nga palaligoan, palailigan sang mga higku, lalabhan,
palangisdaan, kalalangan sa pagpinakadtu-pakari kag pagpaalintunay kag
ginagamit man nga ilimnan kon sag-uban sang mananag-ob nga
insik. Matalupangdan nga ini nga masako nga bahin sang puok,
diin nagasinumbali ang pagpinakadto-pakari kag ang mga hulag
ginkabulongan, sa kalayuon nga mga isa ka kilometro, halos may
isa lamang ka taytay nga kahoy, nga naguba sa isa ka pihak sa
sulod sang anum ka bulan kag indi maagihan sa pihak sa nabilin
nga bahin sang tuig, nga ang nahanabo, nga ang mga kabayo sa
panahon sang tig-ilinit nagpanginpulos sini nga unay nga kahimtangan nga gikan dira naglukso sila sa tubig, sa daku nga kahanguyos sang nalingaw nga mga sumalakay nga sa sulod sang kotse
nagatulog ukon nagapinainuino sang kauswagan sa amo nga dagon.
Ang balay nga ginahambalan naton manubo kag indi na patadlong sing maayo: kon bala ang arkitekto nga nagpatindog sini wala makatalupangod sing maayo ukon bala amo ang gwa tungod sa mga linog kag mga bagyo, wala sing makasugid sing pat-od. Isa ka masangkad nga hagdanan nga may lunhaw nga mga halambuyan, kag naalpombrahan sing bal-utbal-ot nagpadulong kutob sa salap-ungan ukon ganhaan, nga nahalupan sing mga asuleho, tubtob sa ali nga panalgan nga magtimbang may mga sulodlan-himulak nga natungtong sa mga pedestal nga losa gikan sa China nga nanarisari sing mga duag kag maaninawnon nga mga dibuho.
Sanglit wala sing mga bumalantay sa ganhaan ukon mga suloguon nga nagpangayo ukon nagpamangkot sang mga tarheta sa
pangagda, masaka kita, ukon ikaw nga nagabasa sa akon, abyan
ukon kaaway, kon nagaganyat sa imo ang lanton sang orkesta,
ang suga ukon ang may kahulogan nga linagatik sang mga pinggan kag mga kubyertos, kag maluyag ikaw magtan-aw kon ano
ang mga badu didto sa Mutya sang Sidlangan.2 Sa luyag ko kag
sa kasulhayan nakon indi ko pag-isaysay sa imo ang banhay sang
balay apang ini tuman ka malahalon, kita nga mga tinuga sa
kalabanan kaangay kita sang mga bao, ginakilala kita kag
ginasari nila kita suno sa aton mga kala; sa sini kag sa iban nga
mga ugali subong sang mga bao amo man ang mga tinuga sa
___________
(2) Mutya sang Sidlangan — Sa kinatsila “Perla del Oriente” nga amo ang pagtawag ni Rizai sang Manila ukon sa kabilugan sang Kapuloan sang Filipinas.
