Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/836

This page has not been proofread.

बदला म्होंव घाल्यार त्या पदार्थाक आगळीच रूच येता (देखीकः केक). म्होंवांतल्या लेव्हुलोज हे शर्करेंत आर्द्रता शोशून घेवपाचो गुणर्धम आशिल्ल्यान अशें घडटा.

ल्हान भुरग्यांच्या आहारांत फाव त्या प्रमाणांत म्होंव आसल्यार बरोच फायदो जाता. स्निग्ध पदार्थांचें पचन जावपाक म्होंव बरें पडटा. म्होंवाक लागून भूक वाडप आनी रक्तांतलें हीमोग्लोबीन वाडप, शरिराचें वजन वाडप आनी अर्जीण ना जाता. अतिसार, ओंकारो, मुडदूस, आंतकड्याचो दाह आदी विकारांचेर म्होंव वखदी आसा. खेळगडदयाक वा कश्टांचीं कामां करप्यांक म्होंव घेतल्यार थकवो येना, तशेंच तरतरी येता. जायत्या धर्मीक विधींत म्होंवाचो उपेग करतात. मूर्तीच्या अभिशेक- पुजेवेळार म्होंव वापरतात. म्होंव हें पंचामृतांतलें एक आसा. निवेद्दयाखातीरय ताचो उपेग करतात. श्राध्दाच्या जेवणांत म्होंवाची गरज लागता.

उच्च घनता आनी अम्लता ह्या गुणधर्मांक लागून म्होंवांत मनशाक बाधाक अशे जीव उरनात. म्होंवाच्या तर्पण परिणामाक लागून जंतूंचे निर्जलीकरण जाता आनी ताचो नाश जाता. म्होंवांतल्या इन्हीबीन ह्या जंतुनाशक पदार्थाक लागून म्होंवाचें निर्जंतुकीकरण जाता.

वखदी गुणधर्मः भाजील्ले कातीर म्होंवाचो लेप गुणकारी पडटा. म्होंवांत आशिल्लीशर्करा, खनिजा द्रव्यां आनी म्होंवाची निर्जंतुकीकरण तांक हाकालागून जखमेचेर मलमपट्टी करतना म्होंवाचो वापर करतात. इजिप्तांत पुर्विल्ल्या काळांत ममी तयार करतना म्होंवाचो उपेग करताले.म्होंव घेतल्यार सोऱ्याची धुंदी देंवता अशें दिसून आयलां. वखदी गुळयो करतना ताका गोडसाण हाडपाक म्होंवाचो उपेग करतात. म्होंव आनी उदक हांचें मिश्रण आंबोवन ताचेपसून जें म्होंव तयार जाता ताका इंग्लिशींत ‘मीड’ अशें म्हणटात.

आयुर्वेदांतली म्होंवाची सुवातः म्होंव हें गोड, भूक वाडोवपी, वर्णाक उपकाराक, स्वर सुदारपी, पचपाक ल्हव, काळजाक हितकारक, शुक्रवर्धक, दोळ्यांक हितकारक, प्रसन्नता निर्माण करपी, पित्त, कफ, मेदमेह, उचकी, उस्वास, अतिसार, ओंकारी, तान, कृमी हांकां हें वांती, मेदनाशक आनी गोड आसता.