nga may tuman katahúm nga mga arko nga kahoy nga uloininsik, ulouropanhon, kag nagapakità sa isá ka palahanhanan nga
naarkohán sang balatibát nga may mga balagon nga nasug-an sing
masagil-um sang magagmay nga parol nga papel sa tanán nga
duág.
Didto sa kadak-an nga hulót yadto didto ang mga manogpanihapón, sa tungâ sang masangkad nga mga cspeho kag masanag nga mga aranya:5 didto, sa ibabaw sang plataporma nga kahoy nga pino, natungtong ang isa ka daků nga pyano nga malahalon kaayo, kag naglabí pa gid ka malahalon karón nga gab-i, kay walâ sinâ sing nagalanton. Didto may isá ka daků nga laragway sa oleyo sang isa ka matahúm nga tawo nga nagapanapót sing prak, nagatiskog, tadlong, nagakabalantang subong sang baston nga may puníponi nga iya nauyatan sa iya nagatiliskog nga mga tudlò nga napunô sing mga singsing. Ang kwadro daw masiling:
—Hmm! Tuloka kon daw anó akó katalahàon kag kaligdong!
Ang mga mwebles matahúm, apang wala'y kasulhay kag mga magim-ang: ang tag-iya sang baláy walâ pagpanumdom sang katinlò nga bagay idulot sa mga inagda kundi sang pagpatahumtahom lamang sang iya kaugalingon.— Ang disenteriya butáng nga tamà kalain, apang mapungkò kamó sa mga silyon gikan sa Europa kag inâ waáy sa masunson! —Isiling niya sa ila.
Ang kadak-an halos punô sing mga tawo: ang mga lalaki
naligwin sa mga babae subong sa mga simbahan nga katoliko kag
sa mga sinagoga6 Sila pilá ka pamatan-on nga babae nga pilipinhon kag katsilà; nagangalangá sang ila mga
bàbà sa pagpugóng sang pagpanguy-ab apang gintabunan man nila gilayón
sang ila mga abaniko; talagsa nga nagbungát silá sing mga tinagâ;
maskin anó ang ila hambalón, ginlangod lamang nila, subong sang
huni nga mabatián kon gab-i sa isá ka baláy, mga huni nga ila
sang mga ilagâ kag mga tagutò. Tungód balá ayhan sa mga
larawan sang nagkalainlain nga mga "Nuestra Señora" nga nasab-it
sa mga dingding ang nagpilit sa ila sa paghipos kag sa pag-inugalî
nga matinuohon, ukón balá dirí ang mga babáe may pagkapinasahî?
___________
(5) Aranya— Isa ka suga nga katya ukon metal nga wala sing tiil nga may pilá ka pabilo, kag ginabitay sa kisami ukón atóp.
(6.) Sinagoga—Simbahan ukón tilipunan sa pagtuluohan sang mga hudiyo.
