सगळ्यो बायलो तिका फुलां माळटाल्यो. मागीर लोकांक फोव करून खावंक दितालीं. सद्या ही चाल बंद पडल्या.
पांचव्या म्हयन्यावयली वेळ वा पांचव्या म्हयन्यावयलीं फुलां: लग्न जातकच बायलेक पयलेच खेपे गुरवचार येवन जेन्ना तिका पांचवो म्हयनो लागता तेन्ना तिची मांय भटाकडल्यान बरी शी वेळ पळोवन घेता. तिका पांचवी कांकणां भरता, होंटयेक पाचवीं साडी दिता आनी आपयिल्ल्या बायलांक लाडू वांट्टात.
सातव्या म्हयन्यावयलीं फुलां: सातव्या म्हयन्यावयलीं फुलां घोवाल्या घरच्या लोकांनी माळपाचीं आसतात. मांय आपल्या सगळ्या सोयर्याधायर्यांक तशेंच वाड्यावयल्या बायलांक आपोवन हीं फुलां माळटा. मांयन गुरवारीक फुलां माळटकच मागीर सोयर्या मदलीं, आपणे जी केळवण हाडल्या ती दिवन गुरवारीक फुलां माळटात. गुरवारीची फुलां माळना तिचे म्हर्यांत ल्हान भुरग्याक धेडो म्हणून बसयतात. कांय लोकांगेर गुरवारीक फुलां माळटना अपुरबायेन तोखणायेन लक्ष्मी, सरस्वती, श्रीकृष्ण हांच्या भेसांनी सजोवन सव्यार बसयतात. फुलां माळून जातकच गुरवारीक सव्यावयली उठ्ठना मुखार मांडिल्ल्या फळारांतलें किदेंय तरी उश्टांवंक लायतात. सातव्या म्हयन्यावयलीं फुलां माळून जातकच तिका बाळंटेराक कुळारा धाडटात.
णवव्या म्हयन्यावयलीं फुलां: णवव्या म्हयन्यावयलीं फुलां आवयगेर आवयल्या लोकांनी माळपाचीं आसतात. घोवाल्या घरच्या फुलांक जसे घोवाल्या घरच्या नात्यांतलीं सोयरीं-धायरी फुलां माळटात तेच भाशेन आवयल्या घरच्या फुलांक, आवयल्या नात्यांतल्यो सोयरीं-धायरीं येवन फुलां माळटात. णवव्या म्हयन्यावयलीं फुलां हीं लग्न जाल्ले बायलेचे तोखणायेचीं निमाणी फुलां.
- सौ. कमलादेवी राव देशपांडे
फुलांची रचणूक:
मुखेलपणान फुलां आनी वांगडा पानां, कळयो, ताळे आनी केन्नाय फळां घेवन फुलांच्या पात्रांतल्यान केल्ली ओडलायणी मांडावळ. ही मांडावळ करतना रंगसंगती आनी आकारमान हांचो आकर्शक असो मेळ सादून तातूंतल्यान दोळे न्हिवोवपी अशी आकृती तयार करतात. अशी फुलांची रचणूक भौशीक, तशेंच खाजगी स्नेहसंमेलनांनी तशेंच घरांतल्या कुडींनी एक सजावटीचो नमुनो म्हणून वापरपाची पद्दत आसा.
हे कलेच्यो दोन मुखेल पद्दती आसात:
१) तुर्याची पद्दत
२) जपानी इकेबाना पद्दत
ह्या दोगांयचीय भरसण फुलांचे आर्विल्ले रचणुकेंत जाल्ली दिसता. अस्तंतेकडल्या फुलांचे रचणुकेंत पुराय फुलिल्लीं, टवटवीत फुलां आनी तांची तुर्यासारकी रचणूक हांचेर भर दितात. जपानी फुलांचे रचणूकेंत कळयो, अर्दीं आनी पुराय फुलिल्लीं फुलां तशेंच पानां, खांदयो, फळां हांचो प्रतिकात्मक आकृतीबंध सादप हांचेर भर दितात. जपानी फुलांचे रचणुकेक सुमार १,४०० वर्सांची व्हड परंपरा आसा. देखूनूच हे कलेचेर जपानी प्रभाव दिश्टी पडटा.
फुलांचे रचणुकेचे हे कलेंत फुलांचें पात्र हें मुखेल साधन. चीनांत कांशें आनी चीनी मातयेचीं पुर्विल्लीं फुलांचीं पात्रां खूब लोकप्रिय आशिल्लीं. एकुणिसाव्या शेंकड्याच्या मध्याक जपानांत व्हडीं, चंद्र हांचेसारक्या विंगड विंगड आकारांचीं फुलांचीं पात्रां तयार जातालीं. भारतांतलीं ताब्याचीं पितूळचीं फूलपात्रां, युरोपांतलीं चीनी मातयेची. कंवचेचीं आनी रुप्याचीं फुलपात्रां तशेंच नॉर्वे स्विडन, डॅन्मार्क ह्या देशांतलीं स्टेनलेस स्टीलचीं तशेंच मातयेचीं फूलपात्रां उल्लेख करपासारकीं आसात. वेगवेगळ्या माध्यमांतलीं आनी आकारांतलीं फूलपात्रां आनी तातूंत मांडिल्लीं फुलां हांचो फावो तो मेळ सादलो म्हण्टकच फुलांची रचणूक ओडलायणी जाता. फुलांच्या पात्रांत फुलां, पानां, खांद्यो गांठावपाखातीर बारीक सरयो, दोरे वा प्लास्टीकच्या सरयांचो वापर करतात. कलात्मक फूलपात्रांची निर्मिती हो एक आर्विल्ल्या काळांतलो स्वतंत्र उद्देगूच जाला.
जपानी फुलांची रचणूक: ओनो – नो इमोको हाका जपानी फुलांचे रचणूकेचो आद्य जनक अशें मानतात. इ.स. ६०७ च्या सुमाराक तो चीनांत जपानाचो प्रतिनिधिक दूत म्हणून गेल्लो. चीनांता बुध्दमुर्तीमुखार कांश्याच्या वा चीनी मातयेच्या पात्रांतल्यान फुलां रचून दवरपाची पद्दत आशिल्ली. ओनो – नो – इमोको हाणें हातूंतल्यान प्रेरणा घेवन जपानांत परत येतकच फुलांचे रचणुकेची स्वतंत्र कला विकसीत केली. त्या काळांतले बौद्ध भिक्षू ताच्या मठांत ही कला शिकपाखातीर येताले. क्योटो शारांतली ‘इकेनोबो’ (म्हळ्यार तळ्यालगसारचो भिक्षूंचो मठ) ही जपानी फुलांचे रचणूकेची आद्य शाळा अशें मानतात.
इकेनोबोचे परंपरेंत निर्माण जाल्ली पयली अभिजात शैली म्हळ्यार ‘रिक्का’. रिक्का म्हळ्यार उबीं मांडिल्लीं फुलां. चीनी सैमाचें हुबेहुब प्रतिबींब ‘रिक्का’ हे फुलांचे रचणूकेंत दिश्टी पडटा. साबार सैमाच्या देखाव्यांवांगडाच फुलांनी भरिल्ली खांदी उबी करप, हें हे मांडावळीचें खाशेलपण. तातूंतल्यान भव्यताय आनी धर्मीक संकेत दिसतात. हे मांडावळींत चीनी फुलपात्रां वापरताले. रिक्का शैलींत फुडें आनीक कितलेशेच प्रकार उदेले.
बाराव्या शेंकड्यांत जपानांत झॅन पंथाचो प्रसार जालो. ह्या पंथाप्रमाणा घरांत ध्यानधारणेखातीर स्वतंत्र सुवात आनी तिची फावो ती सजावट गरजेची आशिल्ली. गुंतागुंतीची ‘रिक्का’ फुलांची रचणूक करप आतां शक्य नाशिल्लें. देखून ‘नागेइरे’ वा ‘हैका’ ही शैली फुडें आयली आनी जपानी घराअरांतल्यान तिचो प्रसार जालो. नागेइरे म्हळ्यार स्वैर मांडावळ. सैमीक परिणाम सादपाखातीर ‘नागेइरे’ फुलांचे रचणूकेंत फुलां स्वैरपणान गांठायताले. झॅन पंथाच्या प्रभावाखाला जपानी ‘च्या’ चे कार्यावळीक औपचारिक सुवाळ्याचें स्वरूप आयलें. हातूंतल्यानूच ‘चाबाना’ ही शैली निर्माण जाली. ‘चाबाना’ म्हळ्यार च्या – फुलां. सद्या फूलपात्रांत पुराय फुलिल्ल्या फुलांची पानांसकट एक ताळी दवरप, हें तिचें खाशेलपण. राजघराण्यांत मर्यादीत आशिल्ली फुलांचे रचणुकेची कला सगळ्या सामान्यांच्या घरांत पावली. पंदराव्या शेंकड्यांत क्योटोचे गिन्-काकुजी मंदीर सगळ्याच जपानी कलांचें केंद्र जालें आनी थंयच्यानूच फुलांचे रचणुकेचे कलेची पद्दतशीर उदरगत जावपाक लागली.
अठराव्या शेंकड्याचे अखेरेक रिक्काची प्रतिकात्मताय आनी नागेइरेची सैमीक सहजताय हांचो मेळ सादोवपी ‘शोका’ वा ‘सेइका’ ही शैली फुडें आयली. ‘मुळावो त्रिकोण’ हे बसकेचेर ही फुलांची रचणूक आदारिल्ली आसा. तेन (सर्ग), ची (धर्तरी) आनी जिन (मनीस) ह्या तीन तत्वांचो प्रतिकात्मक बोध करपी तीन फुलां, पानां वा खांदयो हांची त्रिकोणात्मक मांडावळ करतात. खूबदां तातूंत फुजी पर्वताचें त्रिकोणी तेमक आनी वेगवेगळ्या सैमीक देखाव्यांच्यो प्रतिकृती परगटायतात. हे शैलींतल्यानूच ‘काकुवाकी’ ही उपशाखा निर्माण जाली.
