पूण चडशे लोक आपल्याच गांवांत पिंडदान आनी तर्पण करतात. सगळे निमणी विधी जाल्या उपरांत ब्राह्मण भोजन जाता.
सिंधी लोकांक पयलींपसून कांय मुखेल सण आनी उत्सव प्रचलित आसा ते अशे-
चालीहोः सिंधू न्हंयेक हुंवार आयल्या उपरांत आषाढी पुनवेक ह्या उत्सवाक सुरवात करतात. सिंधी लोक तिका देवता मानतात. हुंवाराक येवकार दिताना ते तिका तांदूळ आनी फळां ओंपतात. हो उत्सव चाळीस दीस चलता. तातूंत पुनव, अमास आनी शुक्रार हे दीस पवित्र मानतात. त्या दिसांनी पांच जाव सात पिठाचे दिवे न्हंयच्या वा खारजाचे वा तळ्याचे देगेर लायता. न्हंयेक खावपाच्या जिनसांचो निवेद दाखोवन तो प्रसाद म्हण दितात. निमणे दीसी चाळीस तरांचे खावपाचे जिन्नस वाफळां एका मठांत दवरतात. त्या माठाक तांबडो रंग लावन ताचेर स्वस्तिक काडटा आनी वयर नाल्ल दवरातत. ताका आंब्याचीं पानां बांदतात. एक बायल तो माठ तकलेर दवरून तळ्याकडेन वता. दुसऱी पिठाचे पेटिल्ले पांच दिवे घेवन तिचेवांगडा वता. थंय जमिल्ल्यो बायल्यो पंजरा नांवाची पदां म्हणून न्हंयची तूत्स करता आनी माठ उदकांत बुडयतात. ह्या वेळार न्हंयेक धान्य ओंपतात आनी उदकाचेर दिवे सोडटात.
हुंवाराचें उदक आसरल्याउपरांत सप्टेंबर म्बयन्यांय शेताची जमीन रोवपाखातीर योग्य जाता. त्योवोळार एरवण, सेस आनी सतण हे सण मनयतात.
एरवणः ऩ्हंय देवतेचें प्रतीक म्हण एक कळसो उदकान भरून दवरतात. बायलेवटेन तो शेणान सारयता आनी ताच्या तोंडार एक नाल्ल दवरतात. कळशाच्या भोंवतणी सातू रुजयतात. अश्टमीक पुजारी भवानी देवळाफुडें नाल्ल फोडटा आना खोबरें प्रसाद म्हण सगळ्यांक दिता. ताचे उपरांत जेवणावळ जाता. मागीर तो पुजारी तो कळसो तळ्यांत वा खारजांत उडयता. हुंवार आसल्या उपरांत आनी नव्या वर्साच्या दिसा हो सण करतात.
सतणः श्रावण शुध्द दशमीक हो सण सुरू करता. त्याखातीर एक मातयेच्या कुंडेंत सात तरांचा धान्यां रुजयतात. पुनवेमेरेन रोप बरी वाडटकच तातूंत एक मातयेची बावली दवरतात. आंकवार चलयो तिची पुजा करता. दुसऱ्या दिसा कुंडी तळ्यांत उडयतात आनी बावली दवरून तिच्या फुडें मातयेचे पांच कावळे आनी शीत दवरतात. सव्या दिसा ब्राह्मण पुरयत एक मातयेचें होडें आनी चार बैल तयार करता. त्या सगळ्यो वस्तू एकठांय दवरून आंकवार चलयो तांची पुजा करतात. थंय एक दिवो पेटोवन दवरून गोड जिनसांचो निवेद दाखयतात.
सेसः जेश्ट वद्य त्रयोदशीक हो सण आसता. हो सण न्हंय देवतेच्या सन्मानाखातीर आसता. क्षेत्रपाल नांवाचो देव शेतांची राखण करता. तो एक शिगण लग्नासारकिल्ल्या सुवाळ्यांत आडखळ येवंची न्हय म्हण ताका खोशी दवरपाक बोकडे बळी दितात.
तशेंच हे लोक रामनवम, नागपंचम, कृष्णजल्माश्टम, चवथ. दसरो, दिवाळी, होळी सारकिल्ल्यो परबो मनयतात. आंकवार चलयेक हे लोक नैनी म्हणजे देवी जांव शक्ती मानतात. जायत्या धार्मीक विधींत तिका मानाचें स्थान आसा. श्राध्दाच्या वेळारय आंकवार चलयेक जेवण दितात.
पिशाच योनीविशींय सिंधी लोकांच्या मनांत भंय आसा आनी तांचेर तांची श्रध्दा आसा. तांचो विश्वास आशिल्ल्या भुतांनी बरीं भुतां आनी वायट भुतां अशेय भेद आसात. मनशांक त्रास दिवपी भुतांचो बंदेबस्त करपी मंत्रिकाक भोपो म्हणटात. तशेंच ह्या लोकांमदीं जादू, चेटूक ह्या विद्यांचोय बरोच प्रसार जाला. साधूसंतांच्या बळग्याचेर आनी ताणें केल्ल्या अजापांचेर तांचो विश्वास आसा.
सिंधातल्या जायत्या वेपाऱ्यांनी भारतांत योवन नव्यान आपलो वेवसाय मांडलो. तशेंच सिंधांतल्या अमील वर्गांतल्या जायत्या निर्वासितांक भारतांतल्या वेगवेगळ्या सरकारी खात्यांनी आस्पाव घेवपाची वेवस्था सरकारान केल्ली. ताकालागून तांचें सोंपेपण पुनर्वसन जालें. तांत्रीक उद्येग करप्यांक भारतांतल्या वाडट्या उद्देगधंद्यांत फावशें काम मेळ्ळें. जायत्या जाणांनी घरगुती उद्देग सुरू केले.
सिंधी लोकांत दर एके जातीची पंचायत आसाता. मुखेल्याक मुखी म्हण्टात. पयलीं हें पद वंश परंपरागत आशिल्लें. पूण आता प्रतिनिधींचे सभेंत ताची वेंचणूक जाता आनी ता सभा ताका पालव दिता. अध्यक्षाची कामां आनी अधिकार ताच्या व्यक्तिमत्वाचेर आदारिल्ले आसतात.
सिंध प्रातांतल्या ग्रामपंचायतींक जायते अधिकारी आशिल्ले. तशेंच गांवांतल्या अडीअडचणींचेर नदर दवरून बरी वेवस्था करप हेंय काम ग्रामपंचायतच करताली. आधुनिक काळाच्या बदलाप्रमाण, हेर समाजांत दिसता तशें सिंधी समाजांतय बदल जाल्ले दिसतात.
सिंधू (न्हंय): एक भारतीय व्हडली न्हंय, हिचो उगम तिबेटांतल्या मानस तळ्याचे उत्तरेक 62.5 मैलांचेर कैलास पर्वतांतल्यान जाता. थंयच्यान ती तिबेटाच्या पठारा वयव्य दिकेन व्हांवत वचून काश्मीरांत रिगती. लडाखांतल्या लेहालागीं तिका झस्कर न्हंय आनी सिंग- गे - चू वा सिंहका बाबा अशें नांव आसा. स्कार्डूच्या फुडें तिका आबसिन हें नांव फाव जाता. काश्मीरच्या वायव्य सीमा प्रांतान प्रवेश करचेपयलीं काराकोरम पर्वताच्या पांयांकडेन तिकी गिलगिट न्हंय मेळटा. थंय ती अस्तंतेवटेन व्हावंक लागता. वायव्या सीमा प्रांतांत ती नैऋत्य दिकेक व्हांवता. हिमालयाच्या देगणांतल्यान सुमार 1035 मैलांचो प्रवास करून ती पंजाबाच्या पठारी प्रदेशांत येता.
