380
niya ang mga amo sa akon nawong,(1) apang sin-o ang madinamak sa pagpakigsugilanon sa tawo nga indi lutaw?
Sa iya bahin ang kura, katulad sang wala man niya mabatii
ini tanan nga pinanghambal, nagpadayon:
—Patiha ako, Don Santiago, agud mabug-os ang pag-ayo sang imo anak kinahanglan nga magkalawat sia bwas; dal-an ko sia sing sakramento... nagatuo ako nga wala sia sing butang nga ikompesar, wala’y sapayan ... kon maluyag sia magkompesar karon sa gab-i...
—Ambot ayhan, — sugpon gilayon ni donya Victorina nga ginhimuslan niya ang makadali nga paghipos, — indi ko mahangpan kon paano nga ang mga tawo nga sangkol mapakasal sa amo ka makakulogmat nga mga tinuga, katulad sina nga babae; sa malayo pa makita kon diin sia maghalm; mahibal-an nga daw mapatay sia sa kaila. Makita na! Pila ang suhol sang alperes?
—Gani, don Santiago, hambali ang imo prima nga alungaydn ang masakiton sa pagkalawat bwas; makari ako karon sa gab-i sa paglwas sa iya sa tagdiutay niya nga kasal-anan ...
Kag sang makita niya nga si tiya Isabel naghalin hinambalan niya sa tinagalog:
—Himusa ang imo hinablos sa pagkompesar karon sa gab-i; bwas dal-an ko sia sing sakramento, sa sina magaayb sia sing madali.
—Apang, Padre, — nangahas sa pagpamatok nga may katahap si Linares, — wala ka ayhan nagahunahona nga may katalag man sia nga mapatay?
—Aywan ka magkatahap! — sabat niya sa iya nga wala pagtuloka. — Nakahibalo ako sang kon ginahimo; nakatabang na ako sa madamo nga masakiton. Labot pa sia ang makahibalo kon bala maluyag sia ukon indi magkalawat kag makita nimo nga masabat sia nga huo sa tanan.
Sa madali si Kapitan Tiago masiling nga huo sa tanan.
Si Tiya Isabel sumulod sa hulot sang masakiton.
Si Maria Clara padayon nga nagahigda sa kama, maluspi. tuman kaluspi; sa iya luyo yara ang iya duha ka abyan nga babae.
Pagtulon sing isa pa ka tableta, — siling ni Sinang sa mahinay nga tingog nga pinakita sa iya ang isa ka maputi nga ta-
(1) Mga armi sa nawong — Ang tawo nga nagasagad tulok sa isa ,man ka tawo, magamitan sini nga pamangkot: “May mga amu ako sa nawong.’
