miingon siya nga "Pilipinas"; ang kabo mituo nga katungdanan
niya ang pagbadlong sa iyang asawa ug mao nga iyang gibuyág
dungan ang pagkuti sa ulo: "Ingna Felipinas!" ayaw pagkinuwanggól. Wala ka ba masayud nga kaná maò ang ngalan sa
imong y... yutang-natawhan, kay kanáng pulongà gikan man
sa ngalan nga Felipe?" Ang asawa nga nagadamgo sa mga
kalipay nga babation sa unang mga adlaw sa kaminyuon. buút
magpakita ug pagsugot sa iyang bana ug miingon "Felepinas."
Ang kabo mituo nga nagkaduol na ang iyang asawa sa tinuod
nga linitokan, busa gidungagan ang suntok sa ulo ug gikasab-an
niya pag-ingon: "Kay ngano, dili ba ugód ikáw makalitók
sa Felipe? Ayaw hikalimti: hibaloi nga ang Hari nga si
"Don Felipe... guinto"... Ingna Felipe, ug unya kining
ngalana pun-i ug "nas" nga kon sa linatin pa "pulo sa mga
indiyo", ug mabalay na nimo ang ngalan sa imong yutang-
natawhan!”
Si Consolación, nga niadtong panahona labandira pa, human niya hinolhinola ang mga bun-og sa iyang ulo ug diha nga hapit na maupús ang iyang pailub, gibalik niya paglitok ang pulong ug miingon:
-Fe... lipe, Felipe... nas, Felipenas; asi ba?
Ang kabo nahingangha. Nganong migula man "Felipenas" inay untà sa "Felipinas?"... Duha lamang: ingnon ba paglitok nga "Felipenas" kun ang ngalan nga "Felipe" litukon ba mga "Felipi"?
Gihunahuna sa kabo nga niadtong adlawa ang maayong buhaton mao ang pagputol una sa lantugi; gibiyaan niya ang iyang asawa ug gitan-aw niya pag-ayo ang mga basahon nga minoide. Dinhi, ang iyang katingala misamiót; gilugod niya ang iyang mga mata:- Amber... hinayon ta ngani! "Filipinas" gayud maóy giingon sa tanang mga sinulat minolde nga giayo niya pagtinagsa: siya ug ang iyang asawa wala diay katarungan!
-Kay nganó nagkanayon ang kabo-, magabakák ba ugód ang "Historia"? Wala ba magaingón kining basahona nga kining ngalana maóy gibunyag ni Alonso Saavedra niining Kapuloan, agig pasidungóg kang Don Felipe, anak kamagulangan sa Hari? Nganong nausáb man kining ngalana? Indiyo ba kaha kadto si Alonso Saavedra?...
