Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/82

This page has not been proofread.

शब्दावयल्या डिसेंबर हें नांव पडलें.अॅंकग्लोसॅक्सन लोक ह्या म्हयन्याक मिडविंटर वा यूल हे –रबेच्या नांवावयल्यान ‘यूल मन्थ’ म्हण्टाले. ह्या म्हयन्याचे पंचवीस तारखेक किरिस्तांवांची ‘ख्रिसमस’ वा ‘नाताल’ ही परब मनयतात.२२ डिसेँबर ह्या दिसा दक्षिणायत सोंपता आनी सूर्य संस्तभी आसता.सुरवातेक ह्या म्हयन्याचे एकुणतीस दीस आशिल्ले,उपरांत तीस दीस जाले.फुडें ऑगस्ट म्हयन्याचे जशे तीस दिसांचे एकतीस दीस जाले,तशेंच डिसेंबर म्हयन्याचेय एकतीस दीस थरयले.ह्या म्हयन्यांट १५ तारखेक सूर्य धनू राशींत प्रवेश करता. -कों.वि.सं.मं.


डिस्ट्रिब्युशन ऑफ वॅल्थ: एक अर्थ्शास्त्रावयलो ग्रंथ.जॉन बेटस क्लार्क(१८४७-१९३८) ह्या बुदंवत अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञान १८९९त हो ग्रंथ बरयलो.ताणें अर्थशास्त्रीय शिध्दांतांविशीं कितलींशींच पुस्तकां बरयलीं.तातूंत ताचो हो ग्रंथ विशेश गाजलो. जॉन बेटस क्लार्क हाणें शिक्षण घेतकच कार्लटन स्मिथ आनी अॅ महर्स्ड ह्या अमेरिकेंतल्या नामनेच्या कॉलेजांत प्राध्यापकाचें काम केलें.निमाणचीं काय वर्सां तो कोलंबिया विद्यापिठांत अध्यापनाचें काम करतालो. १९२३त, तो अध्यापन क्षेत्रांतल्यान निवृत जालो.फुडलें सगळें जिवीत ताणें ग्रंथ बरोवपांत घालयलें.

‘डिस्ट्रीब्युशन ऑफ वॅल्थ’ ह्या ग्रंथांत ल्कार्कान सनातनवाद्यांचे नदरेचेर टिका केल्या.ताच्या मतान अर्थीक वेव्हारांत आर्थिकेतर नदर म्हत्वाची आसता.सनातनवाद्यांनी ताचेकडेन आडनदर केली.समाज ही एक्स्जीव कोटी आसा आनी ते नदरेन समाजाच्या अर्थीक वेव्हारांकडेन पळोवंक जाय.’अर्थीक मानव’, ‘सर्ती’ हांचेविशींचे विस्कटावणेंत सनातन वाद्यांनी समाजाविशींचे नैतीक नदरेचो विचार केलो ना, अशें सांगून क्लार्कान ह्या ग्रंथांत सनातनवाद्यांच्या अर्थशास्त्रीय कल्पनांचेर क्खर टिका केल्या. मजुरी आनी व्याज हीं दोनूय उत्पादन तांकीक लागून निर्माण जातात,हो ताचो विचार त्या काळांत तरी प्रस्थापीत विचारांआड बंडखोरी करपी थारलो.तशेंच, सीमान्त उत्पादन तांकीची कल्पना आनी सीमांत वापर सिध्दान्ताचो उल्लेख ह्या विचारांक लागून प्रस्तुत पुस्तकाक खाशेलें म्हत्व आयलें. स्थायी (static) अर्थीक परिस्थितींत उत्पादक घटकांक मेळपी तांचो वांटो तांचे सीमान्त उत्पादन तांकीच्या आटापाइतलो आसता आनी ही प्रक्रिया सैमीक नेमान नियंत्रीत केल्ली आसता,अशें एका वाक्यांत ह्या ग्रंथाचें सार नामनेचो अर्थशास्त्रज्ञहॅवे हाणें मांडलां.

‘डिस्ट्रीब्युशन ऑफ वॅल्थ’ – ए थियरी ऑफ वेजीस,इंटरॅस्ट अॅंंड प्रॉफिटस’ अशें क्लार्काच्या ह्या ग्रंथाचें पुराय नांव आसा. ह्या ग्रंथांत मौलक शिध्दांत मांडचेपयलीं क्लार्कान आनुशंगीक आदारी गजालींची व्हडा जतनायेन निवड केल्या. १) खाजगी म्हालवज २)व्यक्तीस्वातंत्र्य ३)योग्य त्या क्षेत्रांत मर्यादीत सरकारी हस्तक्षेप ४)मोबदल्याचे अपेक्षेन निर्माण जावपी श्रमभांडवलाची गतीशीलता आनी ५)स्वताच्यो वस्तुनिश्ठ गरजो तृप्त करपाची मनशाची इत्सा.ह्या त्या काळांतल्या अर्थशास्त्रीय विचारप्रणालीकडेन संबंदीत आशिल्ल्या गृहीत तत्वांचे बरोबरीनूच ताणें तीन सुत्रांक म्हत्व दिलें,तीं तीन सुत्रां अशीं- १)समाज हीन एक जीवकोटी(organism) आसा. २) अर्थशास्त्रांत गतीमान आनी स्थितीमान विश्र्लेशणांतले भेद लक्षणीय आसतात. ३)अर्थशास्त्रीय नेमांचें प्रामाण्य समाजाचे वेगळी दिका दाखोवपी आसात.क्लार्काचीं हीं तत्वांच ताच्या विचारांची वेगळी दिका दाखोवपी आसात.तशेंच हातूंतल्यान ताचेर आशिल्ल्या जर्मन इतिहासीक संप्रदायाचो प्रभाव आनेऐ नैतिक नदरेचें म्हत्व स्पश्टपणान दिसता

प्रा. क्लार्काक अर्थशास्त्रीय प्रस्नांचे नैतिकतेविशीं खूब आस्था दिसताली आनी तातूंतल्यानूच ताका हे ग्रंथनिर्मितीखातीर प्रेरणा मेळ्ळी,अशें म्हण्टात.आपल्या ग्रंथाचे सुरवातेकूच उत्पादकांनी केल्लें पुराय उत्पादन तांच्या पदरांत पडटा काय ना,हें पळोवप नैतिक नदरेन खूब म्हत्वाचें,असो आपलो हो ग्रंथ बरोवपाफाटलो हेत आशिल्ल्याचें तो सांगता.हाचेवयल्यान हें स्पश्ट जाता की,क्लार्काची विभाजनमीमांसा म्हळ्यार समाजीक न्यायाच्या प्रस्नांची विस्काटावणी करचेलो एक यत्न आशिल्लो.हें भुमिकेंत वस्तुस्थिती आनी आदर्श हीं निमाणें एकूच आसात,अशें आपणें सिध्द केलें,असो ताचो समज आशिल्लो.

सुरवातिकूच प्रा.क्लार्क अर्थशास्त्राचे तीन विभाग सांगता- पयल्या विभागांत भय्शीक,सार्वकालिक आनी संवसारीक स्वरुपाचे नेम सांगता,जाल्यार उरिल्ल्या दोन भागांनी तो समाजाचे अर्थीक घडणुकेविशीं विस्कटावणी करता.पयलीं विस्कटावणी स्थितीमान स्वरुपाची.दुसरी गतीमान स्वरुपाची आसा.प्रा.क्लार्काचें स्वताचें विभाजनाचें स्पश्टीकरणहें स्थितीमान स्वरुपाचें आसा.

हें क्लार्काचें स्पश्टीकरण चार मुळाव्या गृहीत तत्वांचेर आदारिल्लें आसा. १)उण्या जावपी वापराचो सिध्दांत. २)उत्पादन उण्या जावपी प्रतीफलाच्या नेमाप्रमाण जायत आसता. ३)वस्तू दोन तरांच्यो आसतात- अ)चालू उपभोगाच्यो आनी ब) भविश्यकाळांतल्या उत्पादनाक सहाय्य करपी.स्थितीशील अर्थीक परिस्थितींत ह्या दुस-या प्र्काराच्या वस्तूंची (म्हळ्यार भांडवलाची) पुरवण उणी चड जायना. ४)उत्पादन आनी उपभोग हांकां दोगांकूय सीमान्त तत्व लागू जाता.

हे गृहीत परिस्थितींतले सर्तीक लागून उत्पादक घटकांचे वांटप अशे तरेन आपोआप जायत आसता की, तातूंत कसलोच बदल करप फायद्याचे जावचें ना. कारण सर्तींचे परिस्थितींत प्रत्येक घटकाचें हें वांटप सीमान्त बिंदूमेरेन जाल्लें आसतलें आनी थंय त्या सीमांत परिणामांचें आय(income)आनी ताचो व्यय(expenditure)सारकेच आसतात.ताचो एक परिणाम वादयलो वा उणो केलो जाल्यार ताचेपसून मेळपी उत्पादक (आय) तेखातीर जावपी व्ययापरस उणें जातलें. देखून उत्पादक असो बदल करचोना.हें तत्व अशेंच सगळ्या उत्पादक घटकांक लागू जाता.

हे सुवातेर कश्टाच्या आनी मजुरीच्या संदर्भांत एक कठीण प्रस्न असो पडटा,की सीमान्त कामगाराची मजुरी आनी उत्पादन जर सारकें आसता,जाल्यार उत्पादनाक उण्या जायत वचपी प्रतीफलाचो सिध्दांत लागू जायत आशिल्ल्यान सीमान्तपूर्व काम्गारांसावन ताका अदीक उत्पन्न मेळटा आनी सगळ्यांची मजुरी सारकी आशिल्ल्यान ह्या सीमान्तपूर्व कामगारांसावन कारखानदाराक चड (surplus) मेळटा.ही कामगारांची पिळवणूक आसा.

हाचेर क्लार्काचें म्हणणें अशें,उत्पादन हें फकत कामगारांसावन मेळत नासून तें भा6डवल आनी कश्टाच्या प्रमाणशीर संयोगान आनी पालवान मेळत आसता.दुसरें अशें की उदाहरणा खातीर म्हणून आमी अमूक एक कामगार ‘सीमान्त’ अशें गृहीत धरतात आनी हें ताचें उत्पादन,