Si Andcng, ang kasalo pagsuso ni Maria Clara, bisan pa sa kahindik niya ug kangaya sa iyang nawong, nadungog nga maayong molutb ug sud-an. Naghikay siyag tubig kinilis, mga tamatis ug mga kamya, ug gitabangan kun gilangan siya sa pipila ka mga ulitawo nga kaha naninguhH sa iyang kaluoy. A ng mga dalaga nanghugas sa mga lubay sa kalbasa ug mga gisantis, ug nanag-ad-ad sa mga “paayap” nga ilang gipamutolputol sa tag-ingog sigarilyo ang gitas-on.
Aron paglingaw niadtong buut na gayud motan-aw sa mga isdang magkisikisi pang haw-ason gikan sa bunoan sa bungsod, ang maanyag nga Iday migamit sa alpa: si Iday dill lamang kay maayong mokablit niining tulonggon kon dill aduna usab ing maanindot mga tudlo.
Gipakpakan siya sa mga batan-on ug si Maria Clara mihalok kaniya: ang alpa maoy tulonggon nga labing ginagawi niadtong lalawigana ug mao usab ang angay niadtong higayona.
—jAwita, Victoria, ang awit sa kaminyuon!—nangavb ang mga inahan.
Ang mga lalaki wala manguyon ug si Victoria, nga maayog tingog, mimulb nga napagaw kono siya. “Ang awit sa kaminyuon” maoy usa ka maanindot nga balak tinagalog diin gibatbat ang mga kagul-anan ug mga kasub-anan sa kaminyuon ug wala maghisgot bisan diyutay sa iyang mga kalipayan.
Sa ingon niini, kay si Victoria mibalibad man, gipangayb sa kadaghanan nga moawit si Maria Clara.
—Ang tanan kong awit pulos masulub-on.
—jWalay sapayan, walay sapayan!—miingon ang tanang mga babayc.
Si Maria Clara wala magpaampb: migunit sa alpa, gikablit niya ang tulunggon ug unya miawit sa usa ka tingog nga ma anindot ug punb sa pagbati.
Matam-is ang mga takna sa kaugalingon tang yuta Diin higala ang ngatanan nga sa Adlaw gihaiwagan; Kinabulu ang hinuyohoy sa kaumahan nagduladula, Ang kamatayon makalipay, ang gugma makabulahan.
Mainitong mga halok sa mga ngabil magdula Inigmata sa sabakan sa usa ka maaghop nga inahan; Mga bukton nga malinghod sa liog niya magtuya Dungan sa iyang mga mata nga sa parayeg binutangan.
