—Oo, kuhaa, primo; sunoga ang tanan!— matud ni Kapitana Tinchang: — adia ang mga yawi; dinhi ania ang mga sulat ni Kapitan Tiyago, sunoga usab! Nga walay usang mantalaan sa Uropa nga mahibilin, kay makadaut uyamut kanang mga papela! Ania kinfng mga isip sa The Time nga akong gitipigan aron iputós unta ug sabon ug mga saput. Ania ang mga basahon.
—Lakaw ngadto sa Kapitan Hencral, prima, — matud ni Don Primitive;— pasagdi akd dinhing usara. In extremi, extrema. Hatagi ako sa gahurn sa usa ka director nga Romanhon ug tanawa unya kon dili ko ba luwason ang yut... aw, ang akong igagaw.
Ug unya nagpatakag sugo, nanghukad sa mga sudlanan sa mga basahon, nanggisi sa mga papel, mga basahon mga sulat, ubp. Wala madugay miutbo ang usa ka daub didto sa kosina; gipamugha sa wasay mga karaang iskopita; gipanghulog sa pansayan mga rebolber nga gipanay-an na; ang binatonang babaye nga buut unta mohawid sa kanyon sa usa niadtong mga rebolber kay buhaton untag tayhop, giligid ug kasaba.
—Coneruare etian sperasti, perfida? Hala, isugba sa kalayo!
Ug mipadayon si Don Primitive pagpili sa mga basahon nga angay sunugon.
Nakakaplag siya usa ka basahong karaan nga hinapinan sa pergamino ug gibasa ang ngalan:
—Revolucione de lo gtobo celeta par Copernico. Ohoy! Ite maledicti in ignem kalanis| — matud niya, ug gilayon gitambug sa daub ang basahon.— Kagubut tipon sa ngalan ni Copernico! Sala nga linut-od! Kon wala pa ako mahisayo pag-abut... La Libertad en Filipinas. Ahaha! pastilang mga basahona! Hala. sa kalayo!
Ug gipanunog ang mga basahong dili makadaut, sinulat sa mga tawo nga walay tuyong dautan. Hangtud ang basahon nga ginganlan Capitan Juan, wala maluwas sa kalayo bisan dili siya dautan. Si Don Primitivo may katarungan: ang mga matarong maoy magabavad sa sayop sa mga makasasala.
Human mangagi ang upat kun lima ka takna sukad sa mga hitabo nga among giasoy, kini maoy ginahisgotan sa usa ka tigum sa Intramuros. Niadtong tiguma maoy nagdaghan ang mga
