DAKULANG KARANGAHAN SA OROG KAKURING KADALITAAN* ALIMAT123''''
Pahángang kan makaaga, Na makúring saga, Pakintabon su pangánod124 Nin kinayanga na kúray; Nagbangon su aga, Makawiwili an lípot; Kan naglalayawlayaw, Sa hilakong quilla, An igwa nin duwang kúray Na wagayway kan Castilla.
- • • •
Si Colon, na Almiranteng dakulá
Kan bansá ngáning kastila,
Iyong nagpalayawlayaw
Sa doros kan wagayway,
Sa lawod nin kadagatan,
Asin sa pagsasanggúpit125
Sa baga cristal na túbig,
Naghumari sa sakayán,
Madara su mga sakay
Sa tambang126 nin bulawan.
_____________
* Marzo, 1947- Saró ini kan mga pieza na nakauli sa Biblioteca Nacional sa saiyang Coleccion rizalina.-Sarong bilang alimat siring sa nahahayag sa paksá kainiho. Nakakalakop sa lima may kabangang dahon na simpleng papel, garong súrat ni Rizal kan panahón nin saiyang pagádal. Nadáyag sa mga papeles na nagkakoroa ni M. Ponce huli sa Pamahalaan. Sa katapusan kan kasuratan, namumugtak an rayray na iniho: El pref. de la Acad, de lit. esp.-J. Rizal. Inóolit nyamó na garong súrat ni Rizal; pinaghohoná na isinúrat kan 1877. Sa mga retórico iyo an pinagaapod na "polímetro;" Tolong (3) estrofa na octavilla, na sinosundan nin kagduwang (12) endecasilabos (11 silabas) sa romance heroico, napapagoltanan nin walong (8) verso na pie que- brado; dangan apat (4) na octavas reales, na nasusundan nin duwa (2) pang octavilla na hexasilabos; dangan silva na 30 lineas métricas; sarong combinacion nin endecasilabos asin octosílabos na pigoltanan nin mga pie quebrado, na pinapadagos nin limang (5) cuartero asin minatapus sa kagduwang (12) verso na octosílabos, siring man nasasalbogan nin mga pie quedrado na mangapat na sílaba: sa kabilogan, labi pa sa ginibo ni Rizal mansana sa Entrada Triunfal de los Reyes Católico en Granada, saen namamangnohan an sa luwas na lásig ni Espronceda, sa "genialidades métricas" sa El Diablo Mundo. Ed.
- 128 Leyenda.
- 124 Panganoron.
- 125 Pagsakay na matulin.
- 126 Mina.
