Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/514

== नारायणन, कोचेरी रामन == कृर्तिकळ(१९५३) हाची चड नामना आसा. -कों.वि. सं. मं. == नारायणन, कोचेरी रामन: == (जल्म:२७ आॅक्टोबर १९२० उजावुर-कोट्टायम,केरळ). भारताचो ११वो राश्ट्रपती.ताचो जल्म गरीब दलीत कुटुबांत जालो.हुशार भुरगो म्हणून विद्यार्थी दशेसावन तो ,नामनेक पावलो.शिश्यवृत्यो मेळोवन अानी शिकवणी दिवन ताणें आपलें सुरवेंचें शिकप पुराय केलें.१९४३त थिरुअनंतपुरमच्या विद्यापीठ महा विद्यालयांतल्यान बरे गूण मेळोवन ताणें पदवी घेतली. ब्रह्यदेशीय युवती मा टीन्ट टीन्ट (आतांची उषा) हिचे कडेन ताणें लग्न केलें(१९५१).तांकां दोन धुवो आसां. काॅलेजींत व्याख्यातो म्हणून ताणें आपले जिणेची सुरवात केलीं.फुडाराक ताणें पत्रकारिता (टायम्स आॅफ इंडिया-मुंबय,हिंदू-मद्रास)आपणायली.ह्याच वेळार टाटा स्काॅलरशिपय ताका मेळ्ळी आनी तो लंडन स्कूल आॅफ इकाॅनाॅमिक्स हांगा फडलें शिकप करतनाच के. एम्.मुन्शी हाच्या संपादनाखाला भायर सरपी सोशल वेल्फेर विक्ली (मुंबय) खातीर तो लंडन वार्ताहर म्हणून वावरतालो.हांगा ताका संवसारीक किर्तीचे विचारवंत प्रा.हेरोल्ड लास्की हाचें मार्गदर्शन लाबलें.राजशास्त्र हो खाशेलो विशय घेवन १९४८त ताणें अर्थशास्त्रांतली पदवी पयल्या वर्गात उतीर्ण जावन मेळयली.प्रा.लास्की हाणे ताची शिफारस प.जवहरलाल नेहरुकडेन केली.पं.नेहरुन १९४९त ताका भारतीय विदेशी सेवेंत घेतलो आनी थंयच्यान ताचे राजनैतिक जिणेक सुरवात जाली.आपली तल्लख वुदवंतकाय आनी वेवसायिक राजनित हाचो फिशालकायेन उपेग करुन ताणें आपली छाप भारतीय विदेशी राजनितीचेर घाली.बरेच विदेशी राजनैतिक प्रस्न ताणें सुटावे केलें.थांयलंड आनी तुर्कस्थानान भारताचो राजदूत म्हणून तो वावुरलो.रंगून,टोकियो,लंडन,आॅस्ट्रेलिया, हॅनोर्इ हांगाय भारताचे शिश्टमंडळ घेवन गेलो.चीनान १९६८त भारताचेर घुरी घाल्ल्यान भारत-चीना मदले जे संबंद सामके इबाडिल्लें ते १९७६च्या जुलयांत भारताचो राजदूत म्हणून चीनांत वतकीच तुटिल्ले संबंद जोडपाचें आव्हान ताणें स्विकारलें आनी तो तातूंत यशस्वी जालो.दोन वर्सां उपरांत विदेशी सेवेंतल्यान तो मेकळो जालो तेन्ना जवहरलाल नेहरु विद्यापिठाचो उपकुलपती म्हणून ताची नेमणूक जाली.ताचे पयलीं म्हळ्यार १९५४-५५त दिल्ली स्कूल आॅफ इकॅानोमिक्स हांगा अर्थशास्त्रीय प्रशासनाचो व्याख्यातो म्हणून तो वावुरलो. १९८०त पंतप्रधान इंदिरा गांधीन ताका वाॅशिंग्टनचो भारतीय राजदूत नेमलो.थंय तो ४ वर्सा ह्या पदाचेर उरलो.परराश्ट्र मंत्रालयाचीं धोरणां आंखपाखातीरुय संयुक्त सचीव आनी अतिरीक्त सचीव म्हणून ताणें काम केलें.१९७६त अतिरिक्त सचीव पदावयल्यान तो सचीव पदार पावलो.१९७०-७२ नेहरुच्या अलिप्तताय धोरण तत्वांचो अभ्यास करपाखातीर ताका नेहरु फेलोशिप मेळ्ळी. वाॅशिंग्टनातले जापसालदारकेंतल्यान मेकळो जाले उपरांत नारायणन सक्रिय राजकारणात देंवलो.काॅग्रेसीच्या तिकेटीचेर १९८४,१९८९ आनी १९९१ तो अोट्टापालाची सुवात जिकून लोकसभेंत पावलो.नियोजन आनी उदक खातें,परराश्ट्र वेव्हार आनी विज्ञान तंत्रगिन्यान राज्यमंत्री म्हणून तिनय खेपो ताची केंद्रीय मंत्रीमंडळांत निवड जाली.१९९२त तो भारताच्या उपराष्ट्रपती पदाचेर ताची एकमतान निवड जाली.२५ जुलय १९९७त ह्या दिसा तो भारताचो ११वो राश्ट्रपती जालो. नेहरु मेमोरियल फंड, इंडियन काउन्सिल फॅार सोशल सायन्सर रिसर्च,इंडियन इस्न्टिटयुट आॅफ मास कम्युनिकेशेन सारक्या विंगड विंगड संस्था,मंडळां आनी ट्रस्टांचे कार्यकारीणीचेर ताणे वांगडी म्हणून काम केलां.'नाॅन एलायन्मेंट इन कंटेम्परी इंटरनॅशनल रिलेशन्स इन इंडिया अॅन्ड अमेरिका','एसेज इन अंडरस्टॅडिंग' हीं ताचींं पुस्तकां बरींच गाजल्यांत.भारतीय राजनीतीक धोरधणाचेर हातूंत ताणें भाश्य केलां. कों. वि. सं. मं. == नारायणबळी: ==अपघातान वा जीव दिल्लया मनशाचे अंत्यसंस्कार विधीयुक्त जालेनात जाल्यार ताच्या आत्म्याक सदगती मेळना असो शास्त्रीय समज आसा. अशा वेळार मृत मनशावरवीं त्या मनशाच्या कुलाचे संततीक बादा येता,तेन्ना नारायणवळीचो विधी करचो अशें सांगलां. नारायनवळीचो विधी असो- खंयचोय शुध्द एकादशीक न्हंयेचे देगेसारक्या पवित्र जाग्यार नारायणवळीचो संकल्प करचो.दोन कलशांचेर विष्णु आनी वैवस्वत यम हांच्याो भांगरा प्रतिमा स्थापून तांची षोडशोपचार पुजा करची.उपरांत त्या कलशांचे उदेंतेक दर्भान एक अोळ अोडून दक्षिणाग्र कुश पातळावचें.ताचेर 'शुन्धन्तां विष्णुरुपी प्रेत:'ह्या मंत्रान धा वेळा उदक सोडचें.मागीर दक्षिणेक तोंड करुन आपसव्यान विष्णुरुपी प्रेताचे ध्यान करचें.त्या पातळायिल्ल्या कुशांचेर म्होंव,तूप आनी तीळ हांचो आस्पाव आशिल्ले धा पीड 'काश्यपगोत्र अमुकप्रेत विष्णुदेवत अंय ते पिण्ड:'अशें म्हणून दिवंचे. पिंडाची गंध आदी उपचारांनी पुजा करुन मागीर तांचे न्हंयेत विसर्जन करचें. हो विधी पयल्या दिसा करतात. दुसरया दिसा दनपारां विष्णुची पुजा करतात.उपरांत एकउतीन वा पांच अशा विशम आंकड्यांच्या ब्राह्मणांक आपोवन एकद्यिष्ट विधीन त्या विष्णुरुपी प्रेताचें श्राध्द करतात.हें श्राध्द ब्राह्यणांच्या पादप्रक्षालनासावन तृप्तीप्रस्नामेरेन मंत्रविरयत करतात.विष्णु, ब्रह्मा,शिव आनी यम हांकां नाममंत्रांनी चार पींड दितात.विष्णुरुपी प्रेताखातीर पांचवौ पींड दितात.पिंडपुजा करुन ताचें विसर्जन जातकूच ब्राह्मणाक वस्त्रालंकार, गाय आनी भांगार ह्याो वस्तू दितात.मागीर प्रेताक तिलांजली दिवपाखातीर ब्राह्मणांची प्रार्थना करतात.ब्रह्मण कुश, तीळ आनी तुळशी हांचेवांगडा उदक पोशांत घेवन प्रेताक दितात.मागीर कर्तो न्हावन बी जेवण करतात. ह्या विधीक लागून प्रेताच्या आत्म्याक स्वर्गप्रापप्ती जाता अशें सांगलां. - कों. वि. सं. मं.