Page:Konkani Vishwakosh - Volume 4 Released.pdf/946

This page has not been proofread.

लोक अशिक्षित आसात.शिक्षणीक दर्जो वाडोवपा खातीर सरकारान नव्यो येवण्यो आंखल्यात.स्वाझी सिस्वाली भास उलयतात.बांटू भाशेची ती एक पोट बास.

पांरपारीक उत्सव आनी संगीत हांकां भौशिक मळार चड म्हत्व आसा.इंक्वाला हो देशाचो राश्ट्रीय उत्सव.तो उत्सव ते डिसेंबर वा जानेवारी म्हयन्यांत मनयतात जाल्यार उमलांगा हो थंयचो भौशीक नाच.इंक्वालो हो देशांतलो सगळ्याक पवित्र उत्सव आसून,त्या दिसा राजा प्रसवशक्तिचें मूळ,तशेंच बळ आनी एकता हांचें प्रतिक म्हूण प्रतिनिधित्व करता.त्या दिसा पदां-नाच आनी लोकनृत्या हांच्यो खाशेल्यो कार्यावळी जातात.तो उत्सव स दीस चलता.उमलांगा ह्या पेंपाऱ्यांच्या नादार जावपी नाचांत,मुखेलपणान आंकवार चलयो वांटो घेतात.जल्म,मरण वा लग्ना सुवाळ्या वेळार म्हणपाचीं खाशेलीं पारंपारीक पदां आसात.खिळखिळो हें तांचें मुखेल वाद्य.चडशे स्वाझी लोक किरिस्तांव चर्चीचे अनुयायी आसात.हेर स्वाझी पांरपारीक आफ्रीकी धर्म पाळटात.

स्वातीः आश्र्विन्यादी गणनेंतलें पंदरावें नखेत्र.हें नखेत्र तुळ राशींत येता.हाची एकच तारका आसून हें विषुववृत्ताचे उत्तरेक भूतप गिऱ्यालागसार आसा.हाचो रंग मोतयावरी आसता.तेम चंद्राच्या भ्रमण मार्गांत येना.हें नखेत्र तिर्यड् मुख,सुलोचन आनी चर मानिल्लें आसा.हे स्त्रीनखेत्र आसा.वायु ही हाची देवता आसा.हाका नखेत्र प्रजापतींच्या हद्यस्थानार कल्पिल्लें आसा.

हाचें वैदिक नांव निश्टया अशें आसून तें सदांच उत्तर मार्गान गमन करता अशें म्हळां.यजुर्वेदांत स्वातीविशी एक संकेत सांगिल्लो आसा. तो तसो-सौभाग्यकंक्षिणी चली लग्न जातकच आपल्या घोवाक आवडची अशी इत्सा आसल्यार तिचें स्वाती नखेत्राचेर दान करचें .ती आपल्या संवसारांत इतली रमतली,बापायच्या घरा परत येवपाची तिका इत्सा लेगीत जावची ना.पूण स्वातीचो घोव चंद्रीन तिची सतत उपेक्षा करता आशिल्ल्यान ती सदां दुख्खीच आसता.

ह्या नखेत्राचेर जल्मल्लो मनीस सुंदर,बुध्दिमान आनी श्रीमंत आसता अशें कोश्ठीप्रदीपांत म्हळां.

स्वाध्याय

एक नेम बद अशी अध्ययन अवस्था.हाच्यो तीन व्याख्या दिल्यो आसात-1) आवृत्ति पूर्वक वेदाध्ययनम्(अध्ययन केल्ल्या वेदांची पुनरावृती करप आनी अशाच नेमाक करीत रावप).2) मोक्षशास्त्राध्ययमन्(मोक्षशास्त्राचे तत्वज्ञानात्मक ग्रंथांचें अध्ययन आनी चिंतन करप). 3) स्वाध्यायो नाम मन्त्रार्थ सन्धानपूर्वको जप(मंत्रांच्या स्वाध्याय).

सामान्यपणान ब्रह्मयज्ञाच्या वेळार यथाशक्ति वा यथावसर वेद-वेदांगाची आवृती करतात,ताका स्वाध्याय म्हण्टात.स्वाध्यायान्मा प्रमदः ‘स्वाध्याय प्रवचनाभ्यां न प्रर्मादतव्यम् ‘असे तैत्तिराय उपनिषदाच्या शिक्षावल्लींत भिक्षूंनी सांगला.ताचो अर्थ-स्वाध्याय प्रवचन म्हळ्यार वेदांची आवृती आनी वेदाध्यापन हे विशीं स्नातकान वा गृहस्थान केन्नाच उपेक्षा करुक जायना असो आसा.

खंयच्याय शिक्षणांत स्वाध्याय हो एक गरजेचो असो भाग आसा.अध्ययन प्रभावी रावपाचे नदरेन ताचो खूब उपयोग जाता.शिक्षकान शिकयल्लें ज्ञान विद्यार्थीन आत्मसात केले ना,जाल्यार ताचो खरो उपयोग जायना.ते खातीर स्वाध्याय म्हत्वाचो आसता.ताका लागून ब्रह्मयज्ञ करचो पडटा.’स्वाध्यायो वै ब्रह्मयज्ञः’ स्वाध्याया खातीर स्वाध्याय करप्याक सुखाची न्हीद मेळटा.स्वाध्याय हो आत्माचो चिकित्सक आसा.स्वाध्या खातीर किर्ती आनी वेवहारांत परिपक्वता प्राप्त जाता अशें मानतात.

स्वित्झर्लंडः

युरोपांतलो एक धाकटुलो,हिमान भरिल्ल्या तेमकांचो एक लांब सोबीत देशा. क्षेत्रफळ 41,293,चौ.किमी.देशाची उदेंत-अस्तंत लांबाय 343 किमी आनी रुंदाय 222 किमी.देशाचे उत्तरेक जर्मनी,अस्तंतेक फ्रांस,दक्षिणेक इटली आनी उदेंतेंक ऑस्ट्रिया हे देश आसात.बर्न हें देशाचें राजपाटण.

भूंयवर्णनः

भूंयरचणूकेचे नदरेन देशाचे मुखेल तीन भाग केल्यात ते अशे-1) ज्युरा पर्वतीय प्रदेश,2) स्विस सडो आनी 3) स्विस आल्पस्.ज्युरा पर्वतीय प्रदेश आनी स्विस आल्पस मेळून देशाचे सुमार 65% क्षेत्र रेवाडिलां.पूण मध्य भागावयल्या सडयाचेर देशांतली चडशी लोक संख्या संघटीत जाल्ली आसा.

ज्युरा पर्वतीय प्रदेशांत ऊंच दोंगरांच्यो साबार वळी आसात.त्या वळींक अशीर आनी खोल देगणांनी वेगळीं केल्यांत.ह्यो वेळी देशाच्या अस्तंत भागांत पातळिल्ल्यो आसून,फुडें त्यो फ्रांस देशांत पावल्यात.मोंत तेंद्रे हें देशांतलें सगळ्यांत उंचेलें तेमूक.ताची उंचाय 1,682,मी इतली आसा.

स्विस सडयाची उंचाय दर्याथरासावन 370 ते 670 मी.इतली .ह्या सडयाचेर कांय सपाट मळां आसात.ह्या प्रदेशांत साबार ल्हान-व्हड तळीं आसून,तातुंतली लेक कॉन्सटंस आनी लेक जिनिवा म्हत्वाचीं.सडयावयल्या मळांची माती चड पिकाळ.

स्विस आल्पस हो युरोपांतल्या सगळ्यांत व्हडल्या पर्वतांचो भाग.ह्या पर्वतींनी स्वित्झर्लंडाचो सुमार 60% भाग रेवडिला.ह्या पर्वतांची उंचाय 1,070 मी.वयर ना.चडशी तेमकां पांच ते तीन