त्याच वर्सा ताका ‘परमविशिश्ट सेवापदक’ दिलें. 1 जून 1978 वर्सा तो भूसेना अध्यक्ष ह्या मानादीक हुद्दयाचेर पावलो. जनरल ओमप्रकाश मलहोत्रा हो इकरावो भूसेनाध्यक्ष. 31मे 1981 दिसा तो निवृत्त जालो. 1983 वर्सा तो भारताचो इंडोनेशियांतलो राजदूत जालो. - कों. वि. सं. मं.
मलिक, सैय्यद अब्दुल :
(जल्म : 16 जानेवारी 1919, नाहरनी, जि, सिबसागर, उदेंत आसाम).
आर्विल्लो असमिया कथाकार, कादंबरीकार आनी कवी. ताचें सुरवातीचें शिक्षण नाहरनी हांगा आनी महाविद्यालयीन शिक्षण गौहाती हांगा कॉटन कॉलेजींत जालें. एम्. ए. जातकच 1951 वर्सासावन तो जोरहाट हांगाच्या जे. बी. महाविद्यालयांत असमिया भाशा साहित्याचो प्राध्यापक म्हूण काम करूंक लागलो.
मलिक हाणें खूब लिखाण केलां. ताणें खूबशो कविता आनी नाटकां बरयलीं. पूण आर्विल्ल्या असमिया साहित्यांत लोकप्रिय कथाकार म्हूण ताची नामना आसा. 14 कथांझेले, 37 कादंबऱ्यो, 4 नाटकां आनी 2 काव्याझेले इतली ताची बरपावळ आसा. ताचे कथेचें तंत्र प्रभावी आनी वाचप्यांक भुलोवपी अशें आसून तातूंत स्वच्छंदतायवाद, मनोविश्लेशण आनी समाजीक जाणविकाय हे म्हत्वाचे पांवडे आसात. ताच्या चडशा कथांनी, नागर तरनाटे चले-चलयांच्या मनोविश्लेशणाचें चित्रण दिसून येता. अशे तरेच्यो ताणें बरयल्ल्यो कांय म्हत्वाच्यो कथा अशो आसात- ‘शेष उपकूलर सेलुवा पार’, ‘प्राण हेरोवार पाचत’, ‘जोवार आरु उपकूल’, ‘मरहा पापरि’, तशेंच ‘पारसमणि’ (1946), ‘रंगा-गरा’ (1953), ‘मरम्-मरम् लागे (1961), ‘शील आरु सिखा’ (1961) हे ताचे उल्लेख करपासारके कथाझेले आसात. अनैतिक पूण आगळ्याच अशा मोगाचेंय ताणें आपल्या कथांनी व्हड सहानुभूतीन चित्रण केलां.
ताणें दुसऱ्या म्हाझुजा उपरांत सातत्यान 20 वर्सां सुमार लिखाण केलें. कथा-लिखाणा उपरांत ताणें काचंबरीच्या लिखाणाक सुरवात केली. सुरवातीक ताच्या लिखाणाची प्रेरणा स्वच्छंदतायवादी आशिल्ली. पूण उपरांत मनोविश्लेशण आनी समाजीक जाणविकायेतल्यान ताणें लिखाण करपाक सुरवात केली. ‘रथर चकरि घूरे’ (1950) आनी ‘बनजुई’ (1954) ह्यो ताच्यो सुरवेच्यो कादंबऱ्यो स्वच्छंदतायवादी आशिल्ल्याच्यो जाणवता. पूण ‘छबी घर’ (1958) हे ताचे कादंबरीत मनोविश्लेशण आनी समाजीक जाणविकाय उक्ती जाता. ‘सुरजमुखीर स्वप्न’(1960) ही ताची जैतिवंत आनी म्हत्वाची कादंबरी आसा. तशीच ‘कपिलीपरिया’ साधु हे कादंबरीत चंचल सौंदर्याचें चित्रण आसा. ‘जियाजुरीर घाट’ (1960) ही ताची मात्शी अश्लील पूण मानवी जिणेकडे घट नातें आशिल्ली कादंबरी. ‘कंठहार’ (1961), ‘अन्य आकाश अन्य तारा’ (1962), ‘रुपतीर्थर जत्री’, (1963), ‘आघरी आत्मर काहिनी’ (1972) ह्यो ताच्यो हेर कांय उल्लेख करपासारक्यो कादंबऱ्यो आसात.
ताचे दोन काव्याझेले आसात. तातुंतलो ‘फुलसर्जार रति’ हो काव्याझेलो उल्लेख करपासारको आसा. ताचे ‘राजद्रोही’ (1958) हें नाटक आसून ह्या नाटकांतले ‘सतराम’. हे इतिहासीक व्यक्तीक ताणें लोकक्रांतीचे फाटभूंयेर नवो अर्थ मेळोवन दिला. नाजूक संवेदनशीलता, सहानुभूती आनी समाजीक जाणविकायेचें भान हीं ताच्या लिखाणाचीं खाशेलपणां आसात.
1965 वर्सा ताका ‘सोविएव लँड नेहरू पुरस्कार’ मेळ्ळो. ताणें रशियाची भोंवडी केली. हे भोंवडेंतल्यो आपल्यो यादी ताणें नेमाळ्यांनी उजवाडायल्यो.
‘आघरी आत्मर काहिनी’ हे ताचे कादंबरीक 1973 वर्साचो साहित्य अकादेमी पुरस्कार फावो जालो. राज्यसभेचो तो सदस्य आशिल्लो. आसाम साहित्य सभेचो अध्यक्ष तशेंच साहित्य अकादेमीचो सदस्य हीं भोवमानाचीं पदां लेगीत ताणें भूशयल्यांत. - कों. वि. सं. मं.
मलूकदास :
(जल्म : इ.स. 1574, कडा (प्रयाग लागसार), उत्तर प्रदेश; मरण : इ. स. 1682, कडा).
हिंदी संत कवी आनी मलूकदासी संप्रदायाचो संस्थापक. ताचें मूळ नांव मल्लू आशिल्लें. ताच्या बापायचें नांव सुंदरदास. हरिश्र्वंद्र, श्रृंगार आनी रामचंद्र हे ताचे तीन भाव. जातीन क्षत्रिय आसून ताच्या बापायक कक्कड अशी उपाधी आशिल्ली. कांबळी विकपाचो तांचो परंपरागत धंदो. मलूकदासाचो गुरू, वैवाहिक जीण, तीर्थयात्रा हेविशीं अभ्यासकांभितर एकमत ना.
उदार वृत्ती आनी ल्हानपणासावन साधुसंतांकडे ताची ओड आशिल्ली. हेविशीं मलूकदासाच्यो कांय कथा प्रचलित आसात. एक फावट ताच्या घरा बरेच साधू आयले आनी तांणी जेवण मागलें. पूण घरांतल्या लोकांनी तांचेकडे लक्ष दिलें ना. उपरांत मलूकान घरांत जें किदें खावपाचें आशिल्लें तें सगळें त्या लोकांक दिलें. तशेंच कांबळी विकतना, एक फावट परमेश्र्वरान तांचें वजें व्हावोवन व्हेल्ल्याचो ताका साक्षात्कार जालो आनी तेन्नासावन पुरायपणान ताणें स्वताक भक्तिमार्गांत ओंपून घेतलो. लोक ताका मलूकदास ह्या नांवान वळखूंक लागले.
देवनाथ वा पुरषोत्तम हो ताचो पयलो गुरू. तर मुरारी स्वामी हो दुसरो गुरू मानतात. मलूकदास गृहस्थधर्मी आशिल्लो. ताका एक चली आशिल्ली. बायल आनी चली मरतकच ताणें आपली जीण विरक्तपणान सारली.
