स्विडन, फ्रांन्स, अस्तंत जर्मनी, पोलंड, हंगेरी, युगोस्लाविया, अस्तंत आफ्रिका, मध्यउदेंत आशियांतले देश, श्रीलंका, फिलिपिन्स, हाँगकाँग, जपान आदी देशांक थर्मासांची निर्यात जाता. आतां वेगवेगळ्या आकारांतले आनी पदार्थांच्या प्रकाराप्रमाण रचिल्ले थर्मास मेळटात. च्या, काफी, उदक, झेल, आयसफ्रूट, जेवणा सारकिले पदार्थ दवरपाक थर्मासाचो चड उपेग जाता.
- कों. वि. सं. मं.
थळी, सुर्यकांत विठ्ठल:
(जल्म: २९ जुलय १९२९, हणजुणें – बारदेस; मरण: ११ जुलय १९८९).
सुटकेझुजारी. ताणें मॅट्रीक मेरेन शिक्षण घेतलें. नॅशनल काँग्रेस गोंय संघटनेचो तो वांगडी आशिल्लो आनी १९४६ वर्सासावन तो राजकीय वावरांनी वांटो घेवंक लागलो. २८ ऑक्टोबर १९४६ ह्या दिसा ताणें म्हापशें वाठारांत सत्याग्रहांत वांटो घेतलो. पोलिसांनी ताका धरलो, बंदखणींत घालो आनी सुमार धा दिसांनी सोडलो. तरी ताणें भूंयगत वावरांनी वांटो घेवपाचें चालूच दवरलें.
ऑगस्ट १९५४त ताका कुळें रेल्वे स्थानकाचेर परतो धरलो आनी २२ दीस पणजे पोलीस ठाण्यांत दवरलो. उपरांत तो पिटर आल्वारीश हाच्या मार्गदर्शनाखाल बेळगांवां सुटकेझुजाचो वावर करूंक लागलो. तो बेळगांवच्यान पत्रिका तशेंच पत्रकां हाडून तांचो प्रसार करपाचें काम करतालो. तरणाट्यांमदीं सुटकेझुजाविशीं उर्बा हाडून तांकां सत्याग्रहांत वांटो घेवंक लायतालो.
२६ जानेवारी १९५५ ह्या दिसा ताका बाळा काकोडकार हाचे वांगडा परतो धरलो. ताका प्रदेशिक लस्करी न्यायालयामुखार उबो करून धा वर्सां बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. ऑगस्ट १९५९ वर्सा ताची बंदखणींतल्यान सुटका जाली. १९७२ त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
- कों. वि. सं. मं.
थायलंड:
आग्नेय आशियेंतलो एक देश. क्षेत्रफळ ५,४२,३७३ चौ. किमी. लोकसंख्या ५६,९००,००० (१९९१). विस्तार ६ ० ते २० ० उत्तर आनी ९७ ० ते १०६ ० उदेंत, दक्षिण-उत्तर लांबाय १,५०० किमी. आनी रुंदाय ८३० किमी. १९३९ पयलीं हाचें नांव ‘सायाम’ अशें आशिल्लें. थायलंडाचे अस्तंत आनी वायव्येक मियानमार, उदेंतेक आनी ईशान्येक लाओस, आग्नेयेक ख्मेर आनी दक्षिणेक थायलंडाचे आखात आसा.
भूंयवर्णन – थायलंडाचे अस्तंतेवटेन, दोंगरी वाठार आसा आनी ताची उंचाय उत्तरेक वाडत वता. उदेंतेक खोराताचो सडो आसा आनी मदीं चाऊ फ्राया देशांतले मुखेल न्हंयेचीं सखल मळां आसात. भूंय रचणुकेचे नदरेन देशाचे चार वांटे केल्यात.
१. उत्तरेकडचो पर्वतांचो वाठार
२. मदलीं मळां
३. खोरात सडो
४. तेनासरीम थायलंड.
उत्तरेच्या दोंगरी वाठारांनी घडयो पडिल्ले पर्वत आसात, तांची रचणूक सादारणपणान दक्षिण-उत्तर आसा. दोई इंतानॉन हें हांगाचें सगळ्यांत उंचेलें तेमूक. मदलें मळ वा मेनामचें देगण हो थायलंडचो सगळ्यांत म्हत्वाचो वाठार. खोराताच्या सड्याची अस्तंत आनी दक्षिण देग दाट रानांची आसा. दक्षिणेकडचो तेनासरीम वाठार साप अशीर आसा.
थायलंडाचो मान्सून हवामान प्रदेशांत आस्पाव जाता. मार्च ते मे गीम आनी जून ते ऑक्टोबर काळांत पावस पडटा आनी नोव्हेंबर ते मार्च शिंयाळो आसता. तापमान २४० ते ३०० सॅ. इतलें आसता. वर्सुकी पावस ८० सेंमी. ते ४०० सेंमी. पडटा.
थायलंडाची ६०% भूंय रानांनी भरल्या. हांगा मान्सून तरेचें रान आसून चड पावस पडपी वाठारांनी सदां पाचवीं उरपीं झाडां मेळटात. मुखेल म्हत्वाच्या झाडांनी साग, यंग, शोरिया, रोझवूड, आयर्नवूड, एबनी स्तन आनी कोंडे हांचो आस्पाव जाता. तातूंतलें साग हें चड म्हत्वाचें आसून तें अस्तंत आनी उत्तरेच्या दोंगरी वाठारांत आसा. रानटी मोनजातींचे विंगड विंगड प्रकार हांगा आसात. धव्या हतयाखातीर ह्या देशाची आदल्या तेंपारसावन नामना आसा. हांगा वाघ बिबटे, वांस्वेलां, हरणां, रानदुकर, वानर, मानगीं ही मोनजात चड प्रमाणांत सांपडटा.
इतिहास – इ.स.प. सव्या शेंकड्यांत, चीनी लोकांनी आपल्या इतिहासांत मागाशिल्ले जमातीचो उल्लेख केला. ते लोक ‘थाई’ आशिल्ले अशें आधुनिक इतिहासकारांचें मत आसा. थाई लोक सुमार एक हजार वर्सांपयलीं चीनांतल्यान भायर सरून दक्षिण आनी अस्तंत दिशांनी इंडोचीन व्दीपकल्पाच्या उत्तर वाठारांत आपलो राबितो करून रावले. थाई हे सखल वाठारांतले लोक आसून तांची घरां न्हंयेच्या देगांनी आनी तांची अर्थवेवस्था न्हंयांचेर आदारिल्ली आसताली. थाई लोक जेन्ना आग्नेय आशियेंत रावपाक लागले, तेन्ना तांचेकडेन समाजीक एकचार, राजकीय वेवस्था आनी शिस्त हे गूण आशिल्ले. थाई लोकांचे बखरींवरवीं थाई लोकांनी तेराव्या शेंकड्याच्या सुमाराक उत्तर मियानमार, चीनाचो युनान प्रांत, भारतांतलें आसाम राज्य आनी थायलंडाक ल्हान ल्हान राज्यां आशिल्लीं म्हणपाचें समजता.
तेराव्या शेंकड्यांत थायलंडांत दोन मुखेल राज्यां निर्माण जालीं. सुखोथाई राज्य आनी चीआंगमाई राज्य. इंडो-चीन व्दिकल्पी प्रदेशांतल्या मॉन लोकांसावन थायांची बौद्ध धर्म आपणायलो.
सोळाव्या शेंकड्यांत आशिये कडेन येवपी मार्ग पोर्तुगीजांनी सोदले उपरांत थायलंडाक, पोर्तुगेज, डच, ब्रिटीश आनी फ्रँच वेपार्यांची आनी धर्मप्रचारकांची वाड जावपाक लागली. १६०८ आनी १६१२ त डचांनी आनी ब्रिटिशांनी अयथ्थ्या शारांत वेपार केंद्रां उबारिल्लीं. १६५७त फ्रा नाराई हो गादयेर आयलो आनी ताणें ब्रिटीश आनी डचांचो शेक उणो जावंचो म्हणून फ्रँचावांगडा राजकीय संबंद घट केले. पूण १६८८ त फ्रँचाआड बंड जावन फ्रँचाक थायलंडासावन धांवडावन घाले.
एकुणिसाव्या शेंकड्याचे सुर्वेक थायलंडाचो चीनाकडेन वेपार वाडिल्ल्यान चीनी लोकांचेंय प्रमाण वाडत गेले. एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या दुसर्या अर्दकासावन युरोपी राष्ट्रांचो वेपार वाडलो. ह्याच काळांत राजा चुलालंगकर्ण हाणें युरोप आनी अमेरिकेचे कायदे तशेंच चालीरिती आपणावन देशाची अर्थीक आनी राजकीय वेवस्था सुदारली.
थायलंडांत २४ जून १९३२ मेरेन राजेशाय आशिल्ली. त्याच दिसा लश्करी अधिकार्यांनी सत्ता आपल्या हातांत घेतली आनी २७ जून ह्या दिसा हंगामी संविधान कायदो चालीक लायलो. १९७४ ह्या वर्साच्या संविधाना प्रमाण देशांतल्या ३० वर्सां जाल्ल्या जण एकल्याक मत दिवपाचो
