―O, iduko ang ulo, ukón indi gani mahulog? ― Sulit ni lbarra nga pumadalom sang iya hunâhonà.― Mabudlay ang palaligban! Apang ngàn? Indi balá nagakaangay ang akon paghigugma sa akon banwa kag ang paghigugma ko sa España? Kinahanglan balá ang magpaubós agúd mangín-maayo nga kristohanon, magpakalaot sang akon kaugalingon nga ipalatugsiling sa pagtigayon sang isá ka maayo nga tinutuyò? Ginahigugma ko ang akon pungsod, ang Filipinas, tungód kay sa iya nautang ko ang akon kabuhi kag ang akon kalipay, kag tungod kay ang tanan nga tawo dapat maghigugma sa ila pungsod: ginahigugma ko ang España, ang pungsod sang akon katigulangan, kay, wala'y sapayán sang tanan, ang Filipinas nakautang sa iya kag magautang sa iya sang iya kalipayan kag sang iya kaulihían; akó katoliko, ginatipigan ko ang putli nga pagtùo sang akon mga ginikanan, kag wala akó sing nakita nga katarungan kon ngàa nga ang akon ulo idukô ko samtang nga inâ saráng ko mabatak, ihatag ko sa akon mga kaaway kon silá malupig ko man lamang?
―Kay ang dutà diín luyag mo magtanúm yarà sa gahúm sang imo mga kaaway, kag batok sa ila wala ka sing kusóg... Kinahanglan nga maghalók ka anay sinâ nga kamót nga...
Apang ang pamatan-on walâ magpabayâ nga magpadayon siá kag sumabát nga nagpainit.
―Maghalók! Apang nalimot ka nga silá ang nagpatay sang akon amáy, pinakalkal nila sa iya lubnganan... apang akó, nga akó ang anak indi sinâ malimot, kag kon walâ ko siá pagtimalosí tungod kay nagatamód akó sang kadungganan sang pagtulùohan.
Nagdungók ang tigulang nga pilósopo.
―Gg. Ibarra!― Sabát niya nga mahinay,―kon ginatipigan nimo ina nga mga handumanan, mga handumanan nga ang paglimot sinâ indi ko malaygay sa imo, talikdi ang proyekto nga imo ginabukò kag pangitàa sa liwan nga butang ang kaayuhan sang imo mga kasimanwa. Ang proyekto nagakinahanglan sang liwan nga tawo kay: agud nga mahimò inâ, indi lamang nga kinahanglan ang pilak kag kabubut-on; sa aton pungsod ginakinahanglan pa ang pagpaumod, ang kabakas kag ang pagsalíg sanglit ang dutà wala pa maaman sing maayo; natamnan pa lamang sing mga gamó.
Nahangpan ni Ibarra ang bili sini nga tinagâ apang indí siá dapat maglas-ay; ang inoghalad kay María Clara yarà sa iya panumdoman: kinahanglan matuoron niya ang iya gintanyag.
