Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/679

This page has not been proofread.

मारी (व्हर्जिन मेरी): येशू ख्स्ताची आवय. हिचोच नव्या करारांतल्या सात मारीं (मारीया) भितर कुमारी असो उल्लेखआसा ती डेव्हिड राजाच्या गराण्यांतली जोसेफ ( योसेफ) नांवाच्या मनशाची बायल जावपाची आसा. देवान धाडिल्ल्या गॅब्रिएल दूतान मारीक सांगलें, देवाची तुजेर कृपा जाल्या , तूं गुरवार जावन तुका पूत जातलो. ताचें नांव येशू दवर. मारीन म्हळें, हें कशें जातले? कारण म्हाका दादलो खबर ना . देवदूतान जाप दिली, पवित्र आत्मो येवन परात्पराचें बळगें तुजेर घालतलो.

आपलेकडेन संबंद येवचें पयलीं मारी गुरवार जाली हें जोसेफाक कलटकच जोसेफानगुपीतपमान तिका सोडपांचें थरायलें. पूम देवदूतान सपनांत तात दर्शन दिलें आनी मारीक बायल म्हूण आपणावपाक सांगलें. उपरांत तांकां संतत जाल्ल्याचोय उल्लेख आसा.

बारा वर्सांचो सतना येशू आपल्या वय-बापाय वांगडा वल्हांडण परबेनिमतान जेरुसलेमाक गेलो. परबेउपरांत आवय- बापूय परतून आसले. पूण येसू फाटल्यान रावलो. ताका सोदपाक मारी आनी जोसेफ परतून जेरुसलेमाक गेलीं. तेन्ना मारीन येशूक म्हळें, तुजो बापूय आनी हांव कश्टी जावन तुजो सोद करीत आयल्यांत. मारीचे हें वाक्य उद्बोधक आसा. वयांत येवन स्वताच्या कर्याक आरंभ करसर येशू आवय-बापायवांगडा कुटुबांतलो एक म्हूण व्हड जालो. निमाणेंखुरसाचेर चडटना , वधस्तंभालागीं हेरांसांगाता उबी आशिल्ले आपले आवयक पळोवन योहान ह्या आपल्या शिश्याक येशून सांगलें, पळय ही तुजी आवय. तेन्सावन त्या शिश्यान तिका वय म्हूणन आपल्या घरा व्हेली.

ब्लेसेड व्हर्जिन मेरी, सेंट मेरी, मॅडोना ह्या नांवांनीय मारीचो ल्लेख मेळटा. मॅडोना हें मायलेची ह्या र्थाचें, आंकवार आवय मारी हें चित्र शिल्पां ह्या कलांचे प्रतिमेक दिल्लें इटालियन नांव आसा. आंकवार आवय मारी नी बाळाक रूप ख्रिस्त हो विशय ख्रिस्त धर्मीक कलेंत खूब म्हत्वाचो मानला.

इं .स. दुसरो तो चवथ्या शेंकड्यांत, पयलींच्या क्रिस्तांव भूंयगत थडग्यांतल्यान मेळपी मॅडोनाची चित्रां सगळ्यांत पोरनी मानतात. तेराव्या शेकड्यांत म्हळ्यार प्बोधनकाळांत मॅडोना चित्रणाची एक नवी शैली जल्माक आयली. ह्या चित्रांनी फाभूंय तयार करपाक कांय सैमीक चित्रां रंगयल्यात. पंदराव्या-सोळाव्या शेंकड्यांत आंकवार आवय आनी बाळक ख्रिस्त हो विशय खूब लोकप्रिय थारलो. तेन्ना जायत्या चित्रकारांनां, शिल्पकारांनी ह्या विशयाचेर विगंड विगंड बर्यांतल्यो बर्यो कलाकृती तयार केल्यो.

-कों.वि.सं.मं.

मारीचीः एक बौध्द देवता. ही विरोचनाची बायल असें एक मत आसा. पूण ही विरोचनाच्या शरिरासावन निर्माण जाली ,अशें एक मत आसा. तिबेटांतले लामा लोक पांतोडेर मारीचीचें पूजन आनी स्तवन करतात.

साधनमाला ह्या ग्रंथांत हे देवीच्या स्वरुपाचे स प्रकार वर्णिल्यात.ही एकमुखी, त्रिमुखी, पांचमुखी वा स मुखांची आसून तिका दोन, आठ, धा आनी बारा भुजां आसातात. तिच्या हातांत सूय आनी सूत आसता. सूय-सूत घेवन ती दूश्ट वृत्तीच्या लोकांची तोंडां आनी दोले शिवून बंद करता, असो भक्तांचो समज आसा.

जेन्ना देवतेक त मूख आनी हात आसून, ताच्या हातांत अशोक झाडाचें पान आसता, तेन्ना तिका अशोककांत अशें म्हण्टात. पूण ह्याच स्वरूपांत जेन्ना अशोक पानाच्या बदला तिच्या हातांत सूय-सूत आसता, तेन्ना तिका आर्य मारीची म्हूण वळखतात.

मारीच्या चारूय वटांनी चार देवता आसतात. तांचीं नांवा अशीं आसात- उदेंतेक वर्ताली ,दक्षीणेक वडाली, अस्तंतेक वराली आनी उत्तरेक वराहमुखी. ह्यो चौगीय मारीचीच्योसेविका आसात. मारीची ही चैत्याच्या गर्भांत रावतात.

कांय शिल्पांभितर ही देवता सप्तपर्यकांचेर बशिल्ली दाखयतात. ही देवता ह्रदयाचेर अकार घरण करता आनी भक्तांचीं संकटां पयस करता अशें साधनमालेंत म्हळां . कांय कडे वज्रवाराही हे देवीस्वरुपाकच मारीची अशी मानल्या, पूण तें खरें न्हय.

भारतांत खूबकडे मारीचीच्यो मूर्ती दिसतात. कांय मूर्ती डाक्का हांगाच्या संग्रहालयांत आसून उज्जयिनी ,टिपेरा, आटपारा, दुवाली हांगा मेळिल्ल्यो मूर्ती राजशाही संग्रहालयांत दवरल्यात.

ही देवता सात दुकरांच्या ततरथांतल्यान भोंवता आनी तिचो सारथी संगडो आसता, ह्या स्वरुपांत तिच्यो कांय मूर्ती पळोवंक मेळटात.

-कों.वि.सं.मं.

मार्कंडेय पुराणः ( पळेयात पुराणां).

मार्कोनी, मार्केझे गूल्येल्मोः( जल्मः 25 एप्रिल 1874, बोलोन्या-इटली, मरमः 20 जुलय 1937, रोम).

नामनेचो इटालियन भौतिशास्त्रज्ञ. बोलोन्या आनी फ्लॉरेन्स हांगा खजगी रितीन शिक्षण घेतकच तो लोगहॉर्न हांगाचे तांत्रिक शाळेंत शिक्षणाखातीर गेलो. विघार्थी आसतनाच ताका भौतिकीय आनी विधुत् शास्त्रांची गोडी लागली. 1894त ताणें बोलोन्य लागसार आपल्या बापायचे इस्टेटीचेर संदेस वहनाविशीं प्रयोग सुरू केले. संदेशवहनाचो पल्लो सुमार 2.5 किमी . मेरेन वाडोवपाक ताका यश आयलें.