Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/123

This page has not been proofread.

बलदेव विद्याभूषण(गोविंदभाष्य) हे हेर तत्त्वज्ञान आनी ताचें मुखेल ग्रंथ आसात.हातूंत श्रीकृष्णीक ब्रह्माचो अवतार आनी कृष्णा भक्तीक मोक्षाचें साधन मानलां.राधाकृष्णाची आल्हादिनी शक्ती आसात. शाक्तदर्शन शक्ती,उमा,लक्ष्मी,राधा,पार्वती.सरस्ती,दुर्गा,चामुंडी,त्रिपुरसुंदरी,राजराजेश्चरी,ललिता कूंडलिनी,सावित्री हांका विश्वगर्भ आनी विश्वाच्या मातेच्या स्वरुपांत सगळ्या उंचेली सत्ता प्रदान केल्या.हीच शक्ती सृष्टी पालन आनी संहार ब्रह्मा,विष्णू आनी शंकराकडल्यान करुन घेता.शक्तीचीं दोन रुपां आसात.विद्या वा चितशक्ती आनी अविद्या वा मायाशक्ती,जीव तीन प्रकारचे आसतत.पशूवीर,दिव्य,वेदाचार,वैष्णवाचार,शेवाचार,दक्षिणाचार,वामचार,सिध्दांताचार तशेंच कौलाचार,शाक्त साधनेचे सात प्रकार आसात.पयले तीन जे कर्ममार्ग भक्तीमार्ग आनीज्ञानमार्ग आसात,ते पशू-जीवांखातीर आसात.दक्षिणाचार आनी वामाचार वीर जीवांखातीर आसात.निमाणे दोन दिव्यांत्मांखातीर आसात.वामाचाराचे पचंमकार आसात.मत्स्य,मदिरा,मैथुन,मास मुद्रा,ह्या सगळ्यां खातीर गुरुची गरज आसात.ह्या पुराय वेवस्थेंत स्थुलांतल्यान सूक्ष्मा कडेन वचपाचें आसता आनी निमाणे कडेन शिव आनी शक्तीच्या एकवटाचो साक्षात्कार जाता होच तंत्रसाधनेचो मुखेल उद्देश जावन आसा. शैवदर्शन रुद्र शंकर,महादेव ह्या नांवांनी जाका वळखतात तो शिव ह्या तत्त्वज्ञानात परमतत्त्व आसा,पशुपत्ती,नीलकंठ ,शभुं,शितीकंठ ही ताचीं हेर नांवां.वेदांतूय शैवदर्शन पळोवंक मेळ्टा.वेदांचे भशेनूच शैवागमाचे भोवमान करतात.नकुलीश-पाशुपत,शैव प्रत्यभिज्ञा,रसेश्वर,हे शैवदर्शनाचे चार फांटे.शैवाचे दोन फांटे-वीरशैव वा शक्तीविशिष्टा द्वैत आनी शैवसिध्दांत,वीर शैवाक लिंगायत अशेंय म्हण्टात.कालामुख आनी कापिलिक हे हेर संप्रदाय जावन आसात.

शैवदर्शनांत शिवाक सगळ्या जीवांचो आत्मो म्हण्टात.शक्ती ही शिवाची प्राक्टय,शिव-आत्म्यान अभिन्नत्व आसा.पूण ते विसरायेर मनशांक दुख्ख भोगना.शिवभक्तीन मोक्ष मेळ्टा.पशु(आत्मो),पती(शिव आनी पाश(बंधन)सत्य आसा.शिव स्वरुपत:पशु आनी पाशाचें निमित्त कारण आसा आनी शक्ती माध्यमांतल्यान उपादान कारण आसा.माया शक्ती सावन 36 तत्त्वां तयार जातात.हींच संचसार पाशाची रचना करतात.पयले अवस्थेंत माया शुध्द माया आसा.तातूंतल्यानच शिव तत्त्व,शक्ती तत्त्वां हांची निर्मणी जाता.अशुध्द मायेन प्रकृतीमाया निर्माण जाता,ती 24 तत्त्वांक निर्माण करता.आत्म्याची मुक्ती होच सृश्टीचो उद्देश जावन आसा. समकालीन भारतीय तत्त्वज्ञान समकालीन भारतीय तत्त्वज्ञान,भारतीय आनी अस्तंत तत्त्वज्ञानाचो समन्वय करपाचो यत्न करता.हातूंत वैष्व आनी विष्वातीत तत्त्वांक सत्य मानतात आनी अतंरज्ञाना वांगडाच अणभव आनी विज्ञानाक पदद्तीक म्हत्व दिता. ते जीणेक दुख्खान भरिल्ल्या मानतात.पूण ताका भ्रांती मानीनात,सत्य मानतात.जीण आनी जगत् अध्यात्मक उदरगतीची एक अव्सथा आसा.अशें ते मानतात. दुख्रखातल्यान मुक्ती मेळोवप होच तांचो उद्देश आसा.ह्या तत्त्वज्ञानाक एक नदर एक जीणे पद्दत मानतात.तशेंच पारंपारिक कर्म,पुनर्जल्म अमरत्व आदी अवधारणांकूय आपणायतात.जगताची सत्यताय,समानताय,अद्वैत मानव व्यक्तीत्वाची समग्रता,मानवता,मानव स्वतंत्रता सहजज्ञान आनी बुध्दीवादाचेर समकालीन तत्त्वज्ञान चड भर दिता.स्वामी विवेकानंद,रवींद्रनाथ टागोर,मानवेंद्रनाथ रॉय,अरविंद घोष,कालिचंद भट्टाचार्य,लो.टिळक,म.गांधी,हाणीं भारतीय तत्त्वज्ञानांत आपलेपरी योगदान दिलां

तत्त्वबोधिनी सभा देवेंद्रनाथ ठाकूर हाणें स्थापन केल्ली एक धर्मीक संस्था.इ.स 1839त आपल्या पिरायेच्या बाविसाव्या वर्सा देवेंद्रनाथन तत्त्वरंजनी सभा ह्या नांवान हे संस्थेच्या स्थापन केल्ली.उपनिषदांतल्यान गिन्यानाचो प्रसार करप धर्मजिज्ञासा वाडची ह्या हेतान ही संस्था सभा भरतली.संस्थेच्या पयल्या वांगडयांमदी देवेंद्रनाथचो भाव आनी सोयरे अशें घरचेच धा तरणाटे आशिल्ले.पूण फुडें दोनच वर्सांनी वांगड्यांची संख्या पांचशांवयर गेली.बंगालांतले कांय राजे-महाराजे,जमीनदार आनी जायते विद्वान हे संस्थेचे वांगडी जाले.फुडें हे संस्थेची उदरगत जातकच देवेंद्रनाथान तिचें आचार्यपद पंडित रामचंद्र विद्यावागीश हाचे कडेन दिलें आनी ताचेच सुचवणेवयल्यान संस्थेचें नांव तत्त्वबोधिनी सभा अशें दवरलें.पंडित रामचंद्र हो आचार्यपिठावयल्यान प्रवचनां करतालो.प्रवचनाचे सुर्वेक तो सभेच्या तत्त्वगिन्यानाचो आपरोस आशिल्लो श्लोक म्हण्टालो तो असो- रुपं रुपविवर्जितस्य भवतो ध्यानरन यद् वर्णितम स्तुत्या निर्ववनीयताखिलगुरो दूरीकृता यन्मम व्यापित्वं च विनाशित भगवतो यत्तीर्थयात्रादिना क्षन्तव्यं जगदीश तादिवकलातादोषत्रंय मत्कृतम

अर्थ भगवान,अरुप असो जो तूं,तुज्या रुपाचें हांवें ध्यानाच्या मिषान वर्णन केलें.(तेचप्रमाण)हे सर्वगुरो,तुजी तोखणाय करुन हावें तुज्या अनिर्वचनीयतेक बादा हाडली.तीर्थयात्रा करुन तुज्या सर्वव्यापित्वाचीय हानी केली.एकूण म्हज्या हातांतल्यान घडिल्ल्या ह्या तीन गुन्यांव खातीर हे जगदीशा म्हाका भोगशी. हे संस्थेंत एक वैदीक शाळाय सुरु केल्ली.अक्षयकुमार दत्त हो थंय शिकोवपाचें काम करतालो.हे संस्थेच्या उदरगत चालू आसतना ब्राह्मो समाजाचो संस्थापक राजा राममोहन रॉय हो देवेंद्रनाच्या बापायचो इश्ट आनी वांगडी आशिल्लो.देवेंद्रनाथाचें शिकपय राममोहन रॉय हाचे शाळेंत जाल्लें.ह्या लागसल्या संबंदाक लागून राममोहन रॉय हाच्या नांवाविशीं देवेंद्रनाथाच्या मनांत आदर आशिल्लो.ताणें स्थापन केल्ले हे संस्थेची ही अवस्था पळोवन देवेंद्रनाथान 1842त तत्त्वबोधोनी सभा ब्राह्मो समाजांत विलीन करुन समाजाचें फुडारपण आपले कडेन घेतलें आनी ब्राह्मो समाजाची पुनर्रचणूक केली.

तत्त्वमीमांसा प्रत्येक विज्ञान/ विशय/ विचार आपलें अनुमान काडटना कांय मूल्रभूत संकल्पना गृहीत धरता.ह्या संकल्पनाच्या खरें-फटपणासंबंदी चर्चा करीनासतना ताका गृहीत धरुन तांच्या आदाराचेर आपले सिध्दांत मांडटात.देखीक सैमीक घडणुकांमदीं कार्यकारण संबंद आसता.एक गजाल घडली कि सैमीक नेमानुसार ताचे संबंदीत दुसरी घडणुक घडटा.हो संकेत सर्वमान्य धरुन विज्ञानाचें दर .क शास्त्र आपले