Page:Noli-Me-Tangere-Cebuano-Visayano-ni-Jose-Rizal-1962-N719c.pdf/544

This page has been validated.


iyang mga mata, gitan-aw niya ang nawong ug kadtong panagwayng lusparon sa bata nakaukay sa mga handumanan nga nanghinanok sa iyang panumdoman; taliwala sa kangiub sa iyang saJabutan mitungha pagkalit ang usa ka bid nga kahayag ug nakaila sa iyang anak; misinggit siya, midam-ag sa bata nga nawadan sa alamag ug iyang gigakus ug gihagkan.

Inahan ug anak wala managlihok... Sa hiulian na si Basilio nakita niya nga ang iyang inahan nagabuy-od sa yuta daw patay. Gitawag niya, iyang gisangpit sa mga ngalan nga labing matam-is, ug, sanglit wala man gayud moginhawa ni magmata, mitindog ug miadto siya sa sapasapa aron pagkuhag tubig nga iyang gisulod sa linukong dahon sa saging ug unya gidam-ugan niya ang nawong sa iyang inahan. Apan ang buang wala gayud molihok, ang iyang mga mata nanagpiyong gihapon.

Puno sa kalisang, si Basilio mitutok pagtan-aw sa iyang inahan; gitapion niya ang iyang dalunggan ibabaw sa kasing-kasing sa iyang inahan, apan ang maniwang ug laya nga dughan sa alaut nga babaye namugnaw na ug ang iyang kasingkasing wala na mopitik: gidumol ni Basilio ang iyang mga ngabil sa baba sa iyang inahan, apan wala na siyay gininhawa nga nabati. Ang alaut nga bata migakus sa iyang inahan ug midanguyngoy.

Sa kahitas-an sa langit ang Bulan nagkasiga nga mahapsay, ang huyuhoy sa hangin nagalupadlupad daw panghupaw sa usa ka kalag nga sinakit, ug ilalum sa kasagbutan nabati ang malanggis nga tingog sa mga timus.

Ang gabii sa kahayag ug kalipay alang sa daghan uyamut nga mga bata nga sa mainit sabakan sa ilang tagsatagsa ka banay nanagsaulog sa Pasko sa Pagkatawo, ang pangilin nga hupong sa labing matam-is nga mga handumanan, ang pangilin nga nagpahanumdom sa katawhan sa unang pahiyum sa gugmang langitnon nga gipadala ni Bathala nganhi sa yuta; nianang gabii nga sa tanang mga panimalay sa kakristiyanosan mangaon, mangahubog, managsayaw, manag-awit, mangatawa, managsugal, managpahimulos sa gugma, managhagkanay... kanang gabii nga sa mga dapit nga matugnaw makalingaw ug makalipay uyamut samga bata tungud sa batasan sa mga tawo didto sa pagbutang taliwala sa hawanan sa ilang balay usa ka kahoy nga pino, putus

-537-