Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/155

This page has been validated.


139
MGA GIN-AGIHAN SANG ISÂ KA MANUNUDLÓ SA BULUTHÓAN


mandò inâ sang pangulohán, gin-isip ko nga sa kaayuhan man sang tanán. Gingamit ko ang labing' mahapós nga paagi, sang mga inogsilíng kag mga ngalan nga walâ akó magsalig sa dalagkò nga mga pagsulondan, nga ginhulat ko ang pagtudlo sa ila sang gramátika kon mahangpan na nila ang hambal. Pagligad sang pilá ka semana ang labing' maabtik makahangóp sa akon kag makasulát na sang pilá ka mga inogsilíng.

Ang manunudiò dumulog kag daw may ginduhadohaan; sang ulihe, subong sang nakapat-od siá, pumadayon:

—Indì akó dapat mahuyâ sa maragtas sang akon mga kalainan; bisán sin-o man sa akon kaugalingon amó man ang iya himùon. Sa ginsilíng, maayo ang pagsugod; sang ulihe, sang pila ka adlaw, si P. Dámaso, ang kura sadto, nagpatawag sa akon sa sakristan mayor. Sanglit nahibal-an ko ang iya batasan kag nahadlok ako magpahulát sa iya, sumakà akó gilayón, nagyaób akó sa iya kag ginhatagan ko siá sing maayong adlaw sa kinatsilâ. Siá, nga sa tanán ko nga pagyaób inuntay niya sa akon ang iya kamot agúd halukán ko, binutong niya kag walâ magsabát sa akon, kumadlaw siá nga nagharakhak, nga nagyagutâ. Nakayasán akó; sa atubangan yarà ang sakristan mayor. Walâ akó sing mahambal gilayón, nagtulok lamang ako sa iya apang padayon ang iya pagkadlaw. Indi na nakon maantos kag daw himùon ang isá ka butang nga indì maayo, gani ang magpaká isá ka kristyanos nga maayo kag magpakatalahàon man dayon indì mga butang nga wala nagaalangay. Daw pangkutón na nakon siá, sang sa hinali, gikan sa pagyagutâ pakadto sa pagpakahuyâ, hinambalán niya akó sing yàuyào: "Buenos dias gali ha? Buenos dias! Makaluloyag! Makahibaló na ikaw maghambal sang kinatsilâ!" Kag padayon ang iya pagkadlaw.

Walâ mapunggi ni Ibarra ang pagyuhóm.

—Nagayuhóm ka. —silíng sang manunudlò nga nagyuhóm man. —Ginatuad ko nga wala akó sadto sing luyag sa pagkadlaw. Nagtindog akó sadto; ginbatyag ko nga ang dugô sumakà sa akon ulo, kag ang isa ka kilát pumadulóm sang akon utok. Gintulok ko ang kura nga malayô, malayô kaayo; pumalapít akó sa iya sa pagsabát sa iya, nga walâ ko mahibal-i kon anó ang akon ihambal. Ang sakristan mayor pumatongâ, tumindog ang kura kag maghambal sa akon sing maligdong sa tinagalóg: — "Ayaw akó paggamiti sing hinulamán nga kinaalam; tuman na nga maghambal ikaw sa imo kaugalingon nga pulong kag ayaw