Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/805

This page has not been proofread.

सरकारान ताचो भोवमान केलो.

-कों. वि. सं. मं.

पेरैर, दुमींग जुजे आंतोनियु:गोंयचो एक धर्मप्रचारक. तो मूळचो गिरी वाठारांतलो. 1861त तो मिलापूरचो एपिस्कोपल गव्हर्नर जालो.

-कों. वि. सं. मं.

परैर, सायमन:(जल्म:सांगोल्डें, बारदेस).

पाकिस्तानांतल्या रावळपिंडी वाठारांतलो गोंयकार बिशप. 1951त तो पाद्री जालो. 1973 ताची बिशप म्हणून नेमणूक जाली. सद्या आपले डायोसिखातीर वावर करता.

-कों. वि. सं. मं.

पेले:(जल्म:22 ऑक्टोबर, 1940, त्रेझ कपरासॉंयश, ब्राझील.).

ब्राझिलाचो संवसारीक नामनेचो फूटबॉल खेळगडो. ताचें पुराय नांव एडसन आरान्तीश दु नासिमेन्तु. पूण पेले ह्या नांवानूच लोक ताका चड वळखतात. ताचो बापूय जो रामूश द नासिमेन्तु होय एक बरो फूटबॉल खेळगडो आशिल्लो. एका गरीब खाप्री कुटुंबांत पेलेचो जल्म जालो.

पेलेच्या बापायन पेलेक फूटबॉलाचो खेळ शिकयलोच पूण ताचो इश्ट ब्लादिमीर द ब्रितू ह्या उत्कृश्ट खेळगड्याच्या मार्गदर्शनाचोय लाब पेलेक मेळ्ळो. द ब्रितुच्या आदारान पेलेक ब्राझिलांतल्या 'सान्तुश' ह्या नामनेच्या क्लबांत प्रवेश मेळ्ळो.

क्लबांत खेळटा आसतनाच ताणें फूटबॉल खेळांतलीं कसबां आत्मसात केलीं. सोळाव्या वर्सासावन तो अंतरराश्ट्रीय सामन्यांनी वांटो घेवंक लागलो. 1958 वर्सा ताणें ब्राझीलावतीन संवसारीक करंडाचे सर्तेत वांटो घेतलो तेन्नासावन फूटबॉलाचो खेळ होच ताचो वेवसाय जालो. ताका भरपूर जैत आनी संपत मेळत गेली.

1958 वर्साचे (वर्ल्ड कप) जुल्लय रिमेट ट्राफी हे सर्तींत जैत मेळोवन पेलेन स्वताचें आनी ब्राझीलाचेंय नांव खूब गाजयलें. उपरांत ताणें 1962 आनी 1970 ह्या वर्सांनीय हो संवसारीक करंड जिखलो आनी ब्राझीलाक चारांतल्या तीन सर्तींनी जैत जोडून दिवन हो संवसारीक करंड सासणाचो मेळोवन दिलो.

पेले सान्तुश क्लबाक अठरा वर्सां खातीर खेळ्ळो. तातूंत ताची गोलांची संख्या 1,145 इतली जाली. ब्राझीलावतीन, तो वट्ट 112 खेळ खेळ्ळो आनी तातूंत ताणें 97 होल केलो. 1975 वर्सासावन तो नयूयॉर्काच्या 'कॉसमॉस' पंगडा वतीन खेळपाक लागलो. 1,363 साम्यांतली पेलेची वट्ट गोलसंख्या 1,281. गोलसंख्येंत संवसारांत पेलेचो दुसरो क्रमांक लागता. ब्राझिलाच्याच आर्तूर फ्रायडेनरायख हाणें आपल्या 25 वर्सांचे कारकिर्दींत 1,329 गोल केल्यात.

20 नोवंबर 1969 ह्या दिसा पेलेन आपलो 1000 गोल केलो तेन्ना ब्राझीलाच्या टपाल खात्यान पेले स्टँप काडलो आनी ताचो व्हड भोवमान केलो. ताका भांगराची तबडकी आनी चार पाऊंड वजनाचो भांगराचो बॉल मेळ्ळो.

पेले हो पयलो लाखधीश फूटबॉल खेळगडो. मजगतीं, बराझील सरकारान ताका राश्ट्रीय धन (नॅशन ट्रॅझर)अशें नांव दिवन भोवमान केलो. ताची खेळांतली अप्रतीम कुशळटाय, सुटसुटीत्ण, आक्रमक खेळी, अचूक अदमास, कुडीची पुश्टीकताय हांच्या बळार पेलेक खूब नामना मेळ्ळी. गोल करपाची ताची क्षमताय दोळे दिपकावपी आशिल्ली. 1960 ते 1970 ह्या धा वर्सांतलो पेले हो सगळ्यांत श्रेश्ठ खेळगडो मानतात. अमेरिकेंत ताणें फूटबॉलाचो खेळ लोकांरूचीचो करून ताका प्रतिश्ठ मेळोवन दिली.

एक फावट पेले भारतांत येवन गेलो. 24 सप्टेंबर 1977 दिसा कलकत्यांत जाल्ल्या कॉसमॉस आनी मोहन बगान ह्या दोन पंगडांतल्या फूटबॉल सामन्यांत पेले कॉसमॉस वतीन खेळ्ळो. 1 ऑक्टोबर 1977 दिसा, पिरायेच्या 37व्या वर्सा पेले फूटबॉल खेळांतल्यान निवृत्त जालो. ह्याच वर्सा 'युनायटेड नेशन्स चिल्ड्रन्स फंड' हाका आदार केल्ल्यान संयुक्त राश्ट्रांवतीनताचो भोवमान जालो. विश्र्व-नागरीक (World Citizen) म्हणून ताका ताम्रपत्र दिलें.

-अजीत मोये

पैंगिणकार, राजाराम रंगाजी:राजाराम रंगाजी पैंगीणकार हाचो जल्म पैंगीण (काणकोण) हांगा गोमंतक मराठा गायक समाजाच्या एका कुटुंबात जालो.

पिरायेच्या आठव्या वर्सा पैंगीणच्या शाळेत शिक्षणाक सुरूवात, उपरांत लोलयें हांगा मुळावे शिक्षण पुराय केले. उपरांत 1906त मुंबय वचून रघुनाथजी माशेलकारांकडल्यान गंडो बांदून तबल्याचे शास्त्रीय शिक्षण घेतलें. तबलजी म्हणून साथ करून पैशेय कमयले आनी घर चलयलें. हेच वेळार इतिहासीक पुस्तकां वाचपाचो छंद जडलो. तेखातीर तरणाट्यांक जमावन दत्तप्रसाद वाचन मंदिरूय स्थापन केले. पिरायेच्या 14व्या वर्सा