Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/229

This page has not been proofread.

जाता. आसामाच्या उदेंत भागांत चड पावस पडटां. पावसाच्या प्रमाणाक लागून ह्या राज्याक ओलो दुकळ आनी हुंवाराचो त्रास जाता. शिंयाळ्याच्या दिसांनी हांगाच्या ऊंच दोंगुल्ल्यांचेर बर्फ पडटा. अस्तंत आसामांत गिमाच्या दिसांनी व्हडलीं वादळां जातात.

वनस्पत आनी मोनजात: पुराय आसामांत विंगड विंगड प्रकारची वनस्पत आनी मोनजात दिश्टी पडटा. वनस्पतीं भितर साल, साग, देवदार, ओक, होलैंग, बंसम, आमारी, अझार, सिसू, सिमुल, वेत, कळक, बोरू हे प्रकार खास करून दिसतात. हत्ती, गेंडो, रानरेडो, वेगळ्योवेगळ्यो जातीची हरणां, काळो चितो, मलायी वांस्वेल, सांबर, कस्तुरीमृग, रानदुकर, धवो माकड हीं

Asam Map - Konkani Vishwakosh.jpg

आसामांत दिसपी मुखेल जनावरां आसात.

इतिहास: आसाम राज्याक पुराणकाळांत प्राग ज्योतिषपूर आनी कामरूप ह्या नांवांनी वळखताले. फुडें तेराव्या शतमानांत ब्रह्मदेशांतल्यान येवन ब्रह्मपुत्रेच्या देगणांत येवन राविल्ल्या शानवंशियांक थळावे लोक ‘आहोम’ म्हणटाले, आहोम म्हळ्यार जाची ‘बरोबरी करपाक येना असो’ - ‘अप्रतीम’. सगळ्यांत बरें म्हळ्यार ‘असम’ ह्या उतरासावन ‘आसाम’ हें नांव पडलें अशें मानतात.

महाभारत आनी रामायण ह्या पुराणग्रंथांत आसामाचो उल्लेख आयला. तातूंत आसाम (प्राग ज्योतिषपूर) नरकासुरान वसयिल्लें राज्य अशें म्हळां.

ताच्याउपरांत ताचो चलो भगदत्त हाणे ह्या प्रदेशाचेर राज्य केलें. तेउपरांत माधव, जितारी, आशीर्मत ह्या तीन वंशांनी पोरन्या आसामाचेर राज्य केलें, हें वंशावळीवेल्यान समजता. कालिका पुराण आनी योगिनी तंत्र ह्या ग्रंथांत ह्या प्रदेशाचेर जायत्या असुर आनी दानव राजांनी राज्य केल्ल्याचो उल्लेख आयला. रघुवंशांत (४.८३) कामरुपाधिपतीन रघुराज्याक हत्तींची भेट दिल्ल्याचो उल्लेख मेळटा. आसामाचेर आर्य संस्कृतायेचो प्रभाव बरोच उसरां पडलो, अशें विव्दानांचें मत आसा.

आसामाचो चवथ्या शतमानामेरेनचो इतिहास अस्पश्ट आसा. चवथ्या शतमानाच्या मदीं वर्मन वंशाचो मूळ पुरूस ‘पुष्यवर्मन’ हाणे कामारुपांत राज्याची थापणूक केली, असो अदमास आसा. हे वंशकुळायेंतल्या महेंद्रवर्मा ह्या राजाच्या काळांत कामरुपाचें म्हत्व वाडलें. सव्या शतमानाच्या मध्याक भूतिवर्मानान राज्याचो विस्तार केलो. ह्या वंशांतलो भास्कर वर्मन हो हर्षाचो समकालीन आसलो. एक फावट ताणे हर्षाकडेन कबलात करून बंगालांतलें कर्णसुवर्ण राज्य हाताशिल्लें. फुडलीं तीन शतमानां शालस्तंभ वंशीयांनी कामरुपाचेर राज्य केलें.

बाराव्या शतमानाच्या मदीं बंगालाच्य पाल राजांचो मांडलिक तिंग्यदेव हाच्या ताब्यांत हो वाठार आसलो. हाचें बंड मोडपाक गेल्लो सेनापती वैधदेव त्या राज्याचो राजा जालो. वैधदेवा फाटल्यान बंगालाच्या सेन राजांचे शेक आसामाचेर चल्लो. तेराव्या शतमानांत लखनावतीच्या मुसलमानी राज्यांनी ह्या वाठाराचेर जायत्यो घुरयो घाल्ल्यो पूण तांकां अपेसच आयलें. तेराव्या शतमानांत गोविंददेव आनी ईशान्यदेव हाणी ह्या वाठाराचेर शेक चलयलो. तेराव्या शतमानांत आहोम जमातीचे लोक सुकाफाच्या फुडारपणाखाला लखिमपूर सिबसागर जिल्ह्याचे दक्षिणेक आयले आनी ताणी थंयच्या थळाव्या रानवट