थोड्या प्रमाणांत आइस-क्रीम करपाखातीर घरगुती आइस-क्रीम पात्राचो उपेग करतात. हें पात्र जस्तविलेपित तिखें, स्टेनलेस स्टील वा अॅल्युमिनियमचें आसता. ताचेभितर मदीं रवी आसता आनी ताचेभायल्यान लांकडी पिंपाचें सदळ धांपणे आसता. त्या दोगांयच्या मदले जागेंत बर्फाचें आनी मिठाचें समप्रमाण मिश्रण घालतात. पिंपाच्या वयले वटेन पात्राच्या धापण्यांतसून भायर आयिल्लो रवीचो दांडो घुंवडावन आइस-क्रीमाचें मिश्रण ढवळतात. ही ढवळपाची क्रिया आइस-क्रीस सुमाराचें घट्ट जायमेरेन करतात.
आइस-क्रीमाची उत्पादन-कृती अशी
1. मिश्रणः मिश्रणपात्रांत वा पाश्चरीकारकांत (उश्णतायेन निर्जंतुकीकरण केल्ल्या पात्रांत) मिश्रण तयार करतात. तातूंत दूद, सांद्रित (concentrated) दूद वा हेर घन पदार्थ घालतात. मिश्रणाचें तापमान सुमार ४३˚ से. जातकच तातूंत साकर घालतात. साकरेवांगडाच स्थिरकारी द्रव्यूय घालतात.
2. पाश्चरीकरणः दोन तरांनी करतात. अ) कमी तापमानांत बरोच वेळ तापोवन. (सादारण ६८˚ से. क ३० मिनटां तापोवन). आ) उच्च तापमानांत थोडो वेळ दवरुन. (सादारण ७९˚ से. क. २५ सेकंद दवरून).
3. एकजीव करप (Homogenization): पाश्र्चरीकरण जातकच दर चौ. सेंमी. क ३५० किग्रॅ. दाब दिवन सगळें मिश्रण अशीर चिलींतल्यान सोडटात. ताका लागून मिश्रण गोठेवपाची क्रिया चालू आसतना लोणी वेगळें जावपाक प्रतिबंध जाता. देखून आइस-क्रीम एकदम मोव जाता आनी ताचो कालप्रभावन (aging) वेळ कमी जाता.
4. थंड करप (Cooling): सगळे पदार्थ एकजीव जातकच त्या मिश्रणांतसून एकदम उश्णताय काडून घेवन सुमार ४.४˚ से. वा कमी तापमानांत तें थंड करतात.
5. कालप्रभावन (Aging): थंड जाल्लें मिश्रण तेच स्थितींत कांय वरांमेरेन वा १-३ दिसांमेरेन दवरतात. मिश्रणांतल्या स्थिरकारी (stabilizer) द्रव्याचेर हो काळ आदारुन आसता. कालप्रभावन चालू आसतना स्निग्ध पदार्थाच्या (fats) बिंदुवत गोलकांचेर प्रथिनाचें अधिशोषण (Adsorption) जाता आनी ताकालागून आइस-क्रीमाच्या मोवसाण, फेणेर आदी गुणधर्मांत बदल धडून येतात.
6. गोठेवप (Freezing): चडशें मिश्रण सुमार ६˚ ते ४˚ से. तापमानांत जाय तितलें घट्ट जायमेरेन गोठ्यतात. आइस-क्रीमाक मोवसाण येवची म्हूण तें गोठ्यतना तातूंतल्या उदकापसून जावपी बर्फाचे स्फटिक आनी हवेचे बोमाडे सामके ल्हान आसचे पडटात. देखून, मिश्रण गोठेवप आनी ढवळप ह्यो क्रिया बेगोबेग करतात. सगळे पदार्थ एकजीव जातकच तें मिश्रण continuous type freezer वा softserve पध्दतीच्या प्रशीतकांत (refrigerator) घालून एकदम थंड करतात. हे क्रियेच्या वेळार रंग, स्वाद (Flavour), फळां मिश्रणांत घालतात.
7. गुठलावपः वयले पध्दतीन तयार जाल्लें आइस-क्रीम प्रशीतकांतसून आशिल्लें तशें उश्णताय-निरोधित (र ) वा प्रशीतित हॉपरचेर सोडटात. थंयच्यान तें भरपाचे आनी गुठलावपाचे यंत्रणेत धाडटात.
8. घट करप आनी सांठोवपः सुमार १८˚ ते २९˚ से. तापमानाचे कुडींत दवरून आइस-क्रीम घट करतात. तें घट जावपाखातीर २५ लिटरच्या डब्याक कमीत कमी १२ वरां लागतात. विकपाक धाडीमेरेन आइस-क्रीम हे कुडींत दवरतात.
- कों. वि. सं. मं.
आइसलँड: ह्या देशाचें दुसरें नांव लिव्देदिल्द इस्लांत, उत्तर अटलांटिक म्हासागरांत युरोपाचे वायव्य दिकेक आशिल्लो जुंवो आनी प्रजासत्ताक राश्ट्र. अक्षवृत्तीय विस्तार ६३˚ २४’ ते ६६˚ ३३’ उत्तर. उत्तर आनी दक्षिणेवटेनचे जुंवे धरून ६३˚ १९’ उत्तर ते ६७˚ १०’ उत्तर. रेखावृत्तीय विस्तार १३˚ ३०’ ते २४ ३२’ अस्तंत-उदेंत अस्तंत लांबाय सुमार ४८० किमी. दक्षिण उत्तर रुंदाय सुमार ३०० किमी. क्षेत्रफळ १,०३,१०० चौ. किमी. लोकसंख्या २,२९,१८७ (१९८०). हें राश्ट्र ग्रीनलँडचे आग्नेयेवटेन सुमार २९० किमी. आनी स्कॉटलंडचे वायव्येवटेन ८०० किमी. पयस आसा.
भूंयवर्णनः आइसलँड हो ज्वालामुखी फुटून तयार जाल्लो जुंवो. हांगा हिमयुगांतल्या घडणुकांचे बरेचशे अवशेश मेळटात. नैऋत्य दर्या देगेवेलो आनी कांय दर्यांचो वाठार सोडल्यार हेर सगळो जुंवो दोंगरांनी आनी पठारांनी भरिल्लो आसा. हाची सरासरी उंचाय ७००-८०० मी. आसा. सुमार १२% वाठार हिमन्हंयानी आनी हिममळांनी भरला. आग्नेयेवटेनचो हवानादाल्सहनूकर (२११९ मी.) सगळ्यांत उंच दोंगर, जाल्यार हांगाच आशिल्लें वाल्नायकूत्ल हें सगळ्यांत व्हड (७,५४७ चौ. किमी.) हिममळ, आइसलँडाचो ११% वाठार लाव्हारसाक लागून तयार जाला. सद्या हांगा सुमार शंबरांपरस चड जागृत ज्वालामुखी आसात. १७८३ वर्सा स्काप्तार हांगां, १९१८ त कटला हांगां, १९३४ त हवानादाल्सहनूकर जाल्यार १९४७ आनी १९७० त हेक्ला हांगा फुटिल्ल्या ज्वालामुखींक लागून बरेंच लुकसाण जालें. गरम उदकाचे झरे, तळीं, ल्हान व्हड धबधबे हांगा सांपडटात. हिममळां आनी भितल्लो उसू पडिल्लो वाठार हाकालागून आइसलँडाचो सुमार ७५% वाठार लोकवस्तीक फावसारको ना. दर्यादेग सुमार ५,९७० किमी. खरवतीवरी तोंका आशिल्ली आनी फातरांची आसा. आइसलँडांतल्यो न्हंयो जरी ल्हान आनी येरादारीक उपेगी नासल्यो तरी त्यो वीज तयार करपाक उपेगी पडटात.
उत्तर धुववृत्तालागीं आसूनलेगीत गल्फ प्रवाहांक लागून आईसलँडचें तापमान शिंयाच्या दिसांनी चड सकयल देंवना. शिंयाळो व्हड आनी गीम उण्या काळाचो आसता. रेक्याव्हीक ह्या राजधानीच्या शारांत तापमान -१˚ से. ते ११˚ से. मेरेन आसता. पूण हांगाचें हवामान सादारणपणान आस्थिर आनी सदांच बदलपी आसता. धुकें, वारें आनी पावस ह्यो हांगा सामक्यो सदांच्योच गजाली. पूण जोगलां आनी वादळां येवप ह्यो गजाली हांगा अणभवाक येनात. वर्सांतल्यान सुमार ८५ सेंमी. पावस पडटा. कांय वाठारांनी मात पावस सामकोच उणो आसा. सामके उत्तरेवटेनच्या जुंव्यांचेर रातचो मध्यान्येचेर सूर्य दिसता. आइसलँडांत व्हडली वनस्पत सांपडना. शेळो, तण, आनी ल्हानसान झोंपां हीच हांगाचीं मुखेल वनस्पत. अॅश, बर्च, अॅस्पेन आनी विलो हीं झाडां कांय सुवातींनी दिसतात. रानवटी फुलांच्यो सुमार ४०० जाती हांगा दिसून येतात.
पोशिल्ल्या जनावरांमदीं मेंढरां, बोकड्यो, घोडे, गाय हीं मुखेल आसात. गोरवां पोसप हो हांगाच्या १६% लोकांचो वेवसाय जावन आसा. रानवट मोनजातीमदीं खोकड ही मूळ हांगाची. १८ व्या शेंकड्यासावन रेनडीयर हांगा आयलो. भांगराकोराचो प्लव्हर, कर्ल्यू, हांयस, किरा, हंस, गीज हीं हांगाचीं मुखेल सुकणीं. टार्मिगन बर्ड आनी आयडर डक हीं सवणीं अर्थीक नदरेंतल्यान म्हत्वाचीं आसात. आइसलँडच्या न्हंयांनी सॅमन आनी दर्यांत कॉड, हॅडॉक, हॅलिबट, हेरिंग ह्या तरांचें नुस्तें मेळटा. देवमाशासारकेंय नुस्तें हांगा दिश्टी पडटा.
इतिहासः पूर्विल्ल्या काळांत ग्रीक आनी रोमन हांकां जरी आइसलँडाची म्हायती आशिल्ली तरी णवव्या शेंकड्यामेरेनचो इतिहास सांपडना. नॉर्वे देशाचो इंगोल्फर आरनॉरसन हाणें ८७४ वर्सा हांगा पयलो राबितो केलो. ताचे उपरांत नॉर्वे, स्कॉटलंड, आयर्लंड, ऑर्कनी, शेटलंड आनी हॅब्रिडीझच्यान लोक येवन हांगा रावपाक लागले.
व्हायकिंग राजांचे एकतंत्री राजवटीचो वायट अणभव घेतिल्ल्या वसाहतींतल्या लोकांनी ९३० वर्सा उमरावशायेचे बुनयादीचेर लोकांचें शासन हाडपाचो यत्न केलो. तांणी सगळ्या वसाहतींचे ३६ वांटे केले आनी दरेक वांट्याचेर ‘ गोडार ’ म्हळ्यार मुखेल्याक नेमलो.
वर्सांतल्यान दोन सप्तकां थींग व्हेटि्लर हांगा समेस्त जमात-मुखेल्यांची परिशद जाताली. हे परिशदेक ‘ आल्थिंग ’ अशें
