Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/132

This page has been validated.


116
NOLI ME TÁNGERE


mahangpan. Nagpangadi sia sa pulong sang iya kaimulon; ang iya kalag nagahibi sa iya kaugalingon kag sa mga nagkalamatay nga ang ila sadto paghigugma sa iya kaayuhan. Ang iya rnga bi­ big sarang makamitiang sang mga katahuran, apang ang iya hunahonil nagasinggit sang mga panumbunganon kag nagasugid sang mga kasakitan. Maayawan ayhan kamo, ikaw nga nagabend it a sang kaimulon, kag kamo, mga landong nga ginpakasakit, sa ahaw nga pangpangamuyb sang imol, nga ginmitlang sa atubangan sang isa ka estampa nga indi maayo ang paghimb, sa suga sang isa ka tinghoy, ukon luyag bala ninyo nga magdabdab ang dalagkb nga mga kandila sa atubangan sang mga Cristo nga duguon, sang mga Birhen nga magagmay sing b^bk kag may mga mata nga kristal, sang mga misa sa linatin, nga dalayon ginabungat sang pari? Kag ikaw, Pagtuluohan nga ginatudlb sa katawohan nga nagaantos, nalimtan bala nimo ang imo katungdanan sa pagpahalipay sang ginalupig sa iya kaimulon kag sa pagpakadiutay sang gamhanan sa iya bugal ikaw may mga panug-an sa mga manggaranon lamang, agud sarang sila sa imo makabayad?

Ang makaluluoy nga babaeng’ balo nagbantay sang iya kabataan nga nagakatulog sa iya luyo: nagpanumdom sia sang mga bula nga dapat niya baklon sa kapahuwayan sang mga ginikanan kag sang namatay nga bana. “Ang pesos, siling niya, ang pesos isa ka semana nga paghigugma sa akon mga anak, isa ka semana nga kinadlaw kag kinalipay, ang akon sinuptan sa isa ka bulan, isa ka trahe sa akon anak nga babae nga nagahinalaga... — “Apang kinahanglan nga palungon nimo ina nga mga kalayo,” siling sang tingog nga iya nabatian nga nagwali; “Kinahanglan nga ikaw mag-antos.” Hiio! Kinahanglan gid! Ang simbahan indi sa imo maglwas nga wala sing bayad sang mga kalag nga ginapakamahal: wala pagpanghatag sang mga bula nga wala sing bayad. Dapat nimo ina baklon kag, sa baylo nga tulogan mo ang gab-i, mangabudlay ka. Ang imo anak nga babae, sa karon maguba-oba lang anay; pagpuasa, kay mahal ang langit! Sa pagkatutuo ang mga imol daw indi makapalangit!

Ini nga mga panghunahonil naglupadlopad palibot sa gintung-an sang salog, diin nahumlad ang kubos nga banig, kag sang alibungan diin nabitay ang abuy-aboy nga ginatulogan sang bata. Halog kag matawhay ang iya pagginhawa; sa masunson gintulon niya ang iya laway kag nagpagwa sing mga hagong: nagdamgo