ताच्या झाक्षेपाविशीं आजी ताचे चिकाटेविशीं ‘स्मृतिस्थळ' ह्या महाजुभाव ग्रंथाज गवाय मेळटा. एकांक, पुर्वार्ध आजी उत्तरार्ध ह्या तिजूय एवंडांतल्या ९५0 क्रीडा’. 'त्तीळा' ही ग्रंथ म्हळयाश् ध्रीचक्रधरस्वामी हाची ‘दीसपटीच'. थंयचे प्रसंग, त्यावेळार ताणे किटें महळे वा उपदेश केलो, असल्या झाबार बारीक - सारीक णजालींची जॉद. ह्यो ९५0 लीळा (कांय अभ्यासकांच्या मताप्रमाण हो अांकडो १५0९ मेरेञ्ज वता) तीळ एवंडांत विभागल्यात त्यो अशो - ‘एकांक' ७४ (श्री जेजे हांच्या मताप्रमाण ७६) पुर्वार्ध’ ३५८ आजी 'उत्तरार्घ ४८८. श्रीचक्रधरस्वामी हाणे स्वता झांगिल्लया यादींचे संकलज ‘एकांका'त केलां जाल्यार 'पुवधिाँत पंथांतल्या जायत्या लहान - व्हड मञ्जशांच्या स्वामीविशींचे यादींचे संकलज - संपादल केलां ‘उत्तरार्ध' ह्या वाटद्यांत मात खुद्द जागदेवाचार्याज म्हळ्यार भटोबासाज स्वामीविशींच्या यादींच्या जिवेदजाची मुश्वेलपणाज आस्पाव केल्लो आसा. ह्या त्रिएवंडात्मक ग्रंथाची रचला अशे तरेन ‘संकल्तन - झपादन - व्निवेदन’ अशा त्रिविध स्वरुपाल सिध्द जाल्ली पळोवपाक मेळटा. ह्या तिलूय एवंडांतल्याज श्रीस्वामीचक्रधर हवें जिवीत पुराय रंगारुपाज आकाराक येता, अवतारस्वीकार, शक्तिस्वीकार, ह्यो स्वामीच्या जिवितांतल्यो मुरवेल अशी स घडणुको. ‘एकांक'मर्दी शक्तिस्वीकार मेरेजची हकिकत आपल्या जाल्यार पुर्वाधfची सुरुवात जाणांबिकेक केल्लया प्रेमदाजाज जाता तर उत्तरार्धाची सुरुवात जाणदेवाचार्याक एवडकुली हांणा केल्लया बोधजाज जाता. हो पुराय ग्रंथ त्याकाळावयल्या वेव्हारीक मराठी भाशेोंतल्यान गद्यांत बरयला. हो ग्रंथ पुशय जाल्या उपरांत कांय वसॉजी दक्षिण भारताचेर ‘एवालसेयाच्या धाडी' पडपाक सुरवात जाली. अशेच एके धाडी वेळार ᏑᏑᏇ कोंकणी विश्वकोश : ४ हांणासावज पळूल वचचें पडलें. तेव्जा ग्रंथाची नूळावी प्रत शेणली. ताका लागून ग्रंथाची परतूल रचजा करप गरजेचें जालें. पंथातल्या जायत्या जाणांक ह्या ग्रंथातल्यो साबार ‘लीळा' तोंडपाठ आशिल्लयो. हिराइसा वा हिरांबा हिका सगळ्या सगळ्यो लीळा मुळाव्या रुपांत पाठ आशिल्लयो. तिच्या आदाराज परशुराम बाप्त हाणें ‘सोदजी करून ग्रंथाची पुजर्रवणूक केली. ताची ही सोदजी पयली आजी ग्रंथाची दुसरो पाठ ताची हो वावर “पिढीपाठ' ह्या जांवान वळश्वतात. आयज जो बाळबोधग्रंथ उपलब्ध आसा तो ह्याच पाठाचे रूप जावज आसा. फुडें आयच्या श्वश्रुपांतल्तो ग्रंथ सिध्द जायत गेलो. ह्या ग्रंथाचे विंगड किंगड स पाठ आसात - ते म्हळ्यार : १) म्हाइंभटाज बश्यल्लो नुळावो ग्रंथ (इ.स. सुमार १२८३), २) परशुराम बासाचो पिढीपाठ' (इ.स. सुमार १३१३), ३) शिवबासाज तयार केल्ली पिढीपाठा'ची झोदजी (इ.स. मुमार १४0३), ४) जाणजाथबासाल तयार केल्ली झोदजी (इ.स. सुमार १४0३), ५) दत्तोबास तळेगावकर हॉणी तयार केल्ली झोदजी (इ.स. सुमार १४२८) आजी ६) वाइंदेशकर हार्णे तयार केल्ली सोदनी. ह्या पाठांमदलो पयलो मूळ पाठ आज अस्तित्वांत जा. उरिल्लद्या पांच पाठांतल्या पयल्या तीजूव पाठांक पंथांत मान्यताय आसा जाल्याश् निमाण्यां दोज पाठांक पंथ प्रमाण पाठ माजीजा. ‘चरित्र-आबाब' ह्या महानुभाव ग्रंथाप्रमाण चवथी सोदजी मुरारीमल्ल हार्णे इ.स. सुमार १५८८ ह्या वसा केल्या म्हणपाचे कळीत जाता. दोतोश् वि.भि. कोलते हाणे ह्या ग्रंथाची विंगड विंगड २५ हातबरपां हातासलीं अशी महायती मेळटा. ताणे ह्या हातबश्पाची विभागणी तीज पाठांतल्याज केल्या ती अशी - (१) आम्जाय वा पिढीपाठ (२) तळेगावकर पाठ आजी (३) वाइंदेशकर पाठ. ह्या ग्रंथाक पंथामदी घर्मीक महत्व आशिल्लद्याल ‘एवाल्तसेयाच्या घाडी' सारकिल्या वा अन्य तसल्या संकटांक लागूल हो ग्रंथ जश्ट जांवचो व्हय तेचवरी हेर लोकांच्या हातात पडूल ह्या ग्रंथाची पवित्रताय जश्ट जांवची व्हय हाका लागूज पंथाच्या हेर वाङ्मयाचे वांणडा पंथाच्या जाळवणदाशंजी हो उग्रंथ पंथाच्या झांकेतिक लिपयेंतल्यान तिगोवज दवरलो. ह्या ग्रंथा फुडें जे जायते पाठभेद उप्रासले ताचे हेय एक कारण जावं येता. - महाजुभाव पंथामर्दी ह्या ग्रंथाक धर्मीक म्हत्व आसाच पूण तेभायर ह्या ग्रंथाक विंगड विंगड ज्ञानशारवांच्या अभ्यासाश्वातीरूय महत्व आसा म्हणपाचे क्षिध्द जालां. ही ग्रंथ म्हळयार फकत श्रीचक्रधरस्वामीचे चरित्र वा आत्मचरित्रूच उरला तर त्याकाळावयल्या सबंद नहाराष्ट्र देशाचे चरित्रचित्रूय तातुंतल्याल रंगारुपाक आयिल्ले दिश्टी पडटा. श्रीचक्रधरस्वामीचो संचार णोदावरी व्हंयेच्या दोलूय