प्रसाधन :शरिराची सोबितकाय वाडोवपापासत केल्ल्या उपचाराक प्रसाधन असें म्हणटात.
शरीरीभायलें आनी भितरलें अशीं प्रसाधानाची दोन आंगां आसात. शरिराचो कार आनी प्रकृती बरी उरची म्हूणून पुश्टीक जेवण घेतात आनी व्यायाम करतात. हाका शरिरा भितरलें प्रसाधानाचें आंग म्हणूं येता. पुर्विल्ल्या काळांत भितरल्या प्रसाधानाखातीर वखदांचोय उपेग करताले, ताका लागून खूब वर्सा शरीर पिडाविरयत आनी सोबित उरपाक मदत जाताली.
दांत पडचे न्हय, केंस गळचे न्हय, दोळे तेडस्वी उरचे, कातीर मिरयो पडच्यो न्हय आनी कात सतेज उरची म्हूणून जांचो उपेग करतात तीं बाह्य प्रसाधनां. दांतमंजन, केंसांचीं तेलां, उटणीं, दोळ्यांत घालपाचें काजळ, वासाचीं द्रव्यां, ओंठ आनी नाखटां रंगोवपाची द्रव्यां, मेथीं ही कांय बाह्य प्रसाधनां. ते भायर तरातरांचे कपडे घालप, फुलांच्यो माळी आनी वस्ती (अलंकार) घालप हांचो प्रसाधनांनी आस्पाव जाता.
वैदीक काळार समावर्तन संस्कारांत आनी लग्नसंस्कारांत प्रसाधन करपाची पद्दत आशिल्ली. मोहेंजोदाडो उत्खननांत सांपडिल्ल्या दांतोणी, हारश्यो हे सारक्या वस्तूवयल्यान सिंधु संस्कृतायेंतले लोक प्रसाधनांचो वापर करताले अशें दिसता. रामायण आनी महाभारत काळांतल्यो बायलो प्रसाधनांचो उपेग करतालीं. पाणीनी, पतंजली, कौटिल्य हांच्या ग्रंथानी बौध्द काळांतल्या प्रसाधनां संबंधी म्हायती मेळटा. मौर्य काळांतूय प्रसाधनांचो वापर जातालो. वात्स्यायनाच्या कामसूत्रांतूय प्रसाधनांचे वर्णन आसा.
पुर्विल्ल्या काळांत बायलांची प्रसाधन सामग्री मोटी आसताली. प्रसाधना खातीर वापर जावपी वस्तूंक शृंगार हें नांव मेळ्ळें. ह्या शृंगाराची सोळा नांवां संगल्यात तीं अशीं- उटणें, न्हाण, नितळ वस्त्रां न्हेसप, भांग काडप, पांयांची सजावट, केंस रचना, तिळो, खाडकेर तीळ पाडप, अलंकार, मेथी, दंतमंजन, काजळ, अरगजालेपन, तांबूंल, माळी आनी गजरे. शृगांरांतल्या ह्या नावांनी कांय बदलूय केल्ले दिसतात.
कालिदास, बाणभट्ट ह्या संस्कृत कविंच्या ग्रंथांनीप्रसाधन केलेचे जायते उल्लेख मेळटात. पुर्विल्ल्या काळांत प्रसाधन कलेंतल्या जाणकार दादल्यांक प्रसाधन आनी बायलेक प्रसाधिका अशें म्हणटाले. प्रसाधनाची सामुग्री दवरिल्ले पेटयेक प्रसाधन पेटी अशें म्हणटालें.
गुप्त काळांतल्या चित्रांनी प्रसाधनांचें चित्रण जातालें. अजंठाच्या चित्रांनी प्रसाधक नी प्रसाधीकेचीं चित्रां मेळटात.
मध्यकाळांत प्रसाधन काम करपी बायलो आनी दादले हांचें स्वतंत्र गट तयार जालें. तशेंच तरातरांची प्रसाधनां तयार करपी तज्ञूय तयार जालें. कलां भितर प्रसाधन कलेचो आस्पाव जालो.
मुसलमान भारतांत आयले उपरांत हांगासल्ले प्रसाधन सामग्रीचेर तांचो खूबूच प्रभाव पडलो. मोगल काळांत हाता पांयाक मेथी लावप आनी धव्या केसांक मेथी घालपाची पद्दत सुरु जाली. नाकांतले अलंकार आनी जुल्फ ही मुसलमानांची पद्दत.
ब्रिटीश, फ्रॅंच, पुर्तूगेज हे लोक भारतांत आयले उपरांत हांगसर शाबू, स्नो, पावडर, चेर. लिपस्टिक, नेलपॉलिश हांचे सारकिलीं प्रसाधन द्रव्यां हांचे वापर जावपाक लागलो. अस्तंती लोकांच्या अलंकाराचो भारतांतल्या अलंकाराचेर प्रभाव पडलो.
आर्विल्लाय काळांत नवे –नवें विज्ञानीक सोद लागिल्ल्यान प्रसाधनां मळारुय खूबूच उदरगत जाल्या. प्रसाधना खातीर वापरपाचीं नवी-नवीं द्रव्यां तयार जाल्यांत. हालीं तेंपार कुडीची सोबितकाय सजोवपी सौंद्रय प्रसाधन घरां(Beauty Parlour) सुरु जाल्यांत. थंय भारतीय तशेंच अस्तंती शास्त्रीय पद्दतीन दादल्यांचे तशेंच बायलांचें प्रसाधन करपाचे विविध प्रकार सुरु केल्यात. व्हड शारांनी न्हवरे-व्हंकलेचें प्रसाधन अशा प्रसाधन घरांनी करपाची पद्दत सुरु जाल्या. प्रसाधन सर्तींचें आयोजन जावपाक लागलां. -कों.वि.सं.मं.
प्रहसन: एक नाट्य प्रकार. हांशें हें प्रहसनाचें मुखेल आंग. हो हास्यउत्पादक नाट्यप्रकार एकांकी वा तीन अंकी आसूं येता. हातूंत सामान्यपणान उतरा कणकणीं एका थारावीक नाम द्रजाचो विनोद आसता. पात्रांचो उक्ती कृतींत अतिशयोक्ती, असंबंदताय, विसंगती, पिशेपणां हांची भरसण आसता. ज्यो घडणूको अवास्तव वा ज्यो घडूंक शकनात तांचो प्रहसनांत आस्पाव आसता. प्रहसन वा फार्स हो सुखात्मिकेचोच एक प्रकार. पूण प्रहसनाची प्रकृती मात सुखात्मिके परस मातशी वेगळी आसता. कारण प्रहसन हो प्रकार विनोद निर्मीतीचो एकूच हेत दोळ्या सामकार दवरुन तयार केल्लो आसता. प्रहसन हें घटना केंद्रीत आसता. अतिरंजीत आनी असंभाव्य घडणूको एकदम घडटात. तातूंतल्यान विनोग नी व्यंग निर्माण जाता. सुखात्मिकेंत घसघशीत व्यक्तीचित्रणां आसता. प्रहसनांतल्यो व्यक्ती उथळ , विक्ष्पित स्वभावाच्यो आनी सांचेबंद व्यक्तीमत्वाच्यो आसता. तरतरांच्यो क्लृप्त्यो करुन प्रहसन प्रेक्षकांक हांसयता. पूण सुखात्मिका प्रेक्षकांक विचार करुंक लायता. प्रहसनांतल्या विनोदांतूय केन्नाकेन्नाय कारुण्याची झालर आसली तरी मुखेल भर विनोदाचेर उरता. प्रहसनांत केन्नाय, किदेंय घडूंक शकता हें खरें आसलें तरी ततूंतूय सुखात्मिके भाशेनूच, स्वताची अशी सुसंगत रचना आसाता. प्रहसनांत एकाच वेळार गंभारताय आनी मजा हांचो प्रत्यय येता. प्रहसनांतली व्यक्ती आनी घडमूक असभावीक दिसली तरी तातूंतल्यान मानवी जिणेतल्या वास्तवाचेर उजवाड पडटा.
पोरण्या ग्रीसी सुखात्मिकेवांग़डा रचिल्लें हासोवपी ल्हन नाटक म्बळ्यार फार्स. अस्तंती फार्स इ.स. पयलीं पांचव्या शेंकड्यांत सुरु जालो अशें मानतात.fareire म्हळ्यार कोंबून भरप ह्या लॅटीन शब्दापासून ‘फार्स’ ही संज्ञा तयार जाली.
युरोपांतल्या प्रबोधना उपरांत फार्साचे निर्मितीक नेट आयलो. इटलींतल्या फार्सांनी सांचेबंद स्वरुपाचीं पात्रां आसतालीं. मोल्येराच्या फार्सांनी व्यंगचित्रां आसून, मानवी जिणेंतले विसंगतीचें भेदक दर्शन घडटालें. Mystere म्हळ्यार बायबलांतल्या नव्या आनी पोरण्या करारांतल्या कथांचेर आदारिल्लीं नाटकां. धर्मीक स्वरुपाच्या ह्या गंभीर नाटकांनीय फार्स रिगोवप जातलें.
एकुणीसाव्या शेकड्यांतत फार्साक परतून चंवर आयलो तो फ्रांसांत. तेचवांगडा जर्मनी, रशिया, ब्रिटन ह्या देशांनीय फार्स सुरु जालो. इंग्लीश नाच्यप्रयोगाच्या अनुकरणाक लागून मराठी रंगमाचयेर फार्साचो जल्म
