Page:Noli-Me-tangere-Hiligaynon-IV-Ni-Jose-Rizal-1963.pdf/383

This page has been proofread.


367
ANG MAG-ASAWA NGA DE ESPADAÑ


gutom. Sang ang isa ka abyan magyaguta sa iya, nagsabat sia: ‘Hatagi ako sing tinapay bag tawga abp nga tunto.’16

Si D. Tiburcio amo ang ginsiling sing masami, nga isa ka tawo nga wala mabahalit sa bisan isa ka langaw.(17) mapailubon kag indi takos makapanumdom sing malain, ginhimb sia nga isa ka misyonero sadto’ng una nga mga panahon. Ang iya pagpuyo sa pungsod wala makahatag sang pagpapati sa iya nga sia labaw sa iban, may dakfi nga bill kag may mataas nga kapuslanan nga sa pila lamang ka semana natigayon ila sang kalabanan sang iya mga kasimanwa. Ang iya tagipusiion wala gid makahupot sing dumot: wala pa sia sing nakita nga isa ka pilibustero; nakita lamang niya nga masubo yadto'ng iya mahimulbolan, kon indi niya luyag nga maglabi sia kasubb sangsa ila. Sang buot sia isumbong nga nagpakamediko, wala sia maghinulsol, wala sia magpakamalaot; ginkilala niya ang hustisya kag nagsabat sia lamang: Apang kinahanglan ang mabuhi!

Nagpakasal sila ukon nagpangayam kag nagkadto sila sa Sta. Ana sa pagpaligad sang ila dugos-bulan: apang sang gab-i sang kasal, si Donya Victorina sinakitan kaayo sang tiyan nga wala matunawi, kag si Don Tiburcio nagpasalamat sa Diwa, nagpakita nga matinatapon kag mahalungon. Sang ikaduha ka gab-i, nagpakita sia nga isa ka tawo nga tuman kadungganon, kag sang madason nga adlaw, sang makaatubang sia sa espeho, nagyuhom sia sing may kamingaw sang makita niya ang iya wala’y ngipon nga mga Iasi: nagdugang ang iya katigulangon sing indi magkubos sa napulb ka tuig.

Si Donya Victorina nalipay kaayo sa iya bana, pinahimban niya sing maayo nga mga postisong’ ngipon, ginpatahian kag ginpaulosan sia sang maayo nga mga sastre sa siudad; nagbakal sia sing mga karwahe kag mga kalesa, nagtugon sia sa Batangas kag Albay sang maayo nga mga tinday nga kabayo kag tubtob nga ginpilit niya ang iya bana sa pagpanag-iya sing duha ka kabayo nga ihanda sa palaabuton nga mga palumba.

Samtang nga ginliwat niya ang kahimtangan sang iya bana, wala man sia malimot sang iya kaugalingon nga lawas: binayaan

(16) Hatagi ako sing tinapay kag tawga ako nga tunto — Ang pagsulondan nga ginagamit sadto’ng mga nagaalantos sang tanan nga sari sang kasakitan kag pasipala, lamang nga indi nila madula ang pagkaon ukon bulig nga ila ginahimuslan.

(17) Wala makahalit sa bisan isa ka langaw — Indi makahalalit, indi takos makahimo sing labing’ diutay nga halit sa iya isigkatawo.