ayo, unsa may imo usab niana? Nga mdlimbong siya sa mga indiyo nga nanagtanga lamang? Nan, magbantay sila nga dili hilimbungan! Kanang Katsilaa maoy usi ka alaut; ayaw intawon siya kuhai sa kan-on nga iyang ihungit sa baba: kaloy-i ang usa ka Katsila nga sama kanimo!”
Sanglit ang doktor maoy usa ka maayong Katsila, misugot nga magpakabuta-bungol lamang; apan kay ang balita miabutman gayud sa dalunggan sa mga tawo> nagsugod ang pagkawal«i sa pagtuo kaniya ug dihadiha si Don Tiburcio gibiyaan sa iyang mga tinambalan ug mibalik na usab ang kapit-os sa panginabuhi nga halus na ngani magpakilimus sa iyang kalan-on sa matag-adlaw. Niadtong panahona gisuginlan siya sa us niya ka higala, nga kanhi sandurot kaayo ni Donya Victorina, sa mga kaguol nga gibati niini, sa iyang kamahigugmaon sa yutangnatawhan ug sa kaayo niyag kasingkasing. Dinhi si Don Tiburcio nakakita usa ka tipik sa langit ug nangayo nga ipaila siya niad tong babayhana.
Si Donya Victorina ug si Don Tiburcio nanagkita. Tarde venientibu orra!1 dagway mao unta ang ipamulong ni Don Ti burcio kon maantigo pa siyang molinatin. Si Donya Victorina maoy usa ka babaye nga, kon sa sud-an pa, dili na makaon kay pan-os na. Ang malabong niyang buhok kanhi, karon nahimo na lamang diyutay nga pinangko, daw usa ka lusok ahos ang gidak-on, matud pa sa binatonan niyang babaye; ang iyang nawong daw gibaatan sa daghang mga kunot ug ang iyang mga ngipon nagsugod nag kagaro; ang iyang mga mata nangadaut na usab uyamut, kay sabug nga mohiyong siya kon motan-aw ngadto sa unahan: ang iyang taras mao day bugtong nahibilin kaniya.
Tapus sa tunga sa takna hilang panagsulti nagkasabut ug nagkasugot sila. Ang gipangita unta intawon ni Donya Victorina
mao ang usa ka Katsila nga dili kaayo kimpang, dili kaayo
kaka, dili kaayo upaw, dili kaayo atas, dili kaayo tigluwa kon mosulti ug duna untay diyutayng kaisug ug katalamdon, sumala sa kanunay niyang isulti; apan sa mga; Katsila nga may kahimtang sama niining iyang gipangandoy wala gayuy us^ nga rnihangyo kaniyang mangasawa. Kadaghan na siya makadungog niadbad.
(1) Bahog na lamang ang hiabutan sa magiangaylangay — P. sa Taghu•
