Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/174

कोंकणी विश्वकोश : ३ आयला. हाचेतयल्यान हें झाड भारतीय आसुंये. हें झाड़ इस्ट इंडीज, बिलां घराणे ऑस्ट्रेलिया आनी भारतांत दिसता. भारतांत हिमालयाच्या भायल्या आनी शिक्षणीक उदरगतीक हातभार लायलो. बाठारांत सतलज ते सिक्कीम आनी उशण वाठारांत सादारण सगळेकडेन आनी उदेंतेकडेन आसामामेरेन तें दिसता. ह्या झाडाची चडशी लागवड़ करनात. - कों. वि. सं. मं. विरेस्तार : सप्तकांतलो पांचवो वार. ह्या दिसाचो, पयल्या होत्याची अधिपती गुरू आसता म्हणून ह्या वाराक मराठीत 'गुरूवार' अशे म्हण्टात. गुरुसदृश देवता थॉर हिचेवयल्यान ह्या दिसाक थर्सडे (Thursday) अशें इंग्लीश नांव पडलें. गुरु अनिश्ट आसत जाल्यार बिरेस्तारा जप, दान हीं कृत्यां करतात. शूभकार्याक तर्शच नतो मंत्र धेतपाचो आसल्यार विरेस्तार हो बरो दीस अशें मानतात. खंयच्याय विरेस्तारा चंद्र, पुष्य नक्षत्रांत आसत जाल्यार 3ासा. हिंदू लोक बेिरेस्तार हो दत महाराजाचो दीस मानतात. दत्ताचे उपासक ह्या दिसा दत्तदर्शन, उपास करतात. दत्तक्षेत्रांत बिरेस्तारा रातीची दत्ताची पालखी काडटात. मुसलमान लोकूय बिरेस्तार शुभ दीस मानतात. ह्या वाराक रातीचे भुरगें जल्मलें जाल्यार ताका भाग्यवान मानतात आनी ताका बाहोली (पवित्र) आसता. अमेरिकेच्या संयुक्त संस्थानांत नोव्हेंबरांतलो ६ फेब्रुवारी १८५१ ह्या दिसा ऑस्ट्रेलियेतले व्हिक्टोरिया वसणुकेंत इहलो उजो लागिल्लो म्हणून थंय हो दीस 'काळो बिरेस्तार समजतात. - कों. वि. सं. मं. बेिल घराणे : भारताच्या सर्वांगीण उद्देगीक विकासांत म्हत्वाचो बिल उद्देग समुहाक उंचेली सुवात आसा. घनश्यामदास बिल हो ह्या कर्तृत्वान बिल घराण्याक भारतांत मानाची सुवात मेळोवन दिली. सुटके चळवळिंतूय ह्या घराण्यान वांटो घेतिल्लो. महात्मा गांधीच्या तत्त्वगिन्यानाची 이 8, 어 बिल उद्देगसमुहाचे शिल्पकार राजस्थान राज्यांतल्या पिलानी ह्या लहानशा खेड्यांत जल्मल्ल्या घनश्यामदासजीन तरने पिरायेचेर वेपारांत लक्ष घालें आनी थोड़याच काळांत संवसारभर ताची नामना पातळ्ळी. पिरायेच्या सोळाव्या वसर्ग कलकत्ता वचून शेंर बाजारांत दलाल म्हणून तो काम करूंक लागलो. एक कापसाची गिरण विकती घेतली. फुडें १९१८ त ताणे आपले भाव घनश्यामदासजीन जायत्या उद्देगीक मळार पावल घालून भारताचे उद्देगीक उदरगतीची बुन्याद घट केली. १९२३ त बिल ब्रदर्सानी ग्वाल्हेराक कापूस, कागद, साकर आनी प्रकाशन ह्या वेवसायांक हात घालो. अलोखणी धातू, प्लायदूड, वनस्पती तेल ह्या वेगवेगळ्या वस्तूंची निर्मिती करपाक तांणी सुरवात केली. च्या, कोळसो हेय उद्देग तांणी हातांत घेतले. तांणी १९२३ त हिंदुस्थान टायम्स (दिसाळे) आनी १९४३ त