Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/838

This page has not been proofread.

कांय शक्ती कारणीभूत जाल्यो तातूंत सय्यद अहमद खान हाची शिकवण आनी वावर आसा . डॉ. सरदेसाय,मनोहर: (जल्म १८ जानेवारी १९२५) .

नामनेचे कोंकणी कवी आनी फ्रेंच भाशेचो जाणकार. ताचें शाळेचें शिकप मराठी आनी पुर्तुगेज भाशेंत जालें. १९४२ त मॅट्रिक

Manohar_rai_sardesa

जातकच ताणें मुंबय विल्सन कॉलेजींत शिक्षणाक सुरवात केली ताचो बापूय नामनेचो कोंकणी मराठी कथाकार लक्ष्मणराव सरदेसाय त्या वेळा गोंय मुक्ती चळवळींत बंदखणींत आशिल्ल्यान ताका शिक्षण व्हडा कश्टान धेवचें पडले. १९४९ त मुंबय विध्यापिठाचो एम्.ए परीक्षेंत तो पयल्या वर्गांत पयलो आयलो. भुरग्यापणासावन साहित्यिक बापायच्या संस्कारांक लागून ताका वाचनाची आवड जाल्ली. मुंबय कॉलेजींत शिकताना ताणें साबार कोंकणी,मराठी नेमाळ्यांखातीर कविता, लघुकथा आनी हेर लेख हरयले.१९४९-५२ त ताणें विल्फ्सन कोलेजांत व्याख्यातो म्हूण काम केले.

१९५२त ताका फ्रांस सरकाराची 'The Image of India In France' ह्या विशयाचेर प्रबंध बरोवपाची शिश्यवृत्ती मेळ्ळी. फ्रसांत आपल्या स वर्सांच्या राबित्यांत फ्रेंच, युवरोपी आनी हेर साहित्याचो ताणें खोलायेन अभ्यास केलो. पॉल एल्युआर, जॅकी प्रिवर्ट, पाब्लो नेरुदा, गार्सिया द लॉर्का ह्या कवींचो ताणें अभ्यास केलो. वॉलतॅर, दिदरॉ, व्हिक्टर ह्युगो, रोमां रोलां, अल्बर्ट श्वायतझर हांच्या दोळ्यांतल्यान भारत कसो दिसता हें ताणें शिकून घेतलें. थंय व्हड लेखक, कलाकार आनी चित्रकारांकडे ताचो संपर्क आयलो.१९५३त, ताणें हेलसिंकी शारांत निर्वासितांच्या समस्यांविशींच्या संवसारीक संघटनेचे परिशदेंत वांटो घेतलो. त्याच वर्सा हॅम्बर्ग शारांत शांती आनी स्वातंत्र्याच्या संवसारीक संघटनेचे परिशदेंत वांटो घेवपाची संद ताका मेळ्ळी.

१९५८त ताका सोरबॉन व्ध्यापिठाची डॉक्टरेट फाव जाली. १९६०त आकाशवाणी नवी दिल्लीच्या विदेश सेवा विभागांत ताणें थोडो तेंप नोकरी केली. १९६०-६१ ह्या काळांत मुंबयच्या सोमय्या म्हाविध्यालयांत व्याख्यातो म्हूण ताणें काम केलें, ह्याच वेळार ताचें पयलें कोंकणी पुस्तक 'आयज रे धोलार पडली बडी'(संगितीका) उजवाडाक आयलें. ह्याच काळांत मडगांवां जाल्ले आठवे कोंकणी परिशदेची यजमानकी ताणें चलयली. १९७७त ताणें एके शिश्यावृत्तीखाला रशियेक भेट दिली.

१९७९ -८५ ह्या काळांत ताणें मुंबय विध्यापिठांत फ्रेंच भाशेचो प्रपाठक म्हूण काम पळयलें. १९८५-९० ह्या काळांत गोंय विध्याप्ठांत फ्रेंच आनी पुर्तुगेज खात्याचो संयोजक म्बूण काम पळयलें. १९८५-९२त गोवा कोंकणी अकादमीचो उपाध्यक्ष म्बूण ताणें योगदान दिलां. १९८८-९१ ह्या काळांत गोवा विध्यापिठाच्या कोंकणी विश्वकोश प्रकल्पाचो मुखेल संपादक म्हूण ताणें वावर पळयला.

१९९३-९७ ह्या काळांत साहित्य अकादेमीच्या कार्यकारी मंडळाचो वांगडी म्हूण ताणें काम केलां.

कोंकणी,मराठी,हिंदी, संस्कृत, फ्रेंच,इंग्लीश ,पुर्तुगेज आनी हेर कांय भासांचो तांचें प्रभुत्व आसा. चडशें बरप कोंकणींतल्यान करता. ताच्यो कविता,गीता,देश,सैम आनी मनीस हांचेविशींचो उपाट आनी उत्कट मोग दिसून येता. गोंयांत मुक्तीआदीं आनी उपरांत ल्हव ल्हव सांस्कृतिक, सामाजिक आनी राजकिय मळार जे बदल आनी रूपांतरा घडत रावलीं, ताचें प्रतिबिंब ताच्या कांय कवितांनी दिसून येता. अर्थीक असमता, अज्ञान, भ्रश्टाचार, अनीत, लोकशायेंतले उणाव, राजकारण आसा विशयांचेर ताणें पियादां आनी उपहासात्मक बडयो मारल्यात.

काव्य:आयज रे धोलार पडली बडी (१९६१), गोंया तुज्या मेगा खातीर (१९६४), जायात जागे (१९६४), जय पुण्यभूंय, जय भारत(१९६५), बेब्यांचे काजार (१९६५), रानगीता(१९६८), जायो- जुयो (१९७०), English Poems (१९७१), पिसोळीं, भांगराची कुराड(१९७९), माणकुलीं गीतां(१९८२), मनोहर गीतां(१९८७),गोड गोड गीतां (खंड १ ते ३:१९९१)

गध्य:आमची भास आमकां जाय(१९६२), शणै गोंयबाब(१९६८), Honoure de Balzac (१९७९), साहित्य सुवाद (१९९३).

नाटकां:स्मगलर(१९७५), बिराड बदललें(१९८१) जादूचो कोंबो (१९९५) संपादन/अणकार:देवाचीं उतरां(१९८४), कांदीद(व्हॉल्तॅर- १९८४), आयलें आमचें राज (१९९०), विवेकानंद(रॉमा रॉलां-१९९४).

कोंकणी भाशा मंडळाचें 'स्वतंत्र गोंयांतली कोंकणी कविता'ह्या पुस्तकाचें ताणें संपादन केलां. जिवित आमचें अशें (१९७०) हें ताचें आनीक एक पुस्तक.

मनोहररायाक जायते पुरस्कार फाव जाल्यात.'पिसोळीं'कविताझेल्याक साहित्य अकादेमी पुरस्कार मेळ्ळा. गोवा कला