—Dad-a sila ngadto sa “tribunal” (1) — misinggit si Don Filipo; —ayaw ninyo pagbuhii!
Si Ibarra mibalik ug nangita kang Maria Clara. Ang mga dalaga, nga nangahasi, nanggunit kaniya nga nanagkurog ug nangaluspad; si iya Isabel nangadye sa letaniya nga linatin.
Diha nga ang mga tawo hiulian nag diyutay sa ilang kakuyaw ug nangasayud na sa nahitabo, ang tanan nangasuko kaayo. Miulan dayon ang mga bato sa panon sa mga kwadrilyero nga nanaghatud sa duha ka sibil; diha nganiy misakna nga sunugon ang puloy-anan sa mga sibil ug aslon si Donya Consolacion uban sa “Alferez”.
—Oo, alang niana magapulos sila! —misinggit ang usa ka babaye nga nanglulho ug nagwarawara sa bukton; —aron sa pagtugaw lamang sa lungsod! Wala silay laing hilabtan kon dili kadtong mga tawong dungganan! Anaa bitaw kanang mga tulisan ug mga sugarol, gipasagdan man lamang! Hala, sunugon ta ang puloy-anan sa mga sundalo!
May usa ka tawo nga nag-utas hapoyhapoy sa iyang bukton ug nangayog kompisyon; may mga agulo nga nabati gikan sa ilium sa mga bangko nga nangapukling: mao ang usa ka alaut nga musiko. Ang intablado napuno sa mga magdudula ug uban pang mga tawo nga nanagdungan pagsulti. Didto nakita si Chananay nga nagasul-ob pa sa saput ni Leonor sa dula nga “El Trovador” ug nakigsulti sa sinultihang tiniyanggi kang Ratia nga nagasul-ob pa usab sa saput sa usa ka magtutudlo; si Yeyeng nga nagasambilay ug panyolon nga sida nakigsulti kang Prinsipe Villardo; si Balbino ug ang mga moros nakigbisog pag-alam-alam sa mga musiko nga nangabun-og. Pipila ka Katsila nagtapontapon, walay pahulay sa pakigsulti ug pagsibut sa tanan nga igakita hila.
Apan may mga tawo na nga nanagpundok. Si Don Filipo nahibalo sa ilang tuyo, ug midalagan aron pagpugong kanila.
—Ayaw ninyo pagtugawa ang kahusay! —misinggit siya; —ugma atong pangayuon nga pahayagan kita sa hinungdan niini: tamdon lagi kita; pasaligon ko kamo nga kita tamdon gayud!
—Dili! —nanubag ang pipila ka tawo; —mao usab kana ang ilang gihimo didto sa Kalamba:1 gisaaran gihapon, apan ang
(1) “Tribunal,” Balay — Lungsod kun Casa Municipal keron — P. sa Taghubad.
