Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/278

This page has been proofread.



gayud nga moadto sila sa luyong tumoy sa kalibutan, nga, ingnon tang pulonga, aron ang usa ka lawas makalihok kinahanglan pa gayud nga rnangutana un^ sa iyang ulo nga atua mahimutang sa laing d.apit sa kalibutan, tingali sa mga dapit nga karon gitabonan na sa mga balud sa dagat. Bisan daw dill katuhoan kining kakulang sa kahingpit nga akong giasoy, apan makatuo kamo kon inyong hunahunaon ang mga kahigayonan niadtong mga binuhat nga jlugos ngani kanganlan ug tawo! Niadtong unang mga panahon, kining mga tawhana sandurot pa kaayo ni Bathala (sumala sa ilang gituhoan) kay kini aduna may mga tinugyanan, nga maoy mga binuhat nga lahi sa uban ug kanunay nga sa ilang ngalan magauna kining mga titik: M. R. P. Fr. ug sa paghubad sa kahulogan mining mga titik ang atong mga makinaadmanon wala managkauyon. Sumala sa atong maarang-arang magtutudlb sa mga pinulongan, kay usa da man ka gatus ka pinulongan ang iyang hikat-onan sa daghan uyamut nga dili hingpit nga pinulongan sa kakaraanan, kanang mga titik M. R. P., sa atò pa, Muy Rico Propietario,¹ kay kining mga tinugyanan maoy mga binuhat nga maagidagid kang Bathala, mga buotan uyamut, maayo kaayong mga mamumulong, mga maalam kaayo, ug bisan sa ilang dakung kagahum ug kadungganan, dili gayud makasala bisan diyutay, busa kini nakalig-on sa akong pagtuo nga kadtong mga tinugyanan ni Bathala kanhi lain gayud ug kinaiya kay sa ubang mga tawo. Ug kon kini dili pa igo aron malig-on ang akong hunahuna bahin mining butanga, aduna pa gayud ing usa ka katarungan nga wala Jalisa ni bisan kinsa, hinunoa matag-adlaw ginamatuoran, ug mao nga kadtong mga binuhat nga kahibulongan uyamut kanunay magpakanaug kang Bathala nganhi sa yuta pinaagi lamang sa paglitok sa pipila ka pulong, nga si Bathala dili makahimo pagsulti kon dili pinaagi sa ilang baba, nga ang lawas ni Bathala ilang kan-on, ang dugo ilang imnon ug masabug usab nga ilang ipakaon sa mga timawa...”

Kini ug uban pang mga butang mao ang buut pasangil sa pilosopo nga walay pagtuo sa mga tawo nga dautan sa kaugmaon. Kaha nasayop ang tigulang Tasyo, butang kini nga dili malisud mahitabo; apan balikon ta ang atong sugilanon.
____________

(1) Dato uyamut nga tag-iyag mga bienes.

—271—