laing hibaloan kon dill ang pagdulot da sa sikwati ug
pagantus sa mangil-ad nga taras ni pari Damaso, karon nadatb na,
makatugaw na sa magagmayng katigayonan sa iyang mga katagilungsod
ug usahay ngani magahisgot na ug katarungan. “Mao
kana ang tawo nga mahait ug salabutan”, pulong pa sa hunahuna
sa mga tawo; “¡tan-awa ninyo nga gikan sa pagka-walay
hinungdan, karon nahimo nang dakung-tawo!” Apan ako, ako,
nga nakasunod ug dakung katigayonan, tinahud ug nakatuon,
karon nahimong kabus, wala piyali bisan sa labing kataw-anan
nga katungdanan, busa ang tanan moingon: “jKana maoy usa
ka tawong buang; kana wala makasabut sa kinabuhi!” Aron
pagbiaybiay kanakb, gianggaan ako ug piloopo sa kura, ug
niining ngalana buut niya ipasabut nga ako maoy usa ka tabian
nga bakakon nga nagapagawal sa akong hikat-onan sa Unibersidad,
ug wala niya hunahuna nga ang akong hikat-onan didto
wala gayud magapaios kanakb. Aw, tingali kaha matuod nga ako
maoy buang ug sila mao ang mga but-an. ¿Kinsa man ugod
ang natinb niana?
Ug gilingdlingo sa tigulang ang iyang ulo daw nagasalikway sa iyang hunahuna. ug unyik mipadayon pagsulti:
—Ang ikaduha nga ikatambag ko kanimo mao nga moadto ikaw sa kura aron pagpakitambag kaniya, sa gobernadorcillo ug sa tanang mga tawo nga hamugaway ug kahimtang: sila mohatag kanimo mga tambag nga mangil-ad, binuang ug walay kapuslanana apan, sanglit ang pagpakitambag dili man sabton nga mouyon gayud kita sa itambag kanato, kutob sa imong mahimo patuhoa sila nga ikaw misunod sa ilang mga tambag ug nga ang imong mga buhat gipasubay mo sumal^ sa ilang hunahuna.
Si Ibarra mihinuktok makadiyot ug unyh miingon:
—Ang imong tambag maayo, apan malisud nga tumanon. ¿Dili ba diay ako makapadayon pagtuman sa akong gihuniihuna kon walay kakulian nga igahibalag? d Dili ba rpakaagi bisan asa ang mga maayong hunahuna, sanglit ang kamatuoran dili man kinahanglan manghulam ug saput sa kasaypanan?
—¡Walay mahagugma sa kamatuoran nga lunsay tungud lamang nianh!—mitubag ang tigulang.—Kana maayo kaayo, apan sa sulod lamang sa hunahuna, mahimo didto sa kalibutang kanunay ginadamgo sa mga batan-on. Anaa bitaw intawon ka-
