Miagi na ang pangilin; sama sa tanang tuig, ang mga mo- lupyo sa lungsod nakamatngon na usab nga misamot ang ilang kakabus, nga nanaghago sila, gipaningdt ug nanagtukaw pag-ayo, apan wala mangalingaw, wala makakaplag bag-ong mga higala; sa usa ka pulong, mahal kaayo ang pagbayad nila sa kabanda sa pangilin ug sa kalabad sa ilang ulo. Apan, walay sapayan; sa sunod tuig mao gihapon ang ilang pagabuhaton, ug mao gihapon ang pagabuhaton bisan molabay ang usa ka gatus ka tuig, kay mao man kana ang nabatasan hangtud karon.
Sa balay ni Kapitan Tiyago naghari ang dakung kasubo: — tinakpan ang tanang mga tamboanan, ang mga tawo managkinto kon manglakaw ug adto da nila sa kosina samuta ang ilang tingog kon mosulti. $i Maria Clara, nga maoy silbing kalag sa balay, nagahigda sa banig nga masakiton; ang kahimtang sa dalaga ma- basa sa tanang nawong sa iyang mga katipon sa balay, ingon nga mabasa sa nawong sa usa ka tawo ang mga kaguol sa kalag.
—Unsa may hunahuna mo, Isabel: mohatag ko ug limds sa Krus sa Tunasan, kun sa krus ba sa Matahong?— nangutana sa hagawhaw ang amahan nga masulub-on.—Ang Krus sa Tunasan nagatubo man ngani, apan ang sa Matahong panington. Hain man nianang duha ang gihunahuna mong labing milagrosa?
Si iya Isabel mihinuktok. milingolingo sa ulo ug magkana- yon:
—Ang pagtubo..., ang pagtubd labing katingalahin kay sa pagsingot: kitang tanan sington, apan dili kitang tanan motu- bo.
—Oo, matuod kana, Isabel, apan timan-i nga ang pagsi- ngét...» ang pagsingdét sa usa ka pinutol nga kahoy, nga gisapsapan na kay buhatén ug tiil sa bangko, dili kay diyutay da nga katingalahan... Ah!, ang labing maayong buhaton mad ang paglimis sa duhé ka krus aron sa ingon niana wal4y ma-
