Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/798

This page has not been proofread.

शुभ आसता.स्फटिकाची वा इंद्राक्षांची माळूय चलता.

साधनेखातीर बसपाक मातयेचें,दर्भांचें,लांकडाचें वा व्याघ्रचर्माचें आसन घेवंचें आनी पयलीं निर्भय जावपाखातीर भैरव मंत्राचो जप करचो.उपरांत यथाशास्त्र भूतबली दिवंचो.

मारणकर्म शेनवारा रातचें करचें,बाकीची कर्मां आयतारचीं करचीं अशें सांगलां. अनुश्ठानाक सुरवात करताना पयल्या दिसा एक प्रहर रात उरल्या आसतना गणेशाची पांच देवांवांगडा कुलविनाशिनी देवीची पुजा करची. त्या उपरांत विवस्त्र आनी मुक्तकेश जावन,श्री देवीचें स्मरण करचें आनी उपरांत मंत्राचो जप सुरू करचो.

साधनेखातीर ‘क्रीं’ हो एकाक्षरी कालिका मंत्र, ’ऱ्हीं स्त्रीं हूं’ हो तारिणी मंत्र ना जाल्यार वज्रवैरोचनीय इकरा-अक्षरी मंत्र दिवप अशें योगिनी तंत्रांत सांगलां.

-कों.वि.सं.मं.

षट्खंडागमः जैन लोकांचो एक खूब पुर्विल्लो ग्रंथ. हो जैन आगमांचोच एक भाग आसा. आगम ग्रंथाभितर ‘महाकर्मप्रवृत्ति’ नांवाचें पाहुड(प्राभृत) आशिल्लें. तातूंत कृती,वेदना अशे 24 खंड आशिल्ले. तातूंतल्या पयल्या स खंडांची सूत्ररूप रचना ह्या ग्रंथांत केल्या. हाची रचणूक इ.स.च्या दुसऱ्या शेंकड्यांत जाली. तातूंत 6 खंड आशिल्ल्यान ताका षट्खंडागम हें नांव मेळ्ळें. ह्या 6 खंडांचीं नांवां अशीं आसात-1)जीवस्थान 2) क्षुद्रकबन्ध 3)बन्धस्वामित्व 4)वेदना 5)वर्गणा आनी 6)महाबन्ध. ह्या ग्रंथांत कर्म आनी जीव हांचेविशींच्या सिध्दांतांची बारीक विस्कटावणी केल्या.

आचार्य धरसेन हो आगमांचो पंडित इ.स.च्या पयल्या दुसऱ्या शेंकड्यांत जावन गेलो. गिरिनार पर्वताचेर चंद्रगुफेंत तप करतना ताच्या ध्यानांत आयलें, आगमांतल्या शुतज्ञानाचो चडसो भाग ताणें आंध्र प्रदेशांतल्या पुष्पदंत आनी भूतबली नांवाच्या दोन मुनींक आपले कडलें सगळें ज्ञान दिलें. ह्या ग्रंथांतली पयलीं 177 सूत्रां पुष्पदंतान रचल्यांत. त्या भागाक सत्प्ररूपणा म्हणटात. उरिल्लीं 6000 सूत्रां भूतबलीन रचल्यांत. ह्या ग्रंथांतलो निमाणो खंड ‘महाबंध’ हो पंडितसमाजांत महाधवल ह्या नांवान प्रसिद्द आसा. आचार्य भूतबलीची ही महान रचना मानतात. भूतबली हो प्रकांड पंडित तशेंच मंत्रशास्त्राचोय जाणकार आशिल्लो.

षट्खंडागम हो विशुध्द प्राकृत भाशेंत बरयल्लो ग्रंथ. ताचेर खूब टीका बरयल्यात. तातूंतली धवला ही टीका सगळ्यांत विस्तारान, प्रामाणिक आनी उपेगी थारल्या.

-कों.वि.सं.मं.

संक्रांतः(पळेयात मकर संक्रांत).

संगणकः म्हायती तंत्रविज्ञानांतलें एक मूलभूत उपकरण. व्हड प्रमाणांतली म्हायतीची साठवण,संख्यांची विविधतरेची गणती आनी हांच्या आदारान तर्कसंगत अशो जापो दिवपी एक इलेक्ट्रोनिक उपकरण.सुरवेक संख्यांची गणिती हें नांव पडलें, इंग्लीश भाशेंतल्या कंप्युटर म्हळ्यार गणती करप ह्या उतरावयल्यान संगणक हें नांव उपकरणाक दिलां.

संगणकाची निर्मिती 1940 च्या दरम्यान जाली आसली तरी अशे तरेच्या उपकरणाची कल्पना चार्लस बेबेट(Charles Babbage) हाणें 1833 त मुखार हाडली. जमाखर्चांतल्या इंजिन ह्या नांवाचें मशीन तयार केलें. हें मशीन म्हळ्यार संगणकाचो पयलो प्रयोग जावन आसा. 1936 त इंग्लीश गणिततज्ञ अलन ट्युरींग (Alan Turing) हाणें सुचोवणेच्या रुपांत फाव ती म्हायती दिल्यार एकाच मशीनांतल्यान विविधतरेचें काम करून घेवं येता ह्या तत्त्वाचो सोद लायलो. ह्या सोदाचें यादस्तीक म्हणून एसीएम् जॉर्नालान ताच्या नांवांन ट्युरींग अॅवार्ड हो संगणक मळावयलो प्रतिश्ठीत असो पुरस्कार दवरला.

दुसऱ्या म्हाझुजाच्या काळांत संगणक उपकरणाची गरज लागिल्ल्यान संगणक शास्त्राचो विकास करपाची संद फाव जाली आनी अमेरिका जर्मनी तशेंच इंग्लंडान संगणक मशीनां तयार केलीं. 1945 त डॉ. वॉन न्यु मेन (Von New Men) हाणें प्रॉग्राम सांठोवपाची सुविधा आशिल्लो स्वयंचलीत संगणक तयार केलो. उपरांतच्या काळांत संगणक शास्त्र विकसीत जावन संगणकाचे निर्मितींत व्हड क्रांती जाली. 1944 ते 1953 हो काळ संगणकाचे पयले अवस्थेचो (पिळगी) काळ मानतात. ह्या काळांत संगणकांत व्हाल्वाचो उपेग मुखेलपणान करप जालो.1956-63 चे दुसरे अवस्थेंत व्हाल्वाजाग्यार ट्रान्सीस्टराचो उपेग करप जालो. तिसरे अवस्थेंत 1964-70 इंटेग्रेटेड सरकीटस (Intregated Circuits) चो प्रयोग करप जालो. सद्याचे चवथे अवस्थेंत 1971 सावन भोव योगदानी अशा सरकीट्सचो उपेग जाता.

फुडाराचे पांचवे अवस्थेंत म्हायती सांठवप, गणती करप आनी जापो दिवप हाचे वांगडाच संगणक स्वता विचार करतालो अशें शास्त्रज्ञांचें मत आसा आनी ते नदरेन तांचे यत्न चालू आसात.

संगणक यंत्रणेचे हार्ड वेअर (Hard Ware) आनी सोफ्ट वेअर (Soft Ware) अशे दोन मुखेल घटक आसात. हार्ड वेअरांत मध्ववर्ती प्रक्रिया संच(Central Prossesing Unit), म्हायती सांठावन दवरपी भाग (Memory-स्मरणशक्त), भायल्या संवसाराकडेन संबंद दवरून म्हायती घेवपी भाग (Peripheral Devices). सोफ्ट वेअर म्हळ्यार बऱ्याच कार्यक्रमांचो (Programme)संग्रह ह्या कार्यक्रम संग्रहाकडल्यान विशिश्ट कामाखातीर संगणकाक सुचना मेळटा.