Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/25

This page has not been proofread.

जावन वेगळो जाता.उपरांत उदकांतलो टांकणखार वयर सांगला तेच पद्दतीन काडटात.

टांकणखार तापयतकच तातूंतलें उदक उडटा.मागीर कडलो की तो कंवचेभाशेन नितळ जाता.हातूंत धातूचें ऑक्सायड विरतात आनी धातूप्रमाण तांकां रंग येता.प्रयोगशाळेंत धातू तपासपाक टांकणखार मणी (Borax bead test)हाचो उपेग करतात.टांकणखार उदकांत विरता.टांकणखार घोळयल्लें उदक आल्कालायन आसता आनी ताचो पिएच(pH)सुमार ९.२ इतलो आसता.

टांकणखार सोल्डरींग,वॅल्डींग आनी ब्रेझींग करतना Flux म्हणून वापरतात.धातूचो पृश्ठभाग नितळ करपाखातीर वापरतात.टांकणखार घालून तयार केल्ली कंवची तापोवन रोकडीच न्हिवयली जाल्यार लेगीत फुटना म्हणून कंवची तयार करपाक टांकणखार वापरतात.चीनी मातयेचीं आयदनां आनी तिजुले गुळगुळीत आनी चकचकीत करपाक टांकणखार उपकारता.तेभायर फस्कां,शाबू,कागद,चामडें,सारें,वखदां आदी तयार करपाच्या उद्देगांनीय वापरतात.भारतांतले टांकणखाराचे सांठे सोंपेपणान काडपाक मेळनात देखून भारत टांकणखाराची गरज आयात करुन भागयता. -प्रा.प्रेमनंद गो.फडते



टांचणी:कागद,कपडे वा हेर वस्तू एकठांय टांचून दवरपाखातीर वापरांत येवपी,एके वटेन कांट्याभशेन तीक्ष्ण तोंक आनी दुसरे वटेन धडयल्ली वाटकुळी बसकट,गुळगुळीत तकली आशिल्लो कडक सरयेचो कुडको.

खूब पुर्विल्ल्या काळांत कापडासारके पदार्थ एकठांय बांदून दवरपाखातीर भूमध्य दर्याचे उदेंत देगेवयल्या देशांत टांचणेचो उपेग जातालो.त्या काळांत वल्कलांचे आनी पांगरुणांचे भाग एकामेकांक जोडपाखातीर झाडांचे कांटे आनी नुस्त्यांचीं हाडां हांचो उपेग करताले.कांय काळाउपरांत कांश्याची सरी वापरांत येवंक लागतकच ते सरयेपसून टांचण्यो तयार करपाक लागले.

इजिप्तांतल्या थड्यांत ३,००० वर्सांआदल्यो कांय धातूच्यो मोलादीक टांचण्यो सांपडल्यात.रोमन लोक धातूच्यो टांचण्यो वापरताले आनी तांचे तकलेर रत्नांचे खडे बसयताले.१८२३ मेरेन टांचण्यो तयार करपाचें काम हातांनीच करताले.टांचण्यो तयार करपाचें यंत्र १८२४ त लॅम्युएल रायट ह्या अमेरिकन यांत्रिकान तयार केलें.ताणें इंग्लंडांत वचून ताचें 'पेटंट'मेळयलें.तेन्ना सावन यांत्रिक पद्दतीन टांचण्यो तयार करपाक सुरवात जाली.सद्या टांचणी तयार करपाखातीर पितुळची वा तिख्याची नरम सरी वापरतात.

सद्या टांचण्यो स्वयंचलीत यंत्रांचेर व्हडा प्रमाणांत तयार करतात.ताका लागून तांचें मोलूय उणेंच आसता.टांचण्यांक कळम येवंची न्हय म्हणून पितूळच्या टांचण्यांचेर कलय मारतात आनी तिख्याच्या टांचण्यांचेर निकॅलाचो लेप मारतात.

सामान्य टांचण्यो बारीक सरयेच्यो म्हळ्यार ०.५ ते ०.७५ मि.मी.व्यासाच्यो आसतात.तांची लांबाय १ सेंमी.सावन ५ सेंमी.मेरेन आसता.कपड्याक तोपिल्ल्या टांचण्यांचीं उक्तीं तोंकां आंगाक तोपून जखम जावपाची शक्यताय आसता.देखून जखमेचेर बांदिल्ले पट्टेखातीर वा ल्हान भुरगयांच्या कपड्याचेर बसोवपा खातीर सुरक्षित जातीची टांचणी वापरतात.हे टांचणेचें तोंक एके खांचींत दवरतात.हे टाचणेक हूक अशें म्हण्टात.असले तरेची टांचणी न्यूयॉर्कच्या वॉल्टर हंट ह्या यांत्रिकान १८४९त तयार केली.

बायलो केसांत फुलां माळपाखातीर रंगीत वा प्लास्टीकच्यो वा धातूच्यो टांचण्यो वापरतात.तांकां लीग वा आंकडो अशें म्हण्टात.असल्या टांचण्याचे वेगवेगळे प्रकार आसात.

रेखाचित्रां वा नकाशो काडटना आरेखन-कागद चित्रकलेच्या फळ्यार धरून दवरचे पडटात.तेखातीर वापरपच्यो टांचण्यो सामक्यो मोटव्यो आसतात.

भारतांत टांचण्यो तयार करपाचे कितलेशेच कारखाने आसात.तातूंतल्या कांय म्हालाची विदेशांत निर्यातूय जाता.टांचण्यांचो उपेग खूबकडेन जाता आसलो तरी तांचो चडांत चड उपेग कार्यालयांनी जाता. -कों.वि.सं.मं.


टांझानिया:उदेंत आफ्रिकेंतलें टांगानिका आनी पेंबासयत झांझिबार जूंवो मेळून २६ एप्रिल,१९६४ दिसा हें जोड प्रजासत्ताक अस्तित्वांत आयलें आनी २९ ऑक्टोबर दिसा ताचें 'टांझानिया'अशें नामकरण जालें.हाचो विस्तार १ दक्षिण ते ११ ४५'दक्षिण आनी २९ २१'उदेंत ते ४० २५'उदेंत,दक्षिण-उत्तर सुमार १,१८४ किमी.,उदेंत-अस्तंत सुमार १,२१६ किमी.आसून क्षेत्रफळ ९,४५,०८७ चौ.किमी.आसा.हातूंतलें सुमार ५९,०६५ चौ.किमी.उदकाखाला आसा.झांझिबार जुंव्याचें क्षेत्रफळ सुमार १,६५८ चौ.किमी आसून पेंबा जुंव्याचें सुमार ९८४ चौ.किमी.आसा.मुखेल भूंय आनी हे जुंवे हांचे मजगतींसुमार ३६ किमी.रुंदायेची खाडी आसा.हांचे दक्षिणेवटेन आशिल्ल्या सुमार ५०८ चौ.किमी.माफिआ जुंव्यंचो टांझानियांतूच आस्पाव जाता.टांझानिया ह्या संयुक्त प्रजासत्ताकाची लोकसंख्या २८,८००,०००(१९९१)इतली आसा.

टांझानियाचें उत्तेरेक केन्या आनी युगाम्डा आसून व्हिक्टोरिया तळ्याचो अर्दो भाग टांझानियांत आसा.उदेंतेक हिंदी म्हासागर आसून दक्षिणेक मोझांबीक-टांझानिया शिमेचेर रुवुया न्हंय आसा.नैर्ऋत्येक झांबिया आनी मालावी आसा.अस्तंतेक अर्दें टांगानिका तळें टांझानियाचें आसून ताचे पलतडीं झाईरे आनी वायव्येक -वांडा,बुरुंडी आसा.डोडोमा ही टांझानियाची नवी राजधानी आसून दारेसलाम ही पोरणी राजधानी आशिल्ली.

टांगानिका हे मुखेल भुंयेची उंचाय सुमार ३३० मीटर आसा.हो प्रदेश सड्याचो आनी दोंगराळ आसून सगळ्यांत ऊंच आसो भुंयेचो भाग सुमार १,००० ते १,५०० मिटर ऊंच आसा.किलोमांजारो हो आफ्रिकेंतलो सगळ्याम्त ऊंच दोंगर आसून ताची उंचाय ५,८९५ मीटर इतली आसा.हो दोंगर देशाचे ईशान्येक केनयाचे शिमेलागसार आसून ताचे अस्तंतेक ४,५६५ मीटर उंचायेचो म्वेरु पर्वत आसा.लागसारच अंगोरॉंगोरो (Ngorongoro)हें ज्वालामुखीचें तोंड आसा.किलिमांजारोचे अस्तंतेक आनी नेट्रॉन तळ्याचे दक्षिणेक ऑल डॉइन्यो लेंगाईहो हांगाचो एकूच जागृत ज्वालामुखी आसा.वायव्य-आग्नेय दिशेन पारे आनी ऊसांबारा पर्वत आसून दारेसलामाचे अस्तंतेक सुमार २०० किमी.उलुगुरु आनी ताचे