Page:Konkani Viswakosh Vol1.pdf/770

चित्रपट हेर भासांतले भारतीय चित्रपटः भारतांत १९७४ मेरेन वट्ट सुमार ३४ भासांत बोलपट तयार जाले. तातूंतल्या इकरा मुखेल भासांतल्या चित्रपटांचों नियाळ वयर दिल्ली अासा. उरिल्ल्या २३ भासांनी सामके चड म्हळयार २६ आसा. हिमांशु रॉय हाच्या इंडो इंटरनॅशनल टॉकीज संस्थेन 'नूरजहाँ' (१९३२) हो पयलो इंग्लीश बोलपट सादर केलो. ‘कर्म' (१९३३), ‘कोर्ट डान्सर (१९४१), ‘महात्मा' (१९५४), ‘द व्हिक्टरी स्टोरी' (१९७४) हे कांय उल्लेख करपासारके इंग्लीश चित्रपट आसात. १९३३ त, मुंबयच्या इंपीरिअल फिल्म कंपनीन दुरन्तरे हूर हो पयलो फार्सी बोलपट सादर केली. १९७४ मेरेन ९ फार्सी बोलपट आयले. तातूंतले 'फिरदोसी' (१९३४), 'ब्लॅक आईज' (१९३५), ‘शिरोन् फराद्' (१९३५), 'लैला मजनू' (१९३६), 'सिकंदर (१९४७) हे कॉय नामनेचे फार्सी बोलपट आसात. ‘बहेरामखान' (१९४६) हिंदी बोलपटावयल्यान १९४७ त इराणी भाशेतलो पयलो आनी एकूच चित्रपट आयलो. १९४७ मेरेन फकत दोन अरबी बोलपट आयले, ते । म्हळ्यार 'अरबी हंसा' (१९४३) आनी 'हंटरवाली की बेटी' (१९४४). 'ब्रोकन प्रॉमिस' (१९४७) हो एकूच सिंहली बोलपट आनी ‘पंपोश' (१९५४) हो एकूच जर्मन बोलपट. - ‘हरिश्चंद्र' (१९५१), 'कर्म के फूल' (१९६८) आनी 'लौहाकपट’ हे सुरवातीचे तीन नेपाळी भाशेतले बोलपट. आयजमेरेन सुमार २६ नेपाळी चित्रपट तयार जाल्यात. वाडिया मुव्हिटोनचो 'एक्ता' (१९४२) हो पयलो सिंधी बोलपट. 'बाबासा री लाडली' हो। पयलो राजस्थानी बोलपट १९६१ त, निर्माता-दिग्दर्शक आदर्श हाणे सादर केली. १९७६ चो 'लाज राखी राणी सती' हो राजस्थानी चित्रपट गाजली. १९७६-८८ ह्या काळांत वट्ट २५ राजस्थानी चित्रपट आयले. भोजपुरी चित्रपटाची सुरवात १९६२ त जाली. आयजमेरेन वट्ट ८३ भोजपुरी चित्रपट आयल्यात. १९६२ चो साहद पिक्चर्सचो 'लैला मजनू' (१९४१) हो पयलो पुश्तू बोलपट. १९४३ त, आनीक एक पुश्तू बोलपट येतकच पुश्तू बोलपटाची निर्मिती बंद जाली. अनुपमा चित्रे हिणें 'नझराना' हो पयलो मारवाडी बोलपट १९४२ त सादर केली. एम्. आर. शेठ प्रॉडक्शनचो ‘मैंझ रात' (१९६४) हो पयलो काश्मीरी बोलपट. ह्या चित्रपटाक रूप्यापदक मेळिल्लें. अवधी भाशेत १९६४ त एकूच चित्रपट तयार जाली. १९८६ त आनीक एक अवधी चित्रपट तयार जाली. १९६६ त, डोगरी भाशेत एक चित्रपट तयार जाली. १९६४-६५ त दोन मागधी बोलपट आयले. १९६५ त आनी १९७१ त एकेक अशे दोन छत्तीसगडी बोलपट तयार जाले. ‘कोडगू एक' (१९७२), ‘मैथिली एक' (१९७१), ‘थाईन एक (१९७२) असो एकेकूच बोलपट तयार जावन ह्या भासांतली चित्रपटांची निर्मिती बंद जाली. १९७२ त दोन आनी १९७४ त दोन अशे मणिपुरी चित्रपट आयले. १९७२ च्या 'मतमगी मणिपूर ह्या मणिपुरी चित्रपटाची मेळ्ळे, १९७६-८८ ह्या काळांत वट्ट १४ मणिपुरी चित्रपट तयार जाले. १९७१ ते १९७३ मेरेन दर वसा दोन दोन आनी १९७४ त चार तुळू बोलपट आयले. ‘बिसाती बाबू (१९७२) हो अरोर पट्टाभी हाणे दिग्दर्शित केल्लो तुळू बोलपट बरोच गाजली. १९७६-८८ ह्या काळांत वट्ट १२ तुळू चित्रपट आयले. सगळ्यांत नवी चित्रपट-निर्मिती हरियानवीची. १९७३ त ‘बीरा शेरा' हो हरियानवी चित्रपट मुंबयत १९७३-८८ ह्या काळांत वट्ट ३३ हरियानवी चित्रपट तयार जाले. - कों. वि. सं. मं. कोंकणी चित्रपटः सुमार ५०-५५ वसाँ आदी कॉरज्माच्या दिसांनी ԱՁԿ Հ कोंकणीविश्वकोश : o (lent) मुंबय तशेंच गोयांत जेजू क्रिस्ताच्या जिविताचेर कोंकणी संवाद प्रेक्षकांखातीर ते 'डब' केल्लें. ‘भोगाचो आंवडो' (१९५०) हो पयलो कोंकणी चित्रपट अशें मानतात. ही चित्रपट 'द एक्सेंज टॉकीज ऑफ इंडिया', 'चायना अँड आफ्रिका' हे कंपनीन मुंबय तयार केल्लो. ताची बरोवपी, निर्मातो आनी हांणी केल्ल्यो. प्रा. लेवीस एम्. रातूस, जेम्स ब्रागांझा हांणीय ह्या १९५० वसर्ग गॉयांत फातिमाचे सायबेिणीची मूर्त Histoft. RIT ââso for WRTHT ETöf our Lady of Fatima in Goa नांवाचो एक कोंकणी वार्तापट तयार केल्लो. १९६३ त, फ्रेंक फॅर्नाद हाणे 'फ्रेंक फिल्म्स' कंपनीवरवीं मुंबयंत आशिल्लो हो चित्रपट ए. सलाम हाणे दिग्दर्शित केल्लो. सी. साल्वारीस, बॉयर, आंतोनॅत, ऑफेल्य, ए. एम्. बी. रोज, रमी कुलासो, सेबी कुतीन्यु आदी कलाकारांनी तातूंत वांटो घेतिल्लो. ह्या चित्रपटाक फ्रैंक फेर्नाद १९६५ त, फ्रैंक फेर्नाद हाणे स्वताच संगीत दिवन 'फ्रेंक फिल्म्स' कंपनीवरवीं मुंबयत 'निर्मोण’ हो आनीक एक चित्रपट तयार केली. ए. सलाम हाणे दिग्दर्शित केल्ल्या ह्या चित्रपटांत सी. आल्वारीस, शालीनी, अँथनी डिसा, सोउझ फेर्राव, अांतोनेत, ऑफेल्य, रॉबिन वाज, जॅक सोउझ फेर्राव ह्या कलाकारांनी वांटो घेतिल्लो. ह्या चित्रपटाची कथा समाजीक जावन आसा. तुफानाक लागून बोट बुडटा, घोवाचो पत्तो ना म्हूण बायल परिस्थितीक लागून परत लग्न जाता, निमाणो घोव-बायलेचो आनी भुरयांचो एकवट जाता. ह्या चित्रपटाक राश्ट्रपति पुरस्कार फाव जाला आनी ताचेर आदारून ‘तकदीर हो हिंदी चित्रपट तयार केला. १९६७ त, जेरी ब्रागांझा हाणे स्वताच बरोवन दिग्दर्शित केल्लो केली. मोगाचे कथेचेर आदारित आशिल्ल्या ह्या चित्रपटांत जेरी ब्रागांझा, १९६९ त, फ्रैंक फेर्नाद हाणे 'फ्रेंक फिल्म्स' वरवीं मुंबयंत ‘म्हजी घरकान्न' ही चित्रपट काडली. विनोदी मोगाकथेचेर रचिल्ल्या ह्या संगीत दिल्लें. ह्या चित्रपटांत जासोंत वाज, सेसील्या माशाद आदी १९७० त, आल्बेर्त द ब्रिटोना हाणे 'ब्रिटोना फिल्म्स' कंपनीवरवीं दिग्दर्शित केल्ल्या ह्या चित्रपटाची कथा डेविड द सोउझ हाणें बरयल्ली आनी ताका मानुएल आल्फॉसो हाणें संगीत दिल्लें. समाजीक कथानक आशिल्ल्या ह्या चित्रपटांत दुस्मान जाल्ले दोग इश्ट परत एकठांय येतात, १९७१ त, दास मुथुकृष्णन हाणे म्हैसूर हांगा अंबिका फिल्म्स कंपनीवरवीं ‘जिवीत आमचे अशें’ हो चित्रपट काडलो. वाय. व्ही.राव हाणे दिग्दर्शित केल्ल्या ह्या चित्रपटाची कथा दास मुथुकृष्णन हाणे