Page:Mga akdang pampanitikan sa tuluyan (JRNCC, 1961, pangmadlang palimbag).pdf/44

This page has been proofread.


pangarap ng silanganan at ng mga kadiyusan ng paganismo. Kung kayo nama'y nasusuya na sa buhay, nalilingaw at nagsasawa sa kaningningang saan mang dako'y nakaliligid sa inyo, at ninanais ninyong ang kaluluwa'y makaramdam ng malamig na yanig, mga bagong damdaming nakapagpapasigabo upang maihanda sa mga matitimyas na damdamin, ang mahiwagang kapangyarihan niya'y maghahatid sa inyo sa kaharian ng kamatayan: mapuputing bunton ng yelo, mapapanglaw na abot-tanaw, isang langit na diwa'y tingga at kaparis ng tingga'y malamig at hindi mararating, wala ni isang dahon, ni isang bulaklak na nakapagpapasaya sa diwa, at sa magkabi-kabila'y ang kabagutan ng kamatayan, ang kadakilaan ng paghihingalo. Ililipat niya kayo sa mga panahong nakaraan ng inyong mga nuno, ipaaalaala sa inyo ang mga pagpapakasakit nila, ang mga dula ng panahong nakaraan, ang mga luhang itinigis sa inyong duyan upang mamulaklak ang banal na halaman ng kalayaan at ng kaunlaran. Isang alaalang mahal, isang tulang yayat at maselan, isang awit ng puso, ang lahat ng mumunting bagay na itong bumubuo ng kakaunting mga sandaling maligaya ng buhay, ang lahat ng ito'y para-parang iniingatan, ang lahat ay pinananatili ng sining na itong siyang lalong laganap sa mga naisip ng mga tao.

Sa mga magagandang sining, ang pintura ay siyang tanging nauukol sa tao. Ang ibon ay humuhuni ng hindi magagayang awit sa ilalim ng mga dahon ng punung-kahoy o kaya'y nagpaparinig ng isang panambitan sa ibabaw ng isang sangang tuyo; ang malumanay na bulung-bulungan ng mga dahon ay hindi lamang isang tinig, manapa'y isang tugtuging gaya rin ng aliw-iw ng batis. Ang anasan ng mga alon at haginit ng hangin. Ang kastor ay guma- gawa ng kanyang lungga, na parang isang bihasang arkitekto, at ang gagamba'y gumagawa ng marupok niyang bahay sa hangin sa pamamagitan ng mahinang hibla.

34