Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/70

This page has not been proofread.

येरूकलः एक हेडगी जमात. ह्या लोकांक एरूकल अशेंय म्हण्टात. हांची वसती चड करून आंध्र आनी तमीळनाडूंत आसा. एरूक ह्या तेलुगू उतराचो अर्थ मंत्र मारप वा भविश्य सांगप असो जाता. हे जमातीच्यो बायलो हो वेवसाय करतात. म्हणून हे जमातीक हें नांव मेळ्ळें आसुंये.

हे जमातींत उरू, उप्पू आनी डब्ब अशे मुखेल तीन भेद आसात. उरू येरूकल हे खेडेगांवांत स्थायीक जावन शेती करतात. उप्पू येरूकल हे मीठ आनी हेर वस्तू विकतात. डब्ब येरुकल हे दोंगराच्या मुळसांत रावन हांतरपटे, बुटयो करून विकतात.

हे लोक येरकली नांवाची तेलुगू, तमीळ आनी कन्नड ह्यो भासो भरसल्ली आसा जी चोरयेच्या संदर्भांत ते वापरतात.

येरूकल दादले धोंपरामेरेन मोटवें धोंतर न्हेसतात. तांच्यो बायलो साडी आनी पोल्को घालतात. गळ्यांत तरातरांच्या रंगाच्यो माळो घालतात. तशेंच, हातांत कंवचेचीं कांकणां आनी बोटांक रुप्याच्यो मुदयो घालतात.

हे लोक माजर, कुकडां, दुकर, बोकडयो सारकिल्या जनावरांचें मास आनी नुस्तें खातात.

ह्या लोकांचो शकुनाचेर खूब विश्र्वास आसता. चोरी करपाक वचचेपयलीं ते शुभ शकून आनी आपल्या कामांत यश मेळचें म्हणून देवाची पुजा करतात. तिरूपतीचो व्यंकटेश आनी लक्ष्मी हांकां ते भजतात.

हांची लग्नाची पद्दत हिंदू लोकांभाशेन आसता. हांचे मदीं वधुशुल्क दिवपाची पद्दत आसा. लग्नाच्या वेळार न्हवरो व्हंकलेच्या गळ्यांत काळो धागो बांदता आनी मागीर न्हवरो व्हंकल एकामेकांचेर अक्षता उडयतात. लग्नाच्या वेळार हे लोक खूब सोरो पियेतात.

गुन्यांवकारी जमात म्हणून ह्या लोकांची नोंद जाल्ली आसा. पयलीं हे सगळे लोक हेडगे आशिल्ले आनी चोरयो, घरफोडी करताले. पूण तांचे मदले कांय जाण आतां एके सुवातीचेर स्थायीक जावन शेती करतात. कांय जाण बुटयो, दोरयो, हांतरपटे विणून विकतात. कांय लोक कोडूलिंबाचीं पानां एकठांय करून सुकयतात आनी विकतात. कांय भीक मागतात जाल्यार कांय भविश्यय सांगतात. भीक मागप आनी भविश्य सांगप हांचो उपेग ते चोरी करपाखातीर घरां सोदून काडपाकय करतात.

येर्ने, नील्स कायः (जल्मः २३ डिसेंबर १९११ लंडन).

डॅन्मार्की ब्रिटीश प्रतिरक्षावैज्ञानिक (immunologist). जॉर्जेस जे.एफ्.कोलर आनी सेझार मिलस्टायन ह्या हेर दोन शास्त्रज्ञांवांगडा येर्ने हाका १९८४ च्या शरीरक्रियाविज्ञान वा वैजकीचो नोबॅल पुरस्कार मेळ्ळो. रोगप्रतिकार क्षमताय (disease resistancy) ह्या विशयाचो सतत तीस वर्सां अभ्यास केलो आनी ताणें ताचेर तीन सिध्दांत मांडले. ह्या सिध्दांतांतल्यान ह्या शास्त्राच्या आर्विल्ल्या विकासाची रूपरेखा स्पश्ट केल्ली आसून फुडलें संशोधन करपाक मार्गदर्शन केलां.

एका डॅन्मार्की कुटुंबांत येर्नेचो जल्म जालो. सुरवेक डॅन्मार्कांत आनी उंचेलें शिकप नॅदर्लंड्सांतल्या लायडेन विद्यापिठांत घेवन पिरायेच्या सोळाव्या वर्सा ताणें पदवी घेतली. फुडलीं बारा.वर्सां अनिश्चीततायेंत घालयतकच ताणें कोपेनहायन विद्ठयापिठांत वैजकी शिक्षणाक सुरवात केली. १९४३-५६ ह्या काळांत डॅनिश स्टेट सीरम इन्स्टिटयुटांत तो संशोधक म्हणून काम करतना १९५१ वर्सा ताणें कोपनहायन विद्यापिठाची एम्.डी.पदवी घेतली. १९५६-६२ ह्या काळांत तो संवसारीक भलायकी संघटनेच्या प्रतिरक्षाविज्ञान विभागाचो मुखेल आशिल्लो. १९६०-६२ त जिनिवा विद्यापिठांत जीवभौतिकीचो प्राध्यापक, १९६२-६६ त अमेरिकेंतल्या पिट्सबर्ग विद्यापिठाच्या सुक्ष्म जीवविज्ञान विभागांत प्राध्यापक, १९६२-६८ ह्या काळांत संवसारीक भलायकी संघटनेच्या विंगड विंगड सल्लागार मंडळाचें वांगडीपद आनी १९६६-६९ त फ्रँकफुर्ट हागांच्या योहान वोल्फगांग गटे विद्यापिठांत प्रायोगिक चिकित्साशास्त्राचो प्राध्यापक आनी पॉल अर्लिक इन्स्टिटयूटाचो संचालक म्हणून ताणें काम केलां. तेउपरांत १९६९-८० ह्या काळांत तो बाझेलच्या बाझेल इन्स्टिटयूट ऑफ इम्युनोलॉजी हे संस्थेचो संचालक आशिल्लो. थंयसावन निवृत्त जातकच ताणें पॅरिसांतल्या पाश्चर इन्स्टिटयुटांत खास सल्लागार म्हणून काम केलें आनी तो फ्रांसांतूच स्थायीक जालो.

येर्नेन १९५५ वर्सा पयलो सिध्दांत मांडलो. ह्या सिध्दांताप्रमाण खाशेलो प्रतिपींड प्रतिसाद अशे तरेन तयार जाता. दर एके व्यक्तीच्या शरिरांत सैमीक प्रतिपिंडां व्हड प्रमाणांत आसतात आनी तीं सगळ्या प्रतिजनांक प्रतिसाद दिवंक शकतात. गर्भावस्थेंतूच हीं प्रतिपिंडां भायलें कसलेंच प्रतिजन नासतना तयार जातात. फुडें भायलें प्रतिजन योग्य रितीन संयोजीत जावं येता असो प्रतिपींड रेणू वेंचता आनी बध्द जाता. ही प्रतिजन-प्रतिपींड बध्दताय विशिश्ट गूणधर्माचे प्रतिपींड निर्मितीक चेतयता. ह्या सिध्दांताक ‘प्रतिपींड निर्मितीचो सैमीक निवड सिध्दांत’ अशें नांव आसून ताका आर्विल्ल्या प्रतिरक्षाविज्ञानाचो मुलाधार मानतात.

१९७१ वर्सा ताणें आपलो दुसरो सिध्दांत मांडलो. तातूंत दर एका मनशाचे जिणेंतले प्रतिरक्षा यंत्रणेचे कायिक घडामोडींतल्यान जावपी प्रगतीची म्हायती आसा. १९७४ वर्सा ताणें तिसरो म्हत्वाचो ‘जालक सिध्दांत’ मांडलो. हातूंत विशिश्ट प्रतिरक्षा प्रतिसादाचें नियंत्रण कशें जाता तें सांगलां.

प्रतिपिंडां पयल्या प्रतिपिंडावयलें प्रतिजन बध्द करूंक शकपी पदार्थाआड नव्य प्रतिपिंडाची निर्मिती करूंक शकतात आनी तांकां प्रति-प्रतिपींड म्हण्टात. हीं प्रति-प्रतिपिंडां प्रति-प्रति-प्रति-