Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/650

This page has not been proofread.

गुरवारपणाचें निदान करूंक येता.

प्रकार: १. सादारण गुरवारपण: गुरवारपणांत जर आवयक आनी भुरग्याक कांयच त्रास जालोना, जाल्यार ताका सादारण सोपें गुरवारपण (uncomplicated pregnancy) म्हण्टात.

२. कठीण वा धोक्याचें गुरवारपण (high risk pregnancy): गुरवारपणांत जर आवयच्या कसल्याय दुयेंसाक लागून भुरग्याक आनी आवयच्या जीवाक त्रास जायत जाल्यार ताका high risk pregnancy म्हण्टात. देखीक: गुरवार बायलेक काळजाचें दुयेंस आसत, जाल्यार गुरवारपणांत ती मरूंक शकता. बायलेक गोड्य़ामुताची (diabetes) पीडा आसत जाल्यार भुरग्याक कसलेंय व्यंग जावंक शकता वा भुरगें जावंचे पयलींच मरूंक शकता. आवयचे कुडींत रगत उणें आसल्यार वा तिचो रगत दाब (blood pressure) वाडिल्लो आसल्यार भुरगें सामकें बारीक जाता वा मरूंक शकता.

३. एकापरस चड भुरग्यांचें गुरवारपण (multiple pregnancy): बायलेच्या गर्भांत जुवळीं वा तिळीं वा चड भुरगीं आसप. असल्या गुरवारपणांत सगळेच त्रास वाडटात.

४. घुसपागोंदळाचें गुरवारपण: बायलेच्यो कसल्योय कुडीच्यो वा बाळंतपणाविशींच्यो अडचणी आसत जाल्यार वा बायलांचे रोग गुरवारपणांत त्रास करूंक लागत जाल्यार ताका pregnancy complicated with obstetric and gynecological problems म्हण्टात. देखीक: Ecclampsia नांवाच्या प्रकारांत गुरवार बायलेचो रगत दाब (blood pressure) अचकीत बरो वाडटा. हाचें कारण आजून कळिल्लें ना, उपरांत तिचे हातपांय सुजतात, मुखामळ सुजता आनी मुतांतल्यान प्रोटीनमेह (preteinuria) भायर पडटा. हाका मुतांत सूज मेळप म्हण्टात. तकली उसळटा, दोळ्यांत धुसर दिसता, हड्ड्यांत दुखता आनी मुतूंक साप्प उणें जाता. हाचो वायट परिणाम म्हळ्यार मोल्लूक मारून येवप आनी बेसुध्द जावप. हे भायर गर्भाशयांत भुरगें घुस्मटून मरूंक शकता.

गुरवार बायलेचेर कसलीय शस्त्रक्रिया करून गर्भाशयाचेर ताची माव (scar) आसत जाल्यार, गर्भाशाय गुरवारपणांत वाडूंक लागतकच ते मावेचेर ताण पडून ती फुटूंक शकता.

गुरवार बायलेच्या आंगांत रगत उणें आसत जाल्यार (पंडुरोग – anaemia) भुरग्याची वाड सारकी जायना आनी तें बारीक जाता.

आवयक भायली पीडा म्हळ्यार सिफीलीस (syphilis) सारको गुप्तरोग वा toxaplasma ह्या सारको रोग आसत वा जायत, जाल्यार ताम्चे जंतू गर्भाभोंवतणच्या आवरणांतल्यान नाळीवरवीं भुरग्याचे कुडींत वतात आनी भुरग्याक व्यंगां जावंक शकतात वा भुरगें खूब बारीक जाता.

५. आपस्थानीय (ectopic) गुरवारपण: फलन जाल्ल्या बीजाची धारणा गर्भाशयेचे पोकळेंत जालीना, जाल्यार तें बीज दुसरेकडेन वचून रावता. देखीक: गर्भाशयाच्या तोंडाकडेन, फेलोपियन नळयेंत आनी केन्नाकेन्नाय गर्भाशयाच्या भायर पोटाचे पोकळेभितर आंतकड्यांक तेंकून पसून गर्भ कांय काळ वाडूंक शकता. हाचे वायट परिणाम जातात. गर्भ नळयेंत वाडलो (tubal pregnancy) जाल्यार ती नळी एक दीस फुगून फुटूंक शकता आनी अशावेळार जावपी रगताचो स्त्राव वेळच्यावेळार बंद केलोना जाल्यार आवयच्या जीवाक धोको आसता.

गुरवारपणांत घेवपाची जतनाय: गुरवार बायल दोतोराम्हर्यांआत वतकच तिका पुराय तपासून गुरवारपणाची खात्री करून घेवप गरजेचें आसता.

रगताचो तपास करून बायलेच्या आंगांत रगत उणें आसत जाल्यार पळोवप आनी कसलीय पीडा (infection) आसल्यार पळोवप.

रगताचो तपास करून syphilis सारकी पीडा आसा वा ना हाची खात्री करून घेवप. मुताची तपासणी करून तातूंतल्यान गोड्यामुताचो रोग आसा, वा proteins वतात वा कसलेंय infection आसा काय ना तें पळोवप. बायलेचें वजन करून दर फावट भुरग्याची वाड सारकी जाता काय ना तें पळोवप. बायलेचे वजन करून दर फावट भुरग्याची वाड सारकी जाता काय ना तें पळोवप. बायलेचो आनी घोवाचो रगतगट तपासून जतनाय घेवप. हे भायर गर्भाशयाचे लांबायेचें (fundal height) पोटाच्या आकाराचें (girth) माप काडप, stress test, non-stress test, fetal cardiotocography ह्या सारक्यो परीक्षा करप, shake bubble test करून भुरग्याचीं फुस्फुसां तपासप ह्योय गजाली गुरवारपणांत करतात.

गुरवाय बायलेन स्वताविशीं घेवपाची जतनाय:
१. सादारणपणान स्वताचे कुडीची जतनाय घेवप गरजेचें. हे खातीर सदांच चुकनासतना न्हावप, नितळ कपडे घालप, दातांची आनी थानांची जतनाय घेवची पडटा.
२. सिगरेट वा सोरो गुरवार बायलेन टाळचो.
३. अती काम करप ना आनी न्हिद सारकी घेवप.
४. पयले ३ म्हयने शरीरसंबंद दवरप ना.
५. गुरवार बायलेन उण्यांत उणी तीन धोणकुटेचीं इंजेसांवां घेवप गरजेचें. हाका लागून जल्मल्या उपरांत भुरग्याक धोणकुटेआड राखण मेळटा.
६. गुरवार बायलेन सारको आनी बरो आहार वेळच्यावेळार घेवप.
७. आंगात रगत उणें आसल्यार Iron च्यो गुळयो घेवन रगत वाडोवपचो यत्न करप. हे भायर गुरवारपणांत कांय म्हत्वाच्यो धोक्याच्यो सुचोवण्यो (warning sugnals of pregnancy) म्हळ्यार – आंगार रगत वचप, पांय सुजप, पोटांत दुखप, आंगार उदक वचप, भुरगें पोटांत खूब कमी भोंवप वा चड भोंवता अशें दिसप. हाचेपैकीं खंयचोच त्रास जायत जाल्यार मुजरत दोतोराक मेळूंक जाय.

- डॉ. विजय तळावलीकार


गुरुकुल:

गुरुकुल ह्या शब्दाचो अर्थ गुरुचें कुटुंब वा गुरुवंश असो जाता. फुडें ह्याच गुरुकुलांक शिक्षणसंस्था ह्या नांवान वळखुपाक लागले. हे शिक्षण संस्थेचे पध्दती प्रमाण शिकपी वेद्यार्थी गुरुच्या घरांत म्हळ्य़ार आश्रमांत वा पर्णकुटींत रावन शिकप घेता. गुरुकुलाचो इतिहास हो ह्या देशाचे शिक्षणवेवस्थेचे आनी ज्ञानविज्ञानाचे उदरगतीची बुन्याद जावन आसा.

गुरुकुलांत शिकप घेवपी भुरगो धर्मसंस्कार केल्लो, मूज बांदिल्लो, ब्राम्हण, क्षत्रिय वा वैश्य आसचो पडटालो. ६, ८ वा ११ वर्सांचे पिरायेर भुरग्यांक शिक्षणाखातीर गुरुकुलांत प्रवेश दिताले. हें शिकप बारा वर्सां चलतालें. गुरुकुलांत साबार विषय शिकयताले. हातूंत शास्त्र आनी विज्ञान हांचोय आस्पाव जातालो. गुरुच्या म्हर्यां त. ब्रम्हचर्यव्रताक पाळो दिवन हें शिकप घेवचें पडटालें. गुरुकुलांत वेद वेदांगां आनी शास्त्रां शिकयताले. तशेंच विद्यार्थ्यांच्या मन-बुध्दीचेर बरे संस्कार करताले. शिकप सोंपतकच गुरू विद्यार्थ्यांक गृहस्थाश्रमाचीं विंगड विंगड कर्तव्यां पाळपाखातीअर परतो घरा धाडटालो. घरा वचचेपयलीं वा शिक्षण चलतासतना विद्यार्थी आपले तांकी प्रमाण गुरूक दक्षणा दितालो. गरीब विद्यार्थी, जो दक्षणा दिवंक शकलोनाशिल्लो ताचेर कसलीच सक्ती आसनासली. तो शिकप सोंपतकच मेकळेपणान वचूंक शकतालो.

गुरूकुलांत प्रवेश घेवपाखातीर गिरेस्त वा गरिबीचो प्रस्न जरी आयलोना, तरी जातीचो प्रस्न येतालो. वयर दिल्ले तीन वर्ग सोडून हेर जातींक गुरुकुलांत केन्नाच प्रवेश मेळनासलो. पुराणांत ह्या संबंदान कर्ण आनी एकलव्याचें दोन म्हत्वाचे उल्लेख मेळटात. सूतपूत म्हूण कर्णाक, तर निषाद म्हूण एकलव्याक विद्या शिकोवपाचें द्रोणाचार्यान न्हयकारिल्लें.

भारतांत गुरुकुलाचें दायज पोर्विल्ल्या काळांत ऋषी-मुनींनी कितलींशींच शतमानां तिगोवन दवल्लें. गुरु, गुरुकुल आणी विद्यार्थी हांची पुराय जापसालदारकी घेवप, हें राजा आपलें कर्तव्य समजतालो. वरतंतु ऋषीची चवदा कोटी रुपयांची दक्षणा जेन्ना कौत्स गरीबीक लागून दिवंक पावलोना, तेन्ना ताणें रघुराजाकडेन धांव घेतली. पुराय संन्यास घेतिल्ल्या रघुराजान कुबेराचेर घुरी घालपाची तयारी केल्ली. रघुराजाक भियेवन कुबेरान भांगरा मुद्रांचो शिंवर रघुराजाचेर घालो. रघुराजान उपरांत ह्यो मुद्रा कौत्साक दिवन ताका संतुश्ट केलो, अशी कथा पुराणांत आसा. वयली कथा मात्शी अतिरंजीत आसली तरी पूर्विल्ल्या