Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/676

This page has not been proofread.

विचारप्रणाली आनी समाजीक विचारसरणी आसता आनी तांचे जे हाल जातात ते थांबोवचे देखून थाराव करपांत आयलो.

२)अर्थीक उदरगतीचो वांटो म्हणून कांयकडेन वेठबिगारी पद्दत वापरपांत येता तिचोच निशेध करपांत आयलो.

३)मजुरांमदली शिस्त दवरतना एकाद्रें काम जबरदस्तीन दितात होय गैरप्रकार थांबोवचो.

४)वंशीक,राश्ट्रीय,समाजीक वा धर्मीक भेदभाव करून कांय जाणांक वेठबिगारीची शिक्षा दितात तीय बंद करची.

आंतरराश्ट्रीय उदारमतवादी आनी प्रागतिक संघटनांच्या यत्नांक लागून तशेंच अर्थीक,समाजीक,शिक्षणीक आनी राजकीय अशआ पूरक परिवर्तनांक लागून अन्यायी अशी वेठबिगारी पद्दत नश्ट जावपाकडेन पावल्या.अविकसीत,अशिक्षीत समाजापुरती ती कांयकडेन अजून अस्तित्वांत दिसली तरी तिचें प्रमाण नगण्य आसा आनी तें दिसान दीस उणें जायत आसा.


वेत:कोंड्याच्या प्रकारांतली एक वनस्पत.१०० फुटांमेरेन झाडां-झिलींचेर वालीभशेन हें झाड वाडटा.अमेरिका,जावा,सुमात्रा,बोर्निओ,बंगाल.,कर्नाटक,आसाम,अंदमान,हिमालय ह्या वाठारांनी वेताची निर्मिती जाता.


यंत्राच्या आदारान वा हातान वेतांची वेळां(साली)काडून पांटले,शेंद-यो,खुर्च्यो विणटात.ह्या वेताचो दोरासारखो उपेग जाता.कागद निर्मितीखातीर वेतांचो उपेग करतात.वेताचे बडयेचें सरळपण,सुळसुळीतपण,चिवटपण आनी लवचीकपण ह्या गुणांक लागून वेताच्यो बडयो तासो,समेळ वा तत्सम वाद्यां वाजोवपाखातीर वापरतात.आदल्या काळांत जाण्टे लोक चलपाक आदार मेळपाच्या उद्देशान वेताची बडी वापरताले.गोंयांत,शिरगांवचे लईराईचे भक्त(धोंड),जात्रे दिसा,होमखंडांतल्यान वता आसताना,रंगीत गोंडे लायिल्ली वेताची बडी हातांत धरतात.मल्लखांबाच्या प्रकारांत वेताचो मल्लखांब हो एक प्रकार आसा.

वेताळ:(पळेयात बेताळ).

वेद:भारतीय समाजाचें मुळाधार अशें साहित्य.संवसारांतलें सगळ्यांत पोरनें साहित्य असो वेदांचो गौरव जाला.

वेद हें उतर विद् धातुपसून भाव.कर्म आनी करण ह्या अर्थाक अ प्रत्यय लागून तयार वजालां.हाचेवयल्यान वेद उतराचो अर्थ गिन्यान,गिन्यानाचो विशय वा गिन्यानाचें साधन असो जाता.वेदांत ब्रह्माचें स्वरूप सत्,चित् आनी आनंद स्वरूप आसा अशें म्हळां.


देखून वेदाक ब्रह्म असोय एक पर्यायवाची शब्द वापरप जाता.वेद हे ज्ञानस्वरूप ब्रह्म मानलें जाल्यार लौकिक आनी अलौकिक गिन्यानाचें तें भांडार आसा असो ताचो मतितार्थ जाता.


वेदांत एक गूढ शक्त आसा अशी एक धारणा आसा.वेद हो असो शब्द समूह आसा जाचो स्वरोच्चार बरोबर जालो जाल्यार आपलें मनोरथ सिध्द जावपाची तांक त्या शब्दसमूहांत आसा अशें मानतात.अशे तरेन वेदांक दैवीक संदर्भ मेळटा.


वेदवाङ्मय कशें निर्माण जालें ह्या संबंदान जायतीं मतांआसात.हाचेविशीं वेदवाङ्मयांत कांय इल्लेख सांपडटात.सृश्टीक्रमाच्या मुळाचो सोद घेवपाचो यत्न केलो जाल्यार एकाद्रें तत्व आसा म्हणपाचें मानचें पडटा.ताकाच महाभूत,सैम,ईश्र्वर,परमात्मा अशें म्हणप जाता.ह्या महाभूताचो निश्र्वास म्हळ्यार वेद अशें बृहदारण्यकोपनिषदांत म्हळां.


वैदिक वाङ्मयांतले प्रजापती देवतेन सृश्ट निर्माण करून तिच्या कल्याणाखातीर वेद निर्माण केले.तशेंच प्रजापतीन आपल्या हुंकारावांगडा वेद निर्माण केले अशेंय म्हळां.हो हुंकार पयलीं ऋशींनी आयकलो म्हणून त्या हुंकाराक म्हणजेच वेदाक श्रुती अशें नांव मेळ्ळें.


मनून ही अनादी आनी नित्य अशी वेदवाणी ब्रह्मदेवाच्या तोंडातल्यान भायर आयली अशें म्हळां.तशेंच यज्ञसिध्दिक ऋक्,यजुस् आनी हरिवंशांत म्हळां.पूण सादारणपणान वेदांचो कर्तो कोणतरी मानपाक जाय म्हणून पुराणांनी चार तोंडां आशिल्ल्या ब्रह्मदेवाकडेन आनी हेर देवांकडेन वेदांचें कर्तेपण सोंपयलें.विष्णुपुराणांत विष्णुकडेन,देवीमहात्म्यांत देवीकडेन जाल्यार कांय पुराणांत सूर्याक लेगीत वेदप्रवर्तक मानला.दुस-या एका पुराणांत वामदेवापसून तर भगवद्गीतेंत ओंकारापसून वेदनिर्मिती मानल्या.तशेंच वेद हे शब्दस्वरूप आशिल्ल्यान ते मळबांतल्यान उत्पन्न जाल्यात अशेंय एक मत आसा.कारण शब्द हो मळबाचो गूण.हदाकाश वा चिदाकाश हातुंतल्यान जी दिव्य वाणी प्रगट जाली तिकाच वेद अशें म्हळां.ही वाणी तपश्र्चर्या करपी पुर्विल्ल्या ऋशीच्या अंतस्करणांत प्रगट जाली.म्हणुनूच वेद ऋशींक स्फुरले अशे म्हण्टात.अशेतरेन वेदांचे उत्पत्तीविशीं आनीकय जायतीं मतां सांपडटात.


भारतीय संस्कृतीच्या अभ्यासांत वेदांचें स्थान सगळ्यांत वयल्या पांवड्यावयलें जावन आसा.मनून र आख्खो वेद धर्माचें मूळ म्हणून सांगलां.देखून आर्यधर्माचो विचार करतना वेदांचो अभ्यास करप सामकें गरजेचें आसा.


वेदांचें म्हत्वय आदल्या काळासावन आयजमेरेन तिगून आसा.चडकरून अस्तंती पंडितांनी वेदांचो खूब अभ्यास करून तांचें