आनी मलबार दर्यादेगांनी चड पावस पडटा. बंगालच्या उपसागरावयल्यान भारतांत येवपी मानसून वाऱ्याक लागून, उदेंत आनी उत्तर भारतांत वापस पडटा. आसाम दोंगुल्ल्यांच्या वाठारांनी खूब पावस पडटा. हांगाच्या चेरापूंजी वाठारांत पावसाची सगळ्यांत चड नोंद जाता (१२७० सेंमी.). सगळ्यांत चड पावसाचें उदक मेळपी हो संवसारांतलो पयल्या क्रमांकाचो वाठार जावन आसा. अस्तंत घाट आनी अस्तंत बंगालच्या कांय वाठारांनी चड पावस पडटा तर राजस्थानच्या रेंवाट वाठारांनी आनी पंजाबच्या दक्षिण वाठारांनी साप् उणो पावस पडटा.
वनस्पतः भारत देश वनस्पतीचें संपत्तीन समृध्द आसा. भारतांत सुमार ४५,००० उपगणांची वनस्पत आसा अशें वनस्पततज्ञांनी मत मांडलां. भारतांत सांपडपी म्हत्वाचे अशे वाहिनीवंत वनस्पतीचे (Vascular Plant) १५,००० उपगण आसात. हातुंतले सुमार ३५ उपगण थळावे आसून, संवसारांत हेराकडेन ते खंयच सांपडिल्ल्याचे उल्लेख मेळनात. भारतांत फुलां येवपी आनी फुलां ना येवपी अशी दोनूय प्रकारची वनस्पत खूब प्रमाणआंत सांपडटा.
बॉटनिकल सर्वे ऑफ इंडिया (BSI) ही कलकत्त हांगा आशिल्ली संस्था भारतीय वनस्पतीचो अभ्यास करता. हे संस्थेन 'फ्लोरा ऑफ इंडीया' ह्या पुस्तकांत भारतीय वनस्पतीची पुराय म्हायती आनी तिचे उपेग दिल्यात.
रुखावळीच्या आदारान भारतीय वनस्पततज्ञांनी भारताचे आठ वनस्पतीक विभाग केल्यात ते अशेः अस्तंत हिमालय, उदेंत हिमालय, आसाम, गंगा मैदानी प्रदेश, रेंवाट प्रदेश दख्खन, मलबार, अंदमान-निकोबार जुंवे.
अस्तंत हिमालय विभागांत साल रानां विस्तारिल्लीं आसात. साल रुख उथळ प्रदेशांत चड वाडटात. पूण चड उंचायेच्या वाठारांत ते मोटवेच उरतात. काश्मीर सावन कुमाउमेरेन पातळिल्ल्या ह्या विभागांत चिर, पायन आनी हेर सूचिपर्णी रुख खूब आसात. तशेंच साल रुखांवांगडाच कांय प्रमाणआंत पानझडी आनी रोंसा आनी कनवाल हीं व्हड तणाचीं मळां सांपडटात. हिमालयाच्या उंचेल्या प्रदेशांत कॉनिफरस रान पातळ्ळां. हातूंत पायन रुख चड आसात. हें रान काश्मीर ते भूतान मेरेन पातळिल्लें आसा. चड उंचायेच्या प्रदेशांत देवदार, ब्ल्यू पायन, स्प्रूस, व्हायट ओक, संतानक, अक्रोड पद्दम हे रुख आसात.
सिक्कीम, भूतान, दार्जिलींग आनी अरुणाचल प्रदेशाच्या चडशा वाठारांचो उदेंत हिमालय विभागांत आस्पाव जाता. हांगाच्या चड उंचायेक आशिल्ल्या रानांनी ओक, चेस्टनट आनी हेर रुंद पानांचे रुख सांपडटात. ऊंच दोंगुल्ल्यांच्या मुळसांत सालाचीं दाट रानां आसून तातूंत बोडारा, तांबडी सांवर, बेहडा, सारडाकरमळ, शिवण हेय रुख आस्पावल्यात.
आसाम विभागांत, आसाम, नागालँड, मणिपूर, त्रिपुरा, ह्या प्रदेशांचो आस्पाव जाता. हांगा तडशीं सदापर्णी रुखांची दाट रानां आसून तातूंत नागचाफो, चल्पाश, सोनचाफो, तामण, मोऱ्हल, सातवीण, करमळ, होलॉक, जांबळ, भिरण हे रुख वाडटात. हांगाच्या दोंगुल्ल्यांच्या माथ्यांचेर तणाचीं मळां आनी दाट झोंपां आसात. देगणांनी तण चड ऊंच वाडटा. गंगा मैदानी विभागांत, दिल्लीचो उदेंत भाग, बिहारचो उत्तर भाग, अस्तंत बंगाल आनी ओरिसा हांचो आस्पाव जाता. हांगा मुखेलपणान खैर, शिसो आनी झाऊ हे रुख आसात. ह्या विभागाच्या सकयल्ल्या प्रदेशांत बंगालच्या रानांचो आस्पाव जाता. हांगा खाऱ्या आनी दलदलीच्या वाठारांत वाडपी वनस्पतूय सांपडटा. गंगा त्रिभूज प्रदेशांत सुंदर नांवाचे रुख सगळ्याक दिश्टी पडटात. म्हूण ह्या प्रदेशाक 'सुंदर वन' हें नांव दिलां. रुक्ष वा रेंवाट विभागांत, उदेंत पंजाब, अस्तंत राजस्थान आनी उत्तर गुजरातचो आस्पाव जाता. ह्या विभागांत जावपी आनी उदक सांठोवन दवरपी वनस्पत वाडटा. हांगा कांडोल, विहूल, खरखटी, हिंगण, खैर, रानबोर, निवडूंग आनी हेर कांट्यांची झोंपां सांपडटात.
मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र आनी कर्नाटक राज्याचो उदेंत प्रदेश, बिहारचो दक्षिण भाग, तमिळनाडु, आंध्र प्रदेश आनी दक्षिण ओरिसा हांचो दख्खन विभागांत आस्पाव जाता. दक्षिण विभाग चडकरुन पानझडी रानांनी भरिल्लो आसा. हांगा बाभूळ, हिवर, हिंगण, पळस, आंवाळो, रानबोर, सालय, जांभा हे रुख दिश्टी पडटात. तशेंच ह्या रानांत नाताळ, तत्सतण, कुसळी, रोशा, साबई हें तण वाडटा. साग, ऐन, हिरडा, बेहडा, धावड, बोंडारा, पळस, बाहवा, हेद, चंदन हेय रुख कांय प्रमाणांत हांगा सांपडटात. म्हैसूर, कूर्ग, कोईमतूर, सालेम, हांगाच्या उंचायेच्या वाठारांनी निलगिरी आनी पानझडी रुखांचे मजगतीं चंदन आनी रक्तचंदन सांपडटा.
मलबार विभागांत, दक्षिण आनी आग्नेय भाग, महाराष्ट्र आनी कर्नाटक हांचे अस्तंत भाग, गोवा आनी केरळ हांचो आस्पाव जाता. हांगा उश्ण कटिबंधीय सदापर्णी रानांत चालन, कल्होणी, तून, धूप, उगद, नागचाफो, बाधर, कडूकवठ, भिरण, पन्नग, तशेंच मिरिस्टिकेसी आनी लॉरेसी जातींचे साबार रुख आसात. हांगा सांपडपी चडशो वाली व्हायटेसी आनी मेनिस्प्र्मेमसी जातींच्यो आसात. पानझडी रुखांचें रान ह्या विभागाचे उत्तरेक आसून तातूंत साग, शिसू, ऐन, किंजळ, बेहडा, हेद, नाणो, मारटी रुख सांपडटात. कोंकण दर्या देगांनी, माड, माड्यो, काजू, पणस, आंबो हीं ह्या वाठारांतलीं नकद उत्पन्न दिवपी वनस्पत भोवप्रणाणांत सांपडटा. अंदमान आनी निकोबार जुंव्यांचेर दाट रानां पातळ्ळ्यांत. हांगाचे खाडींत साठोवन उरिल्ल्या खाऱ्या उदकाचे दलदलींत साबार कच्छ जातींची वनस्पत सांपडटा. कांदळ, गोरान, पुसूर, कृपा, कांक्रा, गोरिया, चौरी, चिपी, इरापू हे रुख हांगा सांपडटात. दर्यादेगांनी उंडी, देशी बदाम, पांगारा, करंज, पिंपळ, बेलपटा, मोई दिश्टी पडटात.
