“MGA KAN-UMAN KA TUIG nga nagligad nagkabuhi ang
akon lolo sa Manila kag nag-alagad bilang tenedor de libros sa
balay sang isa ka pumalatikang nga katsila. Ang akon lolo pamatan-on pa sadto kaayo, nakasal sia kag may isa ka anak. Isa ka
gab-i, nga wala mahibal-i kon tungod sa ano, nasunog ang almasin,
ang kalayo lumay-ab sang bug-os nga balay kag halin diri lumaton
sa iban man nga madamb nga balay. Ang kalaglagan indi maisip,
pinangita ang kriminal kag sinumbong sang pumalatikang ang
akon lolo. Wala’y kapuslanan ang iya pagpanghimutig, kag sanglit
imol sia kag indi makabayad sa bantog nga mga mananabang, ginpamatbatan sia nga hanuton sa atubangan sang banwa kag ginlibot
sa mga dalan sa Manila. Sang wala pa lang madugay ginagamit
pa gihapon ini nga silot nga makahuloya, nga ginatawag sang ban
wa nga caballo y vaca, nga isa ka libo kalain sangsa kamatayon.
Ang akon lolo, gintalikdan sang tanan Iwas lamang sang iya pamatan-on nga asawa, nakita nga ginpaguyod sa isa ka kabayo, nga
ginsunod sang isa ka mapintas nga guban sang mga tawo, ginhanot
sa tagsa ka ginsang-an sang dalan, sa atubangan sang mga tawo,
sang iya mga utod, kag sa luy6 sang madamb nga mga simbahan
sang isa ka diwa sa paghidait. Sang ang wala’y palad, nga nadulaan na sing dungog tubtob sa katubtoban, nakapaayaw na sa
dumot sang mga tawo sa dugo nga iya pinatulb, sa mga pagsakit
sa iya kag sa iya mga pagsinggit, hinukas nila sia sa kabayo nga
wala na sing pangalibutan, kag maayo pa kon napatay sia! Sa isa
sadtong’ mapino nga pagpamintas ginhatagan nila sia sing kahilwayan; ang iya asawa nga nagmabdos sadto, wala sing natigayon
sa pagpangayb sing palamugnan ukon limos, halin sa isa ka ganhaan pakadto sa isa man ka ganhaan, sa pagsagod sang iya masakiton nga bana kag sang makaluluoy nga anak nga lalaki, sin-o
ang makasalig sa asawa sang isa ka manogsunog kag nadulaan sing
dungog nga tawo? Hand ang asawa, pumatopling sa palangitan-an
nga nagpalahi sa iban.”
